Hükümet, 14 Mayıs seçimlerini kazanmak için ekonomide deyim yerindeyse 'amok koşu'su yapıyor. Ekonomik kıstaslar yerini siyasi hedeflere bıraktığı için kısa vadede ortaya çıkacak maliyetinden ve sonuçlarından (hiper enflasyon) bağımsız peş peşe paketler açıklanıyor. Vaatlerin ardı arkası kesilmiyor.
Bu iklim, iktidarın rahat olmadığını, kaybetme korkusunun son dönemde alınan kararlarda etkili olduğunu gözler önüne seriyor. Bu net...
Ekonomik krizin, derin yoksullukla karşı karşıya bıraktığı kesimlerin iktidarı sorguladığı, sıkışan iktidarın ücretlere yaptığı son dakika zamlarıyla "iyimser bir hava" yaratıp, oy tabanını büyütmeye çalıştığı da tartışmasız bir gerçek.
Olan mı olması gereken mi?
Modern siyaset biliminin kurucularından Machiavelli, dilimize "Prens" ya da "Hükümdar" olarak çevrilen kitabında ustaca yönetme sanatı hakkında düşüncelerini dile getirir.
Hükümdara, "olması gerekene (ahlaki değerler-ilkeler)" değil "olan"a bakmasını önerir. Bunun, Türk siyasetindeki en veciz halini 9'uncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in şu sözlerinde görürüz: "Dün dündür, bugün bugündür."
Daha açık deyişle bugünün koşulları neyi gerektiriyorsa onu yapmak, o konuda karar alıp uygulamak. Bu tam anlamıyla dar, çıkar odaklı politik realizmdir, yani Machiavellizmdir.
Asgari ücret zammı
İktidar, Machiavellizmin gereklerini kusursuz biçimde yerine getiriyor. Zira, olana bakıyor (oy tabanını genişletmek için her türlü politik ve ekonomik kararı alabiliyor), ahlaki ilkeleri içeren olması gerekeni sürekli öteliyor ya da ihmal ediyor.
Bu politika yapma biçiminin doğal bir sonucu olarak Ankara'da siyasi kulislerde, yeni bir konu daha konuşuluyor. Asgari ücret zammının öne çekilmesi...
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, asgari ücrete temmuz ayında ara zam yapılacağını açıkladı. Asgari ücret, ocak ayında 8 bin 500 lira olmuştu. 2022 yılında enflasyon, hedeflerin üzerinde çıktığı için asgari ücret Ocak ve Temmuz ayında iki kez güncellenmişti.
Hükümet, sürpriz bir hamleyle ve oy kaygısıyla milyonlarca kişiyi ilgilendiren asgari ücrete seçim öncesinde zam yapabilir mi? Bu soruyu, bir uzmana, Kocaeli Üniversitesi Siyasal Bilgileri Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Aziz Çelik'e sorduk.
Çelik, hükümet açısından "sıkışık" bir tablonun söz konusu olduğunu, şu anda somut bir işaret olmasa da hükümetin oy getirebileceği düşüncesiyle her türlü sürpriz adımı atabileceğini söyledi.
Çelik, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nu toplantıya çağırması durumunda asgari ücretin kısa sürede artırılabileceğine dikkat çekti.
Hükümetin, bu konuda emekli aylıkları kadar elinin rahat olmadığını kaydeden Çelik, "Hükümetin, patronları, işverenlerini ikna etmesi gerekiyor. Çünkü bu işin taraflarından biri de iş çevreleri" diye konuştu.
Emekli zammı gerçeği
Çelik, en düşük emekli aylığına ve emekli bayram ikramiyesine yapılan zamma ilişkin de şunları söyledi:
"En düşük emekli aylığına Temmuz ayında enflasyon zammı, 7 bin 500 TL üzerinden yapılmayacak. Temmuzda, yeni bir alt sınır düzenlemesi olmazsa enflasyon farkı, emeklilerin kendi aylıkları üzerinden yapılacak. Örneğin, 4 bin 200 TL olan bir emekli bu tutar üzerinden zam alacak. Aradaki farkı yine Hazine karşılayacak. Bu emekli temmuzda yine 7 bin 500 TL alacak. Bayram ikramiyesine yapılan zam düşük kaldı. Bunun, asgari ücret kadar olması gerekiyordu."
İktidarın, seçim öncesinde anket sonuçlarına bağlı olarak asgari ücret dahil birçok konuda yeni adım atmasını bekleyebiliriz. Sürpriz kapısı sonuna dek açık...
