Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Konseyi Toplantısı'nda ekonominin röntgenini çekti. Toplantıda en çok merak edilen "Merkez faiz indirse de piyasa faizi neden inmiyor?" sorusuna yanıt veren Karahan, ekonomideki güven sorununa işaret eden tespitlerde bulundu.
"POLİTİKA FAİZİ TEK BELİRLEYİCİ DEĞİL"
Piyasadaki faizlerin piyasa koşulları içinde şekillendiğini belirten Karahan, kısa vadeli faizlerde Merkez Bankası'nın belirleyici olduğunu ancak halkın asıl derdi olan uzun vadeli kredilerde durumun farklı olduğunu vurguladı.
Karahan, mekanizmayı şu sözlerle itiraf etti:
"Vatandaşın yaşam standartları ve yatırım ortamı için önemli olan uzun vadeli kredi faizleri. Bu tür faizlerde politika faizi tek belirleyici değil. Uzun vadeli kredilerde krediyi veren kurumlar paranın değerini koruyabilmek adına fonlama maliyetinden çok o vadede beklenen enflasyonu baz alıyor. Bu nedenle bu tür kredilerde Merkez Bankası politika faizinin etkisi nispeten sınırlı."
ENFLASYON BEKLENTİSİ BOZULURSA FAİZ DÜŞMEZ
Karahan, bankaların neden faiz indirmediğini geçmişten bir örnekle açıkladı. Merkez Bankası'nın politika faizini düşürdüğü bir dönemde piyasa faizlerinin yükseldiğini hatırlatan Karahan, bunun sebebinin enflasyon beklentisindeki 25 puanlık artış olduğunu belirtti.
Karahan, "Finansal piyasadaki aktörler fonlama maliyeti düşse de bunu orta ve uzun vadeli kredilere yansıtmaktan çekindiler" diyerek, piyasadaki güvensizlik ortamının faizlere yansıdığını ifade etti. Tersi bir örnek olarak ise Haziran ayını gösteren Karahan, faiz sabit kalsa bile enflasyon beklentisi düzeldiği için piyasa faizlerinin gerilediğini söyledi.
KİRA VE EĞİTİMDEKİ ARTIŞ MANŞETİN İKİ KATI!
Enflasyon verilerine ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Karahan, hayat pahalılığının bazı alanlarda çok daha can yakıcı olduğunu gizlemedi. Kira ve eğitimdeki enflasyonun, manşet enflasyonun iki katından fazla olduğunu belirten Karahan, kira fiyatlarındaki artışta deprem etkisi ve büyük şehirlere göçün yarattığı baskıya dikkat çekti.
Dezenflasyon sürecinin devam ettiğini ancak hızının yavaşladığını belirten Başkan, gıda fiyatlarındaki oynaklığın yıl sonu beklentilerini bozduğunu da sözlerine ekledi.