Halk TV Ekonomi Servisi

Türk-İş, Hak-İş ve TİSK (Türkiye İşverenler Sendikası Konfederasyonu) kısa çalışma ödeneğinin uzatılmasını talep etti.

Salgın sürecinde zorlanan işletmelere destek olmak için çıkarılan kısa çalışma ödeneği, uzatılmazsa 17 Eylül’de sona eriyor. İşten çıkarmaların önüne geçiyor gibi görünen bu sistem, maliyeti kamunun sırtına yüklüyor. Devlet, hem arz hem de talep yönlü şekilde dolaylı olarak patrona destek oluyor.

Prim ödemelerindeki sıkıntı

Öte yandan, kısa çalışma ödeneği kapsamında emekçilerin SGK primleri de çalıştıkları süre kadar yatıyor. Kısa çalışmaya gidilen ancak faaliyetin tamamen durmadığı işyerlerinde çalışan kişilerin çalıştıkları gün kadar emeklilik primleri yatarken, faaliyetlerini durduran işletmelerde çalışanların emeklilik primler ise hiç yatmıyor.

İş dünyası 'normalleşmeye' inanmadı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, üretim ve ihracatta Türkiye’nin eski seviyesine döndüğünü, ‘normalleştiğini’ söylemişti. Ancak iş dünyası bu ödeneğin uzatılması talebiyle birlikte Bakan Albayrak’la aynı fikirde olmadığını göstermiş oldu.

Veriler ne diyor?

Bununla birlikte son yayımlanan verilerde haziran ayında sanayi üretiminin geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 arttığı görüldü. Bu artışta en önemli pay imalat sanayi üretiminde gerçekleşen yüzde 0,7’lik yükselişin oldu.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmamış verilerde ise söz konusu artışın bir önceki yılın haziran ayına nazaran yüzde 17,3 olduğu görülüyor. Uzmanlar bunun sebebinin salgın nedeniyle hem ihracatta hem de yurtiçinde ertelenen talep olduğunu ifade etti.

Normalleşme süreci ve ertelenen taleplerin gerçekleşmesinin yanısıra düşük faizli dağıtılan krediler, dayanıklı tüketim malı talebinin uyarılmasına neden oldu. Ancak temmuz ayı verileri henüz yayımlanmadı ve birikimli etkinin zayıflamasıyla birlikte sanayi üretiminde artış görülmesi bu nedenle pek beklenmiyor. Bunun en somut örneklerinden biri olarak ise temmuzda otomotiv ihracatının yüzde 25’e yakın gerilemesi gösteriliyor.

Türk-İş, Hak-İş ve TİSK ne istiyor?

Açıklamada, üç konfederasyonun talepleri şu şekilde sıralandı:

Yeni düzenlemede de belirtildiği gibi kısa çalışma ödeneğinin yıl sonuna kadar sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak uzatılması.

Kısa çalışma ödeneği uygulamasından sistem dışında kalanların yararlanabilmesi için ödeneğe erişimin kolaylaştırılması.

Kısa çalışma ödeneği ile çalışanın ücreti arasındaki farkı ödemeyi üstlenen işverenler için getirilecek teşvik mekanizması ile işverenin fark ödemesi hususunun özendirilmesi.

İşveren tarafından kısa çalışma ödeneği kapsamındaki çalışana yapılan ücret farkı ödemelerine gelir vergisi muafiyeti sağlanması.

İŞKUR tarafından bazı işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden sehven yapılan ve işverenle-çalışanın kusurunun bulunmadığı fazla ödemelerde, geri ödeme hususunun işçi-işveren ilişkilerini bozmayacak şekilde İŞKUR tarafından giderilmesi, tarafları mağdur etmeyecek bir çözümün bulunması.

İstihdamını koruyan ve toplu iş sözleşmesi ile çalışan işletmelerin normalleşme sürecinde ilave teşviklerle desteklenmesi.