Fransız hükümetinin genel grevle protesto edilen emeklilik reformu planından sorumlu bakan Jean-Paul Delevoye istifa kararı aldı. Delevoye’nin istifası, bakanlığın yanı sıra 12’den fazla başka görev üstlendiğini kamuoyuna açıklamadığının ortaya çıkması sonrası geldi. Delevoye, ‘potansiyel çıkar çatışması’ gerekçesiyle istifa ederken, etik tartışmasını yok sayarak ‘gizliliğinin ifşa edildiğini’ savundu.

Delevoye, Cumhurbaşkanı Emmanel Macron’un en güvenilir ve en deneyimli müttefiklerinden biriydi. Tartışmalı emeklilik reformunun mimarı olarak istifa etmesinin Macron’u zor durumda bırakması bekleniyor. Fransız hükümetinden yapılan açıklamadaysa, Macron’un Delevoye’nin ‘kararlılığını ve emeklilik reformu konusundaki çalışmalarını selamladığı’ belirtildi; “İstifası, durumun netleşmesine izin veriyor” ifadeleri yer aldı.

İlk olarak Le Monde gazetesinin duyurduğu istifa kararı, Macron’un yanı sıra emeklilik reformu planına karşı çıkan protestocular ve sendikalar için de büyük önem taşıyor.

Geçen hafta emeklilik reformu planının son hali, Başbakan Edouard Philippe tarafından açıklanmıştı. Philippe, “Nesillerarası yeni bir anlaşma öneriyoruz. Puan tabanlı, maaşa ayarlı sistem herkes için aynı olacak” dedi.

Yeni sistem ne öneriyor?

Günlerdir süren grev ve protestolar karşısında Macron yönetiminin bazı geri adımlar attığı gözlemlendi:

• Emeklilik yaşı yükseltilmedi.
• Resmi emeklilik yaşı 62 olarak kalsa da, hükümet emekçileri ‘indirim ve prim sistemi’ kullanarak en az 64 yaşında dek çalışmaya teşvik edecek. 62 yaşından sonra da çalışanlar ek puanlar üzerinden prim kazanacak, 62 yaşında emekli olanlar ise daha az maaş alacak.
• Emeklilik reformu planının tam manasıyla uygulanacağı grup, 2022’den itibaren emek piyasasına girecek olanlar.
• 1975’ten önce doğanlar, yeni sistemden hiçbir şekilde etkilenmeyecek.
• 1975’ten itibaren doğanlar kısmen etkilenecek. Onların kariyeri 2025’e kadar eski sisteme göre, 2025’ten itibaren yeni sisteme göre hesaplanacak.
• “Herkese eşit” vurgusuna rağmen, yeni sistem, askerler, itfaiyeciler ve polislerin eski sistemden gelen erken emeklilik haklarına dokunmuyor.
• Zor meslekler yapanlar ya da zorlu koşullarda çalışanlar, örneğin gece hemşireleri, iki yıl erken emeklilik hakkına sahip olacak.
• Herkese eşit sistemle, 50’li yaşların başında emeklilik sağlayabilen 42 özel rejim sona erdirilecek.
• Seçilmiş yetkililer ve bakanlar, her Fransa vatandaşıyla aynı muameleye tabi olacak.
• Çocuk bakmak için kariyerlerine ara veren kadınlara daha adil muamele getirilmeye çalışılacak.

Paketin bakanlara 22 Ocak’ta sunulacağını ve parlamentoda şubat sonunda tartışılmaya başlanacağını belirten Fransa Başbakanı, “Bu reformun adil olduğuna inanıyorum ve tamama erdirmeye kesinlikle kararlıyım” vurgusu yaptı.

Emeklilik reformuna karşı emekçilerin 7 gündür sürdürdüğü greve öğrenciler de destek verirken, sendikalar salı ve geçen perşembe günü düzenlenen kitlesel protesto gösterileri için yarın ve 17 Aralık’ta tekrar sokağa dökülme çağrısı yaptı.