30 yıldır 'dev'lere ayakkabı yapıyor

Dev adımların ayakkabı ustası Öncel Kalkan'ın hikayesi, 30 yıl önce iki Amerikalı'nın dükkanına gelip 48 numara ayakkabı istemesiyle başladı. O gün bugündür tamamen el yapımı dev ayakkabılar üreten  Kalkan'ın dükkanında, 55 numaraya kadar ayakkabı bulmak mümkün. Müşterilerinin özellikle basketbolcular, voleybolcular ve güreşçiler olduğunu ifade eden Kalkan'ın ayakkabı dükkanı, yıllara meydan okuyarak Beyoğlu'nda ayakta kalan en eski dükkanlardan biri.

"Bana bir hafta müsade edin yapmaya çalışacağım demiştim"

56 yaşındaki Öncel Kalkan, "Bu büyük hikaye 1990 yılında falan başladı. İki Amerikalı'nın gelip sipariş istemesiyle başladı. Onlar geldiğinde zaten benim yaptığım bir tane 45 numara ayakkabı vardı. Başka da yoktu yani. Adamlar geldi 47-48 numara ayakkabı istedi. Düşündüm, şok oldum. 'Bana bir hafta müsaade edin, yapmaya çalışacağım' dedim. Sonra bir tasarlama yaptım, 45 numara kalıbı büyüttüm parçalar koyarak 48 numara yaptım. Başka çarem yoktu yani, başka yapılma şekli de yok. Ben bu ayakkabıları onlara yaptım. Biri Beşiktaş'ta basket oynuyordu, biri İTÜ'de. Bir hafta sonra almaya geldiler. Ben tereddütteydim, 'Bu ayakkabı olacak mı' diye. Hiç yapılmamış bir şey yapıyoruz. Saat 11.00 gibi geldiler verdiğim tarihte. Ayakkabıları denediler, bir tanesi dedi ki 'Harika olmuş', Öbürü de denedi, 'süper' dedi. Aldılar ayakkabıları gittiler. Aradan 2-3 gün geçti, dükkana geldim. On dakika sonra kapının önünde 7-8 tane Amerikalı, dediler ki 'Shoes', ayakkabı istiyoruz. 'Kaç numara?' dedim. 50-51 dediler. 'Kalıp yok, en büyük 48 var. Bana iki hafta müsaade edin, ben sizin derdinize bir çare bulmaya çalışacağım' dedim. Hemen İstanbul'u taradık, o kalıpları yaptırdık. Yaptım, 15 gün sonra almaya geldiler, onlar da ben de memnun olduk. Aradan 3-4 sene geçtikten sonra Tofaş'tan bir Amerikalı geldi, 3 tane ayakkabı istedi. 'Yurtdışına maça gidiyoruz, 3 gün sonra dönüşte alacağım' dedi. Yetiştirdim, dönüşte aldılar ayakkabıları Bursa'ya gittiler. Oradan bana bir telefon geldi, 'Atla Bursa'ya gel, ölçü vereceğiz sana' diye. Adam 32 çift ayakkabı siparişi verdi, hepsi 51 numara. Ben yaptım ayakkabıları götürdüm. Ve serüven böyle başladı… " diye anlattı.

Müşterileri "Sen sakın ölme" diyor

90 yılında 48 numara yapmaya Amerikalı iki basketbolcunun siparişi üzerine başladığını ifade eden Kalkan, "Ondan sonra 54 geldi, 55 geldi, yani 50'nin üzerine çıkmaya başladı. Mesela fabrikasyon ayakkabı yaptığın zaman sabah çekersin makineden akşama kadar bin çift ayakkabı yaparsın. Ama böyle bir 50 numara ayakkabıyı 10 günde 5-6 tane yapabilirsin. Buradan müşteri memnuniyetle çıktığı zaman ben sevinçten uyuyamıyorum gece. Bulunmayan kan gibi geliyor onlara. Sonra diyorlar ki, 'Sen sakın ölme, sen bizim ilacımızsın.' Doktorlar var 48-49 numara giyiniyor. 'Ağabey sakın öleyim deme, ilk organ naklini sana yapacağız' diyorlar." dedi.

Dünyaca ünlü basketbolcular ve voleybolcular müşterisi

Müşterilerinin yüzde 70'inin basketbolcu ve voleybolcu olduğunu anlatan Kalkan,  "Arkasından güreşçiler gelir. Onların ayakları da büyük. Öncelik basketbolda tabii ve bu esnada 97-2000 doğumlu olan kadın sporcularda da ayaklar büyük. Mesela Fenerbahçe'de oynayan çok sevdiğimiz bir kardeşimiz var. Geçen gün geldi, bir çizme istedi. 'Ağabey bulamıyorum, bana bir çare bul' dedi. Kız 1 ayda aldı çizmeyi. 18 yaşına yeni girdi, 46 numara giyiniyor. Darüşşafaka kaptanı Baba Recep'ler, Mirsad Türkcan, bunlar hep benim müşterimdi. Hala da gelir giderler. Bir defa bir ayakkabıya alıştı mı insanlar değiştirmiyor. Telefon açarlar "Benim numaram belli, şu model, şu renk var mı?ö derler ve gelir alırlar" dedi.

 "41 numara ayakkabı ile 51 numaranın yapılışı çok farklı"

Standart numaralarda bir ayakkabı yapmak ile büyük numara ayakkabı yapmak arasında çok fark olduğunu vurgulayan Öncel Kalkan, "Arada çok fark var. Normal bir 41 numara ayakkabı ile 50-51 numara ayakkabının yapılışı çok farklı. Bu elde yapıldığı için, ayrı bir uğraş veriyorsun. Yarım metre ayakkabıyı kucağında döndürüyorsun, kalıba monte ediyorsun, tekrar yatırıyorsun. Ama fabrika ile elde yapılan ayakkabı arasında yüzde 70 fark var. Zaten müşteri de giyindiğinde onu fark ediyor"  ifadelerini kullandı.

"Tatillerim ikinci gün bitiyor

Artık yorulduğunu ve dinlenmeye ihtiyacı olduğunu vurgulayan Kalkan, tatillerini çok defa yarıda kesmek zorunda kaldığını ise şu sözlerle anlattı:

"Tatile gidiyorum dükkanı kapatıp. 1 haftalığına gidiyorum, tam konsantre olmuşum telefonum çalıyor, basketçinin biri arıyor, 'Ağabey düğünümüz vardı 50 numara ayakkabı lazım' benim tatil ikinci gün bitiyor, ben gece yola çıkıyorum sabah dükkana geliyorum"

"İstediğimiz modeli ve ölçüyü burada buluyoruz"

Kendisi ve takım arkadaşlarının Türkiye'de büyük ayakkabı bulma sorunu yaşadıklarını ancak Kalkan'ın bu sorunu çözdüğünü anlatan eski voleybolcu Mehmet Çakmak, "Büyük ayak numarası Türkiye'de büyük sorun. Biz de gençliğimizden beri hep ayakkabı bulmakta zorlanırdık. Fakat 80'ler sonunda işte, biz o zaman voleybolcuyduk. Basketbolcu ağabeylerimizden burayı duyduk ve geldik. 80 sonlarından beri hep geliyorum. Halep Pasajı'nda, Adım Kundura. Gerçekten istediğimiz ayakkabıyı, 46'dan başlayın 52-53 numaralara kadar istediğimiz modeli, ölçüyü burada rahatça buluyorduk. İnşallah bundan sonra da devam eder. Buradaki doku çok bozuldu çünkü. İstiklal Caddesi'nde eski dükkanlardan eser kalmadı. Başka kunduracılar, konfeksiyoncular da vardı hepsi kapandı gitti. Adım Kundura hala dayanıyor, inşallah devam ederler" şeklinde konuştu.

31 yıldır bu mağazadan ayakkabı alıyor

88'den beri bu dükkandan alışveriş yaptığını söyleyen Tanju Eksek ise, "İşte gördüğünüz gibi bir çok yere gidersiniz, 50'den sonra bulunmaz burada 48-49-50-52 hepsi vardır. Ve işte ben 27-28 yaşındaydım, şimdi 60'a merdiven dayadım. O zamandan beri bütün basketbolcu arkadaşlarımızın geldiği yer. Tabii o zamanlar bu kadar büyük ayakkabı yoktu. Şimdi yine var ama böyle bir şey yok yani. Gördüğünüz gibi herkese hitap edebilir. 52'ye kadar hatta daha da büyük ayakkabı var" dedi.

_DHA