El ve ayaklarınız hiç ısınmıyor mu? Bu hastalıkların habercisi olabilir
Kış aylarının gelmesiyle birlikte birçok kişi el ve ayak parmaklarındaki soğukluktan şikayet etmeye başladı.
The New York Times'a konuşan uzmanlar, parmakların vücudun ısı merkezi olan gövdeden uzak olması nedeniyle üşümesinin normal olduğunu belirtse de, bazı durumlarda bu durumun ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabileceği konusunda uyarıyor.

"BU DAMARLAR SOĞUKTA DARALIR"
Ontario'daki Brock Üniversitesi'nden kinesiyoloji profesörü Stephen Cheung, el ve ayakların neden hızlı üşüdüğünü şu sözlerle açıklıyor:
"Ellerde ve ayaklarda herhangi bir organ veya büyük kas yoktur. Sadece ısının kaçabileceği geniş bir alan ve onu tutacak çok az yalıtım (yağ tabakası) vardır."
Vücudun soğukta hayati organları korumak için kanı merkeze topladığını belirten Dr. Cheung, beynin bu süreçteki önceliğini şöyle özetliyor:
"Vücudunuz ısı kaybını azaltmaya ve sıcak kanı hayati organlarınıza yönlendirmeye çalıştığı için, bu damarlar soğukta daralır. Beyniniz, 'Ellerim ve ayaklarım olmadan yaşayabilirim. Kalbim, akciğerlerim ve karaciğerim olmadan yaşayamam' der."

"KADINLAR GENELLİKLE ERKEKLERDEN DAHA FAZLA ÜŞÜRLER"
Portsmouth Üniversitesi'nden Mike Tipton, kadınların ve yaşlıların neden daha fazla üşüdüğüne şu sözlerle dikkat çekiyor:
"Kadınlar genellikle erkeklerden daha fazla üşürler çünkü ellerindeki ve ayaklarındaki kan damarları soğukta daha hızlı daralma eğilimindedir. Çocuklar ve zayıf insanlar da ısı üretmek ve tutmak için daha az kas kütlesine ve yağa sahiptir."
Tipton, yaşlılarda ise sinirlerin ve kan damarlarının zamanla bozulmasının bu riski artırdığını ifade ediyor.

MASUM BİR ÜŞÜME Mİ, YOKSA HASTALIK MI?
Bazı durumlarda el ve ayak üşümesi, Raynaud sendromu gibi özel durumların işareti olabiliyor. Dr. Jessica Gordon, bu sendromun parmak renklerini değiştirebildiğini belirterek şunları söylüyor:
"Raynaud sendromu genellikle zararsız olsa da bazen lupus veya skleroderma gibi ciddi otoimmün hastalıklardan kaynaklanabilir."
Bunun yanı sıra uzmanlar; periferik arter hastalığı, pıhtılaşma sorunları, sinir yaralanmaları, hipotiroidizm ve anemi gibi rahatsızlıkların da el ve ayaklarda sürekli soğukluk hissine neden olabileceğini vurguluyor.

NE ZAMAN DOKTORA GİTMELİ?
Cleveland Clinic’ten Dr. Neha Vyas ve diğer uzmanlar, şu belirtiler varsa vakit kaybetmeden bir doktora başvurulması gerektiğinin altını çiziyor:
- Üşüme hissinin aniden şiddetlenmesi,
- Üşümeyle birlikte gelen şiddetli ağrı,
- Parmaklarda oluşan yaralar, kabuklar veya ülserler,
- Normalde ısınmanız gereken ortamlarda bile üşümenin devam etmesi.

Vücudu sıcak tutmak için ise Dr. Cheung şöyle diyor:
"Vücudunuzun merkezini sıcak tutabilirseniz, beyin daha az bencil davranır. Böylece ellerinize ve ayaklarınıza kan akışını kesme olasılığı azalır."
Ayrıca, hareket etmenin en iyi ısınma yolu olduğunu belirten Cheung, "Egzersiz yaptığınızda, yaktığınız enerjinin yaklaşık yüzde 70 ila 80'i ısı olarak salınır ve vücudunuz ısındıkça ellerinize ve ayaklarınıza daha fazla kan pompalar" diyerek fiziksel aktivitenin önemini vurguluyor.
Uzmanlar son olarak, ani ısı şokları yerine battaniye altına girmek gibi daha yavaş ve dengeli ısınma yöntemlerinin damar sağlığı için daha faydalı olduğunu hatırlatıyor.