Bulunan doğalgaz 'cari açığı' kapatır mı?
Cuma günü ‘müjde’ açıklandı. Karadeniz’de 320 milyar metreküp doğalgaz keşfedildi. Doğalgazın kullanıma sunulması için 2023 yılı hedef belirlendi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Türkiye’nin bu rezerv sayesinde “Cari açığı değil, cari fazlayı” konuşacağını ileri sürdü.
Bulunan rezervle 'cari fazla' yaratılır mı?
Gazete Duvar’dan İrfan Aktan’a konuşan ekonomist Uğur Gürses, bulunan rezervle Türkiye’nin cari açığının kapanmayacağını ifade etti.
Gürses, yapılan açıklamalarda yanıltma olduğunu belirterek şöyle konuştu:
Kaba bir hesap yaparsak, bulunan 320 milyar metreküp tüm rezervin, bin metreküpü 200 dolar fiyat üzerinden ederi 64 milyar dolar civarında olsa da; yılda kabaca 45 milyar metreküp tüketim düz hesapla 7 yıllık tüketime karşılık geliyor. Düz hesap da yapılamayacağı, gaz debisinin tüketim kapasitesine yetişmeyeceği, daha uzun yıllara yayılacağı belirtiliyor. Dolayısıyla katkısı olsa da uzun bir dönemde minimal etkisi olacak görünüyor. Türkiye’nin yılda sadece 35-50 milyar dolara yakın enerji ithalatı var. Dolayısıyla Albayrak’ınki tamamen siyasi bir söylem.
"Alınan önlemler krizin ana yapısını çözmeye değil, semptomları ortadan kaldırmaya dönük"
Son iki yıldır Türkiye’deki ekonomik krizin derinleştiğini belirten Gürses, alınan önlemlerin krizin ana yapısını çözmeye değil, semptomları ortadan kaldırmaya yönelik olduğunu söyledi. “Alay-ı vala ile açıklanan gazın kısa vadede bize bir faydası yok” diyen Gürses, “Gelecek kuşakları borca batırmış olan hükûmet bu gazdan gelir elde edilse bile daha bugünden harcayacaktır” ifadelerini kullandı.
Ölü kedi stratejisi
Gürses, bulunan gazın sevinç ve rahatlık yaratmayacağını ve gelecek nesillerin içi boş bir hazine ve borçla karşılaşacağını söyleyerek “Bazı uzmanlar bu duruma ölü kedi stratejisi diyorlar” dedi.
Gürses ölü kedi stratejisini şöyle anlattı:
Toplumu şok edecek, sansasyonel bir konu atıyorsunuz ortaya ve herkes ona odaklanıyor. Oysa benzer içerikteki haberler geçen sene Trakya üzerinden yapılmıştı. Doğru olabilir, gerçekten gaz ve petrol olabilir. Peki bulunan gazın ekonomik değeri var mı, sürdürülebilir mi, bunları bilmiyoruz. Fakat ortaya bir şey atıldı ve bunun olumlu kredisi de Erdoğan’ın döviz rezervlerini sıfırlayan damadına yazıldı. Çünkü hepimiz biliyoruz ki, bu kötü ekonomik politikaların baş müsebbibi Berat Albayrak.
Açıklamaya rağmen döviz neden arttı?
Erdoğan’ın ‘müjde açıklayacağım’ demesi üzerine dolar 7,35’ten 7,21’e kadar düştü. Ancak açıklamanın ardından yeniden tırmandı.
Gürses bu durumu şöyle anlattı:
Bugünü veya haftayı kurtarmaya dönük bir hamleydi, evet. Siyasi iktidarlar bunu hep yapar. 1994 ve 2001 krizlerinde de siyasetçilerin günü, haftayı kurtarma çabalarına tanık olduk. Ben Merkez Bankası’nda çalışırken, dönemin başbakanı Tansu Çiller’in “bir gün daha durumu idare etmesi ricasıyla” Merkez Bankası’nı aradığına tanık oldum. Dolayısıyla bugünkü hadise beni şaşırtmıyor.
