Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelensky’in Rusya’nın ülkesine savaş açmasından sonra ABD’ye yaptığı ilk yurtdışı ziyaretinin sonuçları bir süre sonra daha da netleşir. Ukrayna’ya kesenin ağzını açmakla, deyim yerindeyse Zelensky’ye “gaz vermekle” beraber ABD’nin Ukrayna’nın beklediği desteği vermediği anlaşılabiliyor kolaylıkla.
Rutin görüşmeler, anlaşmalar
Ancak Amerikan medyası iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın hiç bu kadar güçlü olmadığını, Trump'ın azledilmesiyle yeni bir sayfa açıldığını yazdı iki gün boyunca. ABD Başkanı Joe Biden’la görüşen Zelensky enerji ile savunma bakanları, NASA başkanı, Kongre üyeleri, yerel düşünce kuruluşlarının liderleri, iş dünyası temsilcileri nihayet ABD’deki Ukrayna toplumuyla bir araya geldi. İki ülke, savunma ortaklığının stratejik temelleri konusunda, savunma teknolojileri alanında işbirliği, veri alışverişi, Amerikan nükleer yakıtıyla çalışacak Khmelnytskyi Nükleer Santrali'nin inşaatının tamamlanması da dahil olmak üzere enerji alanında bir dizi önemli belgeye de imza attı. Barış zamanı da yapılabilecek görüşmeler, anlaşmalar bunlar. dolayısıyla Zelensky özel bir “destek” alabilmiş değil ABD’den.
İsabetsiz karşılaştırmalar
ABD yönetimi Zelensky’yi, savaşan bir ülkenin lideri olarak dün (22 Aralık) Kongre’de de konuşturdu, malum. Ukrayna Devlet Başkanı’nın sembollerle, tarihi olaylara vurgularla dolu bir konuşma yaptığına tanık olduk. Zelensky, 20 dakikadan biraz fazla süren konuşmasında, ikisi tarihsel olarak dönüm noktası olan üç muharebeye atıfta bulundu. Doğu Ukrayna’da bulunan Bakhmut şehrindeki çatışmaları ABD Devrimi sırasında İngilizlere karşı yapılan Saratoga Muharebesi’yle, Rusya ile yaptıkları savaşı da İkinci Dünya Savaşı'ndaki Bulge Muharebesi ile karşılaştırdı.
Bakhmut’taki çatışmalarla kıyaslama ne kadar isabetlidir bilinmez ama Saratoga Muhaberesi, İngiltere’ye karşı bağımsızlık savaşı verenlerce yürütülen savaşta (1775-1783) bir dönüm noktasıdır gerçekten de. Eğer Ukrayna kaybederse, Bakhmut'taki kara, demiryolu ikmal hattı kavşağına erişimi kesilmiş olacak. Benzetme şu nedenle biraz abartılı: Ağustos ayından bu yana Bakhmut’un Rusya açısından stratejik değeri azamış durumda. Rusya’nın bugün orada yaptığı sadece “yıpratma savaşı”. Dolayısıyla Bakhmut’ta kazanmak ya da kazanmamak bir dönüm noktası olmayacak.
Yersiz Bulge benzetmesi
Zelensky’nin, “Tıpkı 1944 Noeli'nde saflarını koruyan ve Hitler'in güçlerine karşı koyan cesur Amerikan askerleri gibi, cesur Ukrayna askerleri de bu Noel'de Putin'in güçlerine karşı aynı şeyi yapıyor. Ukrayna hatlarını koruyor ve asla teslim olmayacak!" sözleri iki açıdan talihsiz. İlki, koca Cumburbaşkanı ya ülkesinin tarihini bilmiyor ya da biliyorsa doğruyu çarpıtıyor, ikincisi 16 Aralık 1944 ile 25 Ocak 1945 tarihleri arasında gerçekleşen, Alman kuvvetlerinin Müttefik Güçlere karşı son büyük karşı saldırısı olan Bulge Muharebesi'nde yenilmesinin Sovyet Ordularının diğer cephelerde nazileri geriletmesi sayesinde mümkün olduğunu saklıyor.
Nazilere karşı verilen mücadeleyi Rusya’ya karşı yürüttükleri savaşa örnek gösteren Zelensky, İkinci Dünya Savaşı’nda ülkesi Ukrayna’da Nazilerle işbirliği yapan Ukraynalıların değil, Sovyet askerlerinin nazileri kovduğunu neden anımsamıyor ilginç doğrusu.
Şova dönüştü
Zelensky’nin Kongre konuşmasının dünyanın gözü önünde şova dönüştüğüne de tanık olduk bu arada. Bakhmut’ta savaşan Ukrayna askerlerinin yolladığı Ukrayna bayrağını Kongre’ye veren Zelensky’e, ABD’liler de (Kamala Harris ile Nancy Pelosi) kongre binası Capitol’un önünde dalgalanan ABD bayrağını hediye etti.
Ukrayna, bir yandan Zelensky’nin ABD’ye yaptığı ziyaretle destek turuna çıkmışken, öte yandan da Noel’de Rusya’nın ateşkes olasılığını kabul etmediğini duyurdu tüm dünyaya. Oysa 14 Aralık'ta Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov “hiç kimseden böyle bir teklif gelmedi. Bu konu gündemde değil" açıklaması yapmıştı. Önerilmesi halinde belki “insani bir ara”ya dönüşecek olan ateşkes konusunda Ukrayna’nın istekli olmadığı bile düşünülebilir.
Rusya’ya Noel ateşkesi için öneride bulunmuş olsaydı, Noel'de ABD’de değil “ateşkes”in sağlandığı ülkesinde olacaktı Zelensky.
Savaşın başından beri yanlış seçimler yapan birisi olarak bunu düşünememiş olması normal oysa.
