Adalet Bakanı, TÜİK Başkanı, Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü... Birkaç gün içinde üçü de değişti. Bu rüzgarda Merkez Bankası’nın denetim yönetmeliğinde yapılan değişiklik dikkatinizi çekmemiş olabilir.
Yönetmelikte yapılan değişiklikle Merkez Bankası Denetim genel müdürünün Merkez Bankası’nda 7 yıl görev yapmış olmasının yanı sıra banka dışında en az 3 yıl yöneticilik yapma zorunluluğu kaldırıldı. Danışma Kurulu’na da denetim raporlarını iade etme hakkı verildi.
Merkez Bankası kuralları, gelenekleri oturmuş, köklü bir kurum. Denetleme yönetmeliğinde son değişiklik bundan 12 yıl önce yapılmıştı. Sadece bu nedenle bile değişiklik yakından incelenmeyi hak ediyor.
Merkez Bankası’nın şu andaki Denetim Genel Müdürü, Mehmet Düzgün. Soyadı gibi düzgün, güvenilir biri olarak tanınıyor. Haftanın yarısını Ankara’da, yarısını İstanbul’da, Merkez Bankası’nın Karaköy’deki eski binasında geçirdiği ifade ediliyor.
Düzgün’ün ne zamandır görevinden ayrılmasının istendiği ama istifa etmemekte direndiği iddiaları var. Kimilerine göre haftanın yarısını Ankara’da yarısını İstanbul’da geçirmesi, başlı başına rahatsız edici bir durum…
Merkez Bankası’nın Denetim Genel Müdürlüğü’nün rutin bir denetleme programı var.
Bankanın her birimi en fazla iki ya da üç yılda bir tam denetimden geçiyor. İnsan kaynakları, risk yönetimi, ihaleler ve satın almalara ilişkin konular sıkı biçimde inceleniyor.
Bazı birimlerin yıllık denetim planından çıkarılması, içeriğinin sınırlandırılması, ertelenmesinin talep edildiği, Denetim Genel Müdürlüğü’nün ise ısrarcı olduğu iddia ediliyor.
Denetim Müdürlüğü’nün raporları, Sayıştay’ın Merkez Bankası’na yönelik incelemelerine de temel oluşturuyor. Raporların Sayıştay’a “malzeme” vermesinden korkuluyor olabilir mi?
İstanbul Finans Merkezi’nde inşa edilen ve Avrupa’nın en yüksek binası olacağı söylenen Merkez Bankası’nın yeni genel müdürlüğü, Denetim Müdürlüğü’nün üzerinde çalıştığı en zorlu dosyalardan biri.
Sözcü'den İsmail Şahin'in haberine göre Merkez Bankası’nın genel müdürlük binasının inşaatı için TOKİ 2017'de “arsa satışı karşılığı gelir paylaşımı” modeliyle iki kez ihaleye çıkmış, ancak tekliflerin yeterli bulunmaması nedeniyle ihaleler iptal edilmişti. 2017’nin Ağustos ayında yapılan üçüncü ihaleyi ise 1 milyar 440 milyon lira teklif veren İntaş Taahhüt Yapı Sanayi kazanmıştı.
Ancak İntaş inşaata başlayamadı ve projeden çekildi. Bunun üzerine projenin Merkez Bankası kasasından yaptırılmasına karar verdi. Murat Uysal’ın başkanlığı döneminde, 12 Şubat 2020'de Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile de Merkez Bankası’nın yapacağı bazı mal, hizmet alımları ile yapım işleri, Kamu İhale Kanunu kapsamı dışına çıkarıldı. Merkez Bankası genel müdürlük binası için anahtar teslim yöntemiyle gizli bir ihale gerçekleştirildi. Davet edilen isteklilerin teklif verebildiği ihalede en düşük yapım bedeli Limak'tan geldi.
Limak ile sözleşme 2 Haziran 2020'de imzalandı. Bu sözleşmenin kamuoyundan saklanan detayları Sayıştay'ın raporunda ortaya çıktı. Buna göre Merkez Bankası’nın yeni genel müdürlük binasının “kabuk ve çekirdeği” 2 milyar 285 milyon liraya mal olacaktı.
Merkez Bankası’nın mimarisinin genel müdürlük binası için ise Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ile Marmaris'teki Yazlık Saray'ın mimarı olan Şefik Birkiye'nin şirketi VizzionArchitects ile el sıkışıldı.
Bu ihaleler Merkez Bankası Denetleme Genel Müdürlüğü’nün yakından izlediği konular arasında.
Son değişiklik, Mehmet Düzgün’ün yerine yeterince tecrübe sahibi olmayan bir kişinin getirilmek istendiği izlenimini veriyor. Neden acaba?
