Hazine ve Maliye Bakanlığı, döviz büroları tebliğindeki 'işlem limitlerini belirleme' ifadesinin sadece kimlik ibrazına yönelik olduğunu açıklasa da Erhan Usta 'Bakanlığın böyle bir düzenlemenin kimlik ibrazı ile sınırlı olduğu açıklamasını doğru değildir, müdahale yetkisi bakanlığa verilmiş. Bir yanlışlık yapıldıysa derhal yapılan düzenleme iptal edilsin ve Resmi Gazetede yayınlansın" dedi.
Geceyarısı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Lirası'nın değerinin korunması ile ilgili tebliğde yer alan iki karar tartılmaları da beraberinde getirdi.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ'deki ilk değişiklik, sözkonusu tebliğin 20'inci maddesinin 6'ncı fıkrasında yer alan 'tüm işlemlerde' ibaresi yerine '100 ABD Doları ve/veya karşılığı Türk Lirası tutarını aşan işlemler için' ibaresi getirildi.
Aynı tebliğin 30'uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan 'zorunlu halleri değerlendirmeye' ibaresinden sonra gelmek üzere 'işlem limitlerini belirlemeye' ibaresi eklendi. Bu ibare ile 'Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın her türlü döviz işlemine limit getirebileceği' yorumu yapan ekonomistler kararın piyasaları olumsuz etkileyeceği belirterek yetkililerin karardan dönmesi gerektiğini ifade ettiler.
Ekonomistler kararı eleştirirken Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan konu ile ilgili yeni bir açıklama geldi. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada döviz büroları tebliğindeki 'işlem limitlerini belirlemeye' ifadesinin sadece kimlik ibrazını yönelik olduğunu, piyasaya müdahale amacı taşımadığını belirtti.
Gelişmeleri halktv.com.tr'ye değerlendiren İyi Parti Grup Başkanvekili ekonomist Erhan Usta, "Gece duyurulan düzenleme için sabah appar topar açıklama yapılıyor. Bakanlık 'bu düzenleme ile döviz bürolarına müdahale gibi bir amacımız yoktur' diyor. Böyle bir amaç yoksa neden bu Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğinde ayrı bir madde olarak 'zorunlu halleri değerlendirmeye' ibaresinden sonra gelmek üzere 'işlem limitlerini belirlemeye' ibaresi eklendi? Şimdi Bakanlık çıkmış bizim niyetimiz bu değil diyor. Bu açıklamanın hukuki anlamda bir hükmü yoktur. İşte gece yarısı Resmi Gazete de yazan düzenleme ortada. Madem amaçları döviz büfelerinin işlemlerine limit koyarak sermaye kontrolüne gitmek değilse derhal bu düzenlemeyi geri çeksinler. Bu düzenleme bu şekilde kaldığı sürece Hazine ve Maliye Bakanlığı işlemlere limit koyma yetkisine sahiptir. Devlet niyetlerle değil kanunlarla yasalarla yönetilir. Yapılan değişiklikte bu yetki verilmiştir" dedi.
Yalçın Karatepe: Bu yetki hiç kullanılmadan kaldırılabilir
Dün gece yapılan değişikliği halktv.com.tr'ye değerlendiren Ankara Üniversitesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Yalçın Karatepe, "Böyle bir şey yapılırsa döviz direk karaborsaya düşer. Bu düzenlemenin zamanlaması çok kötü oldu" dedi.
Türk parası kıymetini koruma hakkında 32 sayılı karara ilişkin tebliğle Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bu konuda "mücbir sebep ve zorunlu halleri değerlendirerek" işlem limitlerini belirleme yetkisi verilmesini halktv.com.tr'ye değerlendiren Ankara Üniversitesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Yalçın Karatepe, "Şimdiye kadar döviz işlemlerinde sınırlama yetkisi yoktu. İstediğiniz kadar döviz işlemi yapabiliyordunuz. Dün gece yayımlanan kararla Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bir sınırlama yetkisi verilmiş." dedi.
Bu yetki döviz karaborsaya düşürür
Bu yetki ile "Maliye Bakanlığı'nın 'mesela 1000 dolardan fazla döviz alım satımı yapılmayacak' diyebileceğini" ifade eden Karatepe, "Böyle bir şey yapılırsa döviz direk karaborsaya düşer. Tahtakale birinci piyasa haline gelir. Bu düzenlemenin zamanlaması çok kötü oldu. Böyle bir düzenlemenin hayata geçirileceğini düşünmüyorum. Ama Hazine ve Maliye Bakanlığı'na böyle bir yetki verilmesi kafalarında böyle bir olasılık olduğunu gösteriyor. Bu hükümetin ne yaptığı konusunda hiç birimizin bir fikri yok. Belki gelecek olan tepkiler ile bu düzenlemeyi uygulanmadan kaldırırlar. Daha önce çeklerin ödenmesine dair bir kanun çıkarmışlardı. 2 saat sonra da uygulamıyoruz dediler. Şimdi bu Hazine'ye verilen sınırlama yetkisi hiç kullanılmadan kaldırılabilinir" dedi.