Kredi patlaması bankaların kârını yediye katladı

Bankacılık sektörünün temmuz ayı net kârı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 147 artışla 8.25 milyar lira oldu.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) aylık verilerine göre, bankaların ocak-temmuz dönemi kârları ise yüzde 38 artışla 38.98 milyar lira olarak gerçekleşti.

Bankaların kredileri Temmuz sonu itibarıyla geçen yıl sonuna göre yüzde 27.2 artışla 3.38 trilyon lira, mevduatı yüzde 25 artışla 3.21 trilyon lira oldu.

Bankaların brüt takipteki alacaklarının kredilere oranı hazirana göre 16 baz puan gerileyerek yüzde 4.25’e inerken, bankaların aktifleri 2019 sonuna kıyasla yüzde 25.1 artışla 5.62 trilyon lira oldu.

Kamu bankaları karını yediye katladı

Temmuz 2019’da 499 milyon TL olan kamu bankalarının net kârı, Temmuz 2020’de 3 milyar 456 milyon TL oldu. Kamu bankalarının temmuz kârı, bir önceki yıla göre yediye katlandı.

Kamu bankalarının 2020’nin ocak-temmuz dönemi net kârı da geçen senenin aynı dönemine göre ikiye katlanarak 7 milyar 413 milyon TL’den 15 milyar 572 milyon TL’ye yükseldi.

Temmuz 2019’da 2 milyar 840 milyon TL olan özel bankaların net kârı, bu yılın aynı döneminde yüzde 69’luk artışla 4 milyar 793 milyon TL oldu. Artış, kamu bankalarının oldukça gerisinde kaldı.

Özel bankaların 2020’nin ocak-temmuz dönemi net kârı da geçen senenin aynı dönemine göre sadece yüzde 12 artışla 23 milyar 408 milyon TL oldu.

Faiz düşüşü etkiledi

Bankacılık uzmanları, net kârdaki artışın daha çok kamu bankaları kaynaklı olduğuna dikkat çekerken, bu durumun karşılık giderlerinin gerilemesi, yüksek menkul kıymet getirisi, genişleyen yabancı para kredi/mevduat makası sayesinde büyüyen net faiz gelirleri ve düşen faaliyet giderleri ile açıklanabileceğini belirttiler.

Geçen sene ocak-temmuz döneminde 190,9 milyar TL olan kredilerden alınan faizler, bu sene aynı dönemde 172,4 milyar TL’ye geriledi ancak mevduata ödenen faizlerdeki düşüş çok daha fazla oldu. Bu dönemde bankaların mevduata ödedikleri faiz, 111,3 milyar TL’den 61,7 milyar TL’ye geriledi.

Mevduat faizlerinin kredi faizlerinden çok daha hızlı düşmesi ve hızlı kredi artışı bu durumda etkili oldu.

Bankaların net faiz geliri de bu dönemde 85,6 milyar TL’den 128,7 milyar TL’ye fırladı.

Bankaların geçen sene ocak-temmuz döneminde 26,3 milyar TL olan “Takipteki Alacaklar Özel Provizyonu”, bu sene aynı dönemde 22,5 milyar TL’ye geriledi.

Bunda, BDDK’nın 17 Mart’ta aldığı kararla, sorunlu kredilerin takibe düşme süresini 90 günden 180 güne çıkarması ve krediler için öteleme ve yapılandırma imkanı sağlanması etkili oldu.

Krediler arttı

Ağustos başındaki kur şokunun ardından Merkez Bankası’nın bankaları ortalama fonlama faizinin yüzde 7,34’ten çift haneye yükseltmesi, hem kredi hem de mevduat faizlerini yükseltti.

Ağustostan itibaren kredi artış hızı da yavaşladı. Pandemi döneminde ötelenen sorunlu kredilerin de yıl sonuna doğru banka bilançolarına yansımaya başlaması bekleniyor.

Bu durum, banka kârlarını olumsuz etkileyebilir.

Nitekim, kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, geçen ay yayımladığı notunda TL’deki uzun süreli zayıf seyrin muhtemelen sorunlu kredileri ve kredi kayıp karşılıklarını artıracağını belirterek, TL’nin dolar karşısına tarihi dip seviyeye gerilemesinin bankaların kredi notu için olumsuz olduğunu belirtmişti.