Bilim insanları neden ahtapotlara takmış durumda?
Ahtapotların beyin aktivitesi araştırmacıların ilgisini çekiyor. Analizinin insan zekasının evrimini anlamaya yardımcı olacağına inanıyorlar
NEDEN AHTAPOTLAR?
Bu hayvanlar benzersiz bir zekaya sahiptir ve bu da onları ilginç bir araştırma konusu haline getirmektedir. Deneyler, bir kafadan bacaklının zihinsel yeteneklerinin, onun bir kavanozun kapağını açmasına veya bir labirentte gezinmesine izin verdiğini göstermiştir . Ahtapotların küstahça davranma eğilimleri de vardır. Örneğin, yakındaki akvaryumlara gizlice girip balık çalabilmek için gardiyanların programlarını ezberliyorlar. Ayrıca yabani ahtapotlar bazen sebepsiz yere diğer deniz canlılarına da çarpabiliyor .
ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR
2011 yılında araştırmacılar, ahtapotun her dokunaçının kendi “beynine” sahip olduğunu ve çevreyi incelemek için tasarlanmış yaklaşık 10 bin nörona sahip olduğunu keşfetti. Diğer bilimsel çalışmalar, birkaç böcek dışında alet kullanan tek omurgasız canlıların ahtapotlar olduğunu göstermiştir. Örneğin, yırtıcılardan korunmak ve kamuflaj yapmak için kabukları kullanabilirler.
DÜNYA İLE ETKİLEŞİM
Ahtapotlar çevrelerindeki dünyayla farklı şekillerde etkileşime girmeyi öğrenirler. Örneğin, araçları ve nesneleri kullanırlar, karmaşık işlemleri ileride kullanmak üzere hatırlarlar ve gözlem yoluyla öğrenirler. Yakın zamana kadar bilim adamları yumuşakçaların beyinlerinin bu tür bilişsel başarılara ulaşmalarına nasıl izin verdiğini tam olarak bilmiyorlardı.
AHTAPOTLAR VE İNSANLAR
Ahtapotlar insan hareketlerini taklit edebilir : iki uzuv üzerinde yürümek, diğer altı uzuvunu etek gibi kaldırmak.
Bu kafadanbacaklılarla insanlar arasındaki birkaç benzerlikten biridir. Napoli Üniversitesinden proje lideri Dr. Michael Cuba şöyle açıklıyor: "Ahtapotlarla aramızdaki büyük fark, 550 milyon yıldan fazla süren bağımsız evrimden kaynaklanıyor. En yakın ortak atamız yassı solucana benziyordu."
ZORLUKLAR
Ahtapotların beynini “okumak” oldukça zordur. Gizli ve gececil oldukları için vahşi doğada takip edilmeleri neredeyse imkansızdır. Bu sorunu çözmek için birçok araştırmacı, esaret altındaki kafadanbacaklılar üzerinde çalışıyor. Ancak bu bile zorlayıcı olabilir.
Napoli Üniversitesinden profesör Dr. Anna Di Cosmo şöyle açıklıyor: "Ahtapotların, kafatası olmadan yumuşak vücutlarının herhangi bir yerine ulaşabilen sekiz adet süper esnek dokunaçları vardır. Hayvanlar sıklıkla kayıt ekipmanlarını alıyorlar.” Araştırmacılar bu sorunu doğrudan ahtapotun beynine özel bir cihaz yerleştirerek çözdüler.
ELEKTROTLARIN İMPLANTASYONU
Elektrotlar, ahtapotun beyninde, öğrenme ve hafızayı kontrol etmek için en önemli olduğu düşünülen bir bölgeye yerleştirildi. Operasyon sırasında kafadanbacaklılar anestezi altındaydı. Sonraki 12 saati tanklarında izlenirken iyileşmekle geçirdiler. Her ne kadar araştırmacılar ahtapotları herhangi bir eylem gerçekleştirmeye zorlamasa da, test deneklerinde yine de entelektüel aktivite buldular.
Ekip ahtapotun beyin dalgalarına ilk baktığında sonuçlar şaşırtıcıydı. Di Cosmo'nun açıkladığı gibi, "daha önce tanımlanmamış uzun, yavaş dalgalanmalar" görüldü. Diğer hayvanlarda kaydedilmemiştir.
Araştırmacılar somut sonuçlara varmak için ahtapotların zekasını izlemeye devam edecek. Sinirbilimciler kafadan bacaklıların nasıl karar verdiklerini ve davranışlarının beynin belirli bölümleri tarafından nasıl etkilendiğini tam olarak bilmek istiyorlar. Bilim insanları hayvanlarda düşünme ve bilişin ortaya çıkması için gerekli genel ilkeleri tanımlamayı umuyorlar. Araştırmacılar, ahtapotların esaret altındaki davranışlarını inceleyerek onları doğal ortamlarında daha iyi takip edebileceklerini söylüyor. Dr Michael Kuba şunları söyledi: "Ahtapotların zekasını kanıtlamak, insanların onlara ilgi, özen ve saygıyla davranmaya başlamasına yardımcı olacaktır."
