Barış Soydan
Özyeğin ve Şahenk’in bankası gerçekten banka mı?
Bu hafta bu köşede Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin Londra’da yabancı yatırım kuruluşlarının temsilcileriyle yaptığı toplantıya dair iki yazı yazdım. Yazılarda, teamüle aykırı olarak Londra’ya Merkez Bankası’ndan kimsenin davet edilmediğine dikkat çektim ve toplantının bundan öncekilerden farklı olarak büyük bir yatırım kuruluşu tarafından değil, Londra’daki küçük Türk yatırım bankası Dome Group tarafından düzenlendiğini belirttim.
Farklı kaynaklarda da toplantının Dome Group tarafından düzenlendiği kaydedildi. Örneğin BloombergHT geçen haftasonu şöyle yazdı: “Toplantıları Ferit Şahenk’in de ana ortakları arasında bulunduğu İngiltere’deki ilk Türk sermayeli yatırım bankası olan Dome Group düzenleyecek.”
Dün İngilizce, “Sayın Soydan, okurlarınızı yanlış yönlendiriyorsunuz” başlıklı bir eposta aldım. Zaman zaman Nijerya’dan ya da Afrika’nın başka bir ülkesinden, büyükannesinden ya da ailesinin değerli bir büyüğünden miras kaldığını, parayı yurtdışına çıkarmak için benim desteğime ihtiyaç olduğunu söyleyen epostalar aldığım için önce açmadım. Yine kim bilir hangi dolandırıcılık hikayesiydi…
Bir süre sonra merakımı yenemeyip tıkladım. İsmine bakılacak olursa bir İngiliz, Dome Group’un bir banka olmadığını, yatırım danışmanlığı firması olduğunu, banka diyerek okurlarımı yanılttığımı söylüyordu.
Dome Group’un Türkiye’de yıllardır banka adını kullandığından emindim. Nitekim bankanın iki ortağından biri olan Ferit Şahenk’in medya şirketi NTV, bundan 4 yıl önceki açılışta “Başbakan Yıldırım Dome Group Yatırım Bankası'nı açtı” başlığını kullanmıştı. Haber şöyle devam ediyordu: “Başbakan Yıldırım, Londra'daki ilk Türk sermayeli Dome Group Yatırım Bankası'nın açılışını yaptı. Doğuş-Fiba ortaklığındaki bankanın açılışına Ferit Şahenk ve Murat Özyeğin de katıldı.”
“Acaba yatırım bankası ifadesini kullanmaktan daha sonra mı vaz geçtiler?” diye şüphelenerek Dome’la ilgili yakınlarda yayınlanan haberlere baktım. Hayır, bir değişiklik yoktu. Hepsinde, “Londra’daki tek Türk sermayeli yatırım bankası” deniyordu. Çok yeni tarihli haberlerde de “Yatırım bankası” ifadesi kullanılmıştı. Örneğin iktidara yakın Yeni Asır’da bu hafta yayınlanan bir haberde, “Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ekonomide Türkiye modelini dünyaya anlatmak için kolları sıvadı. Toplantıları Ferit Şahenk'in ana ortakları arasında yer aldığı İngiltere'deki ilk Türk sermayeli yatırım bankası olan Dome Group düzenleyecek” denmişti.
Banka ifadesini kullanarak okurlarımı yanlış yönlendirdiğimi iddia eden kişiye yazarak, Türkiye’de yıllardır bu ifadenin kullanıldığını, Özyeğin ve Şahenk rahatsız olsa tashih edeceklerini ama etmediklerini belirttim.
“Valla Türkiye’yi bilmem, İngiltere’de bir danışmanlık şirketini banka diye tanıtmak suçtur” diye cevap verdi.
Dome’un İngiltere’deki bilançosunu buldum. Gerçekten de bankacılıkla iştigal etmeyen, küçük bir şirkete benziyordu…
Dome’un ortaklarından Ferit Şahenk’in iktidara yakın bir iş insanı olduğu biliniyor. Hüsnü Özyeğin’in pek öyle bir görüntüsü olmasa da ekonomi yönetiminde yakın dostları bulunduğu bir sır değil. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Emrah Şener geçmişte Özyeğin Üniversitesi bünyesindeki Risk Yönetimi Laboratuvarı’nın direktörlüğünü yürütmüştü. Bu sırada Hüsnü Özyeğin’le iyi ilişki kurduğu biliniyor.
Ferit Şahenk, Türkiye’de bankalara olan borçlarını 2018’de yeniden yapılandırarak ötelemişti. Geçen yıl kredilerini bir kez daha yeniden yapılandırdığı haberi gündeme düştü.
Şahenk’in holdingi Doğuş’un 2018 sonunda 27.8 milyar lira borcu bulunuyordu. Kredilerin yüzde 86’sı dolar ve Euro cinsindendi. Doğuş’un Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk, yeniden yapılandırılan borç tutarının 2.3 milyar Euro tutarında olduğunu söylemişti. Çok büyük para…
O tarihte yazdığım T24’te, “Şahenk'in 8 milyar doları nereye gitti?” diye sormuştum. Öyle ya, Şahenk Garanti Bankası’nı 8 milyar dolara satmıştı.
Şahenk Ailesi, Garanti Bankası’ndaki hisselerini, 2005 – 2017 arasında toplam dört işlemle elden çıkardı. Bu satışlardan elde ettiği gelir (2.8 milyar dolar + 2 milyar dolar + 2 milyar Euro + 3.3 milyar lira), Forbes’a göre dönem kurları üzerinden yaklaşık 8 milyar dolara ulaşıyordu. Bu kadar çok parası olan bir işadamı bankalara olan borçlarını neden ödemiyor, neden sürekli yeniden yapılandırıyordu?
Bu soruya yanıt alamadım. Bugün artık Şahenk’in 8 milyar dolarının bir kısmının Londra’daki danışmanlık şirketi (Yatırım bankası olmadığını artık biliyoruz) Dome’e gittiğini biliyoruz.
Nebati’nin Londra toplantılarını düzenleyen Dome’la ilgili edindiğim bilgiler böyle. Son bir not: Bu yazıyı yazarken Dome’un İstanbul ofisini arayıp konuyu onlara da sordum ama bir cevap alamadım…