Mustafa Koç: “Ortak payda Türkiye ise belli ilkeler çerçevesinde anlaşıyor olmaları lazım. Yekten hayır demeyi uygun bulmuyorum.

Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa V. Koç ile Ankara Üniversitesi Mustafa V. Koç Deniz Arkeolojisi Araştırma Merkezi’nin açılışı için İzmir’in Urla İlçesi’nde bir araya geldik. Ankara Üniversitesi Su Altı Arkeolojik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ANKÜSAM); Vehbi Koç Vakfı, TINA Türkiye Su Altı Arkeolojisi Vakfı ve Urla Belediyesi’nin işbirliğiyle dünya çapında ses getirecek çalışmalar yapmaya hazırlanıyor. Merkezin çalışmalarından heyecan duyan Mustafa Koç ile hem dalış tutkusunu konuştuk hem de ülke gündemini. Arada dövmelerinin sırrını da çözdük, Bahamaların mor sularında yaptığı dalışların videosunu da izledik.

YEKTEN HAYIR  DENMEZ

 Seçimden çıktık. Koalisyon veya erken seçim olasılıkları konuşuluyor. Sizin düşünceniz nedir?

- Ortak payda Türkiye ise belli ilkeler çerçevesinde (koalisyon için) anlaşıyor olmaları lazım. Ben yekten hayır demeyi doğru bulmuyorum açıkçası.

 İş dünyasından çeşitli örgütler siyasi parti liderlerini ziyaret etti. Genel olarak talepleri, erken seçim olmaması yönünde.

-Öyle olmaları lazım. Düşünebiliyor musunuz, iki ay sonra Türkiye yeniden bir seçim atmosferine girecek? Türkiye bunu kaldıramaz. Kaldırmaması da lazım.

UCUZ PETROL BAŞIMIZA  KONAN DEVLET KUŞUYDU

 Seçim sonrası rahatlama oldu, tüketim canlandı deniyor. Doğru mu bu?

-Bunları konuşmak için daha erken; 2-3 ay beklemek lazım. Çok şükür şimdilik rakamlar iyi. Allah korusun bir belirsizlik olursa…

Dövizin yükselişi konusu da var…

-Tabii ki dolar bütün para birimlerine karşı yükseldi ancak gelişmekte olan ülkeler içinde parası en çok değer kaybeden ülke de maalesef biziz. Ama endişelenecek bir şey yok. Unutmayın ki petrol 40-45 dolar bandında gezerken, Türkiye’nin cari açığında 10 milyar dolar artı yazdı. Bu büyük bir hadise… O kadar büyük bir devlet kuşuydu ki başımıza konan, daha da avantaja çevrilebilirdi. Bunun bütçe açığını kapatmaya daha çok katkısı olurdu. Bütçe açığına müspet etkisi olurdu. Seçim atmosferi ve konjonktür nedeniyle bu fırsat yeterince değerlendirilemedi. Yine de Türkiye’nin şu andaki makro ekonomik parametreleri sağlıklı.

2000 dalış yaptı, boş tüple  neredeyse vurgun yiyordu

 Kaç yıldır dalıyorsunuz? Kaç dalışınız var? Log book’a kaydediyor musunuz?  

-35 yıldır dalıyorum. İlk dalışımı Marmara’da Sivri Ada’da yaptım. Ege’de anfora görmediğiniz yer yok. Korkunç bir zenginlik var. Sanırım 2000 dalış yapmışımdır. 800’den sonra yazmamaya başladım.

 Hiç tehlike atlattığınız oldu mu?

-Sığacık’ta Ayhan Sicimoğlu ile bir dalışımızda çok önemli bir tehlike atlattım. Ben dikkatsizlikle boş tüp ile inmişim aşağıya. 40 metre derinlikteyiz ve havam bitti. 15 dakika sonra olsaydı, veya geminin içinde olsaydık vurgun yerdik. Ayhan’ın havasıyla beraber yavaş yavaş çıktık. Allah korudu. Yıl 1998’di. Ondan sonra hep yanımda yedek hava ile daldım.

 Siz çok mu seviyorsunuz dalmayı?

- Dalmak benim için resmen meditasyon. Üç boyutlu bir dünya orası… Oradaki dinginlik, huzur ve deniz canlıları çok etkileyici. Dalmayınca özlediğim oluyor. Ege’de dalıyorum. Yılda bir-iki de seyahatim oluyor. Mısır veya Uzakdoğu’ya dalışa gidiyoruz. Tayland, Filipinler, Endonezya, Maldivler… Su altı resim sergisi düşüyorum. Bir kitap daha olabilir.

Dövmelerin hikayesi

 Dövmelerinizin anlamı nedir?

-Sağ kolumdakini büyük kızım çizdi. Çekirdek ailemizin baş harfleri: Esra, Mustafa, Aylin, Caroline. Sol kolumdaki ise balık Nemo.

Bütün aile dalıyor musunuz?

- Kızlarım tropik yerlerde başladı. Öyle bir yerde başladılar ki şimdi Ege’de dalamıyorlar. Eşim de iyi dalgıç ama sıkıcı buluyor.

Dala dala arkeolojiye merak sardım

 Su altı arkeoloji araştırmaları merkezini açmaya nasıl karar verdiniz?

-Burada su altında sınırlı imkanlarla yapılan çalışmalarda önemli sonuçlar elde edildi. Limantepe’de 1979’da başlayan kazılar heyecan verici sonuçlar ortaya koydu. Sonra 1995’te denize inen duvar kalıntıları tespit edilince su altı kazıları başladı. Bazı şeyleri denizde bırakmak çok daha faydalı. Sudan çıkarılan kalıntılar bazen önce tuzlu suda, sonra tatlı su, sonra da saf suda bekletilip korumaya alınıyor. Burası böyle bir merkez için ideal.

 Ankara Üniversitesi’ni seçme nedeniniz?

- Türkiye’de sadece 4 üniversitenin su altı arkeoloji eğitimi var. Bizim Ankara Üniversitesi ile bağımız eski. Vehbi Koç, 1951’de yurt yapmış. Peşinden göz bankası gelmiş. 2000’lerin başında Rahmi Koç, yurdu yeniledi. Şimdi üçüncü kuşak olarak ben de deniz arkeoloji araştırma merkezi ile cumhuriyetin ilk üniversitesiyle kurulan bağı daha da güçlendiriyorum.

 Ne olacak burada?

-Burada su altı kazılarından çıkanlar korunacak. Sonra burada bir teşhir alanı olabilir. İzmir’e, Bodrum’a gönderilmemeli; burada sergilenmeli. Bu turizme de katkı sağlar.

Su altı arkeolojiye ilginiz nasıl başladı?

-Evde küplerle büyüdük biz. Babam denizci zaten. Kardeşlerim de öyle. Deniz ailede bir tutku… Dala dala, göre göre anfora ve kalıntılara ilgi uyandı.

Buradaki kalıntılar, altı açık teknelerle gezilebilir mi?

-Sığacık’ta 3-4 batık yan yana duruyor. Bir tane de modern zamanların batığı var. İnayet batığı… Muazzam bir yer. Değirmen taşları, anforalar, kuru yük gemisi var… Orası milli park olmalı dedik. Bürokrasiye takıldı.

Göcek’te çöpleri toplayan yok

 Biz milletçe denizle pek barışamıyoruz. Neden böyle?

-Bilmiyorum. Denizin bizim aile için yeri büyük. Tamam deniz pahalı bir hobi… Ama biz kirletiyoruz daha çok!  19 Mayıs’ta Göcek’te bir koya gittik, 6 gün çöpleri toplamadı belediye. Geçen hafta kardeşim gitti ve hâlâ orada duruyormuş çöpler! Bir koyu temizleyen yok!