Tarım danışmanları, bitkisel ve hayvansal üretimde tarımsal işletme sahiplerine veya çiftçilere köylere giderek eğitim veriyor. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sertifikalandırılarak görevlendirilen tarım danışmanları, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS), hayvan kayıt sistemine, örtü altı kayıt sistemine, su ürünleri kayıt sistemine, arıcılık kayıt sistemine, koyun-keçi kayıt sistemine veya Organik Tarım Bilgi Sistemine (OTBİS) kayıtlı üreticilere danışmanlık hizmeti verebiliyor.

2009 yılından beri bakanlık bünyesinde çalışan tarım danışmanlarının sayısı 8 bin civarında. Yılda iki defa olmak üzere belirlenen destek miktarını alan tarım danışmanları, ziraat teknikerleri ve ziraat mühendislerinden oluşuyor.

Tarım danışmanları, bakanlık tarafından yılda iki defa ödenen ücretlerinin BAĞ-KUR primi, büro giderleri, faturalar, vergi ve ulaşım maliyetlerine yetmediğini söyledi. Serbest tarım danışmanlarından İhsan Dargın, yaşadıkları sıkıntıları şöyle anlattı:

“Cumhurbaşkanlığı kararıyla açıklanan 52 bin lira tarımsal yayım ve danışmanlık desteği mevcut şartlarda tarım danışmanlarımıza yetmemektedir. Bizim SSK ücretimiz bin 800 lira civarındadır. Bu para, yüzde 40 oranında SSK’ya gitmektedir. Özellikle serbest tarım danışmanı arkadaşlarımız bu ücretle işini yapmayacaklarını dile getirmişlerdir. Onun için kararın revize edilip yeni bir tutarın belirlenmesini talep ediyoruz.

'Tarım danışmanları yaptıkları harcamaları cebinden harcıyor'

Tarım danışmanlarının yaşamış olduğu en büyük sıkıntılar da ödemelerin iki birim şeklinde yapılıyor olması. Ama tarım danışmanları, yaptıkları ödemeler, kiralamalar, araç kiralaması, elektrik, su, büro giderleri, çiftçi ziyaretleri, SSK primlerinin hepsini cebinden vermektedir. Çoğu danışmanın nakit imkanı olmadığından dolayı bu ödemenin iki birim değil de iki defa değil de üç ya da dört ay içerisinde, memura nasıl maaş veriliyorsa hesabına öyle yatırılmasını istiyoruz.

'Çiftçinin dar gününde yanındayız'

Tarım danışmanları çiftçinin tarlada ekimden gelişimine, hasadına kadar çiftçinin yanında olan; bahçelerinde, tarlalarında ekim, biçim, sulamada, besleme konularında çiftçilerin yanında bulunan görev faaliyeti yürütmektedir. Çiftçinin en dar gününde yanında, temel tarımsal ihtiyaçlarını üstlenmektedir.

'Tarım danışmanlarının işine son verildi'

Bu yıl tebliğin gecikmesinden dolayı çoğu tarım danışmanlarının işlerine son verilmiştir. Bireysellerde çıkacak tebliğlerdeki fiyatlara göre karar verilecektir. Onlar da umutsuz bir şekilde beklemektedirler. Açıklanacak ücretlerle eminim asgari ücretin altında çalışacaklar ama bu da resmiyeti olmadığı için oda ve birlikler mecburen tarım danışmanlarının iş çıkışını yapmak zorunda kalacaklardır.”

'Yıllık giderimiz 40 bin lirayı buluyor'

Hakkari Yüksekova’da serbest tarım danışmanlığı yapan Yasin Karagöz ise ödemelerin yılda iki defa Bakanlık tarafından yayınlanan tebliğle yapıldığını belirterek şöyle konuştu:

“Cumhurbaşkanlığı kararıyla tarım danışmanlarının ücretleri 52 bin lira olarak açıklandı. Bu da demektir ki biz serbest çalışan tarım danışmanları ise 2 binin altında kalıyoruz. BAĞ-KUR, kira, vergi, köy ve işletme ziyaretlerini hesapladığımızda yaklaşık 38-40 bin gibi giderlerimiz bulunuyor. Biz, bunun iyileştirilmesini istiyoruz. Özlük haklarımızın verilmesini istiyoruz.

Bizim yıllık çalışmamız bir tebliğe bakıyor. Tebliğ yayınlanmazsa biz o sene işsiz kalıyoruz demektir. Tebliğin en az 5 yıllık olmasını istiyoruz. Tebliğ halen 2022’de yayınlanmadı. Bunun içerisinde birçok kooperatiflerde çalışan arkadaşlarımız işten çıkarılmayla karşı karşıya şu anda. Ücretin yetersiz olmasından dolayı birçok tarım danışmanı arkadaşımız işini bırakmak zorunda kalmış. Sayın Cumhurbaşkanımızdan, Tarım Bakanımızdan bunun tekrardan gözden geçirmesini istiyoruz. Destek ödenmesi yayınlandı ama tebliğ yayınlanmadı. Bir an önce tebliğin yayınlanmasını istiyoruz.”

'Asgari ücretin altında çalışmaya mahkum edilmiş bir tarım danışmanıyız'

Samsun’da serbest tarım danışmanlığı yapan Özlem Küdük ise “Üreticimize her türlü yeniliği, imkanı, bilgiyi götürmeye çalıştık. Desteğin yeterli miktarda artmamasından dolayı çoğu arkadaşımız işsizlikle karşı karşıya kalmıştır. 8 yıldır tarım danışmanı olarak çalışmaktayım. Bizler tarıma gönül vermiş tarım danışmanları olarak mesleğimizde her yıl sıkıntı yaşamaktayız. Tebliğ çıkacak mı, çıkmayacak mı? Bu yıl işimiz son bulacak mı, bulmayacak mı? Bizler asgari ücretin altında çalışmaya mahkum edilmiş bir tarım danışmanıyız. Özlük haklarımızın iyileştirilmesini talep ediyoruz. Asgari ücretin altında çalışmaya mahkum edilmek istemiyoruz” dedi.