‘Serotonin kaynağı’ besinleri niçin sofranızdan eksik etmemelisiniz?Serotonin içeren besinlerle vücut kimyanızı düzenleyin...
Yeni konforlu bir ev, şık bir telefon, bir kocaman dilim çikolatalı pasta, daha şık bir araba… çok fazla mutlu olabileceğimizi düşündürebilir ama beynimiz bunun doğru olmadığını biliyor. Mutluluğun kaynağı bunlar değil aslında... Mutluluk ve zevk arasında kafanız karıştıysa, yalnız değilsiniz. Sonuçta, mutluluğun o yeni şeyi satın almaktan, o yiyecek arzusunu tatmin etmekten veya son trendde olmaktan geldiğine inanmaya şartlandırıldık.Ancak nörohormonları inceleyen bilim adamları, beynimizin hızlı bir zevk dalgası ile mutluluğun gerçek tanımı olan uzun süreli memnuniyet arasındaki farkı anlayabildiğini söylüyor.
Serotonin ne yapar?
Serotonin, beyin ve bağırsakların yanı sıra, az da olsa trombositlerde üretiliyor.
Kan-beyin bariyerini geçemediğinden, beyin tarafından kullanılan serotoninin mutlaka beyinde üretilmesi gerekiyor. Mutluluk hormonu olarak da adlandırılan ve sinir hücreleri arasında sinyaller gönderen bir nörotransmitter (salgı) olan serotonin, 5-hidroksitriptamin (5HT) olarak da bilinir.
Birden çok fiziksel ve psikolojik işlev üzerinde etkili bir hormon olan serotonin, bir aminoasit olan triptofan tarafından üretiliyor. Bu aminoasidin vücuda besinler yoluyla girmesi gerekiyor ve genellikle kakao, fındık, peynir ve hindi eti gibi gıdalarda bulunuyor.
Triptofan eksikliği, serotonin düzeyinin düşmesine neden olabiliyor. Bu da, anksiyete veya depresyon gibi duygudurum bozukluklarına yol açar (Triptofan ayrıca uyku ve detoks için önemli melatonin sentezinde de rol alır).
Vücudun genel sağlığında önemli bir yere sahip olan serotonin, ruh halimizin yanı sıra sosyal davranışlarımız üzerinde de etkili. İştahımız, uykumuz, hafızamız, cinsel arzumuz bu hormondan direkt olarak etkileniyor. Beynimizde dengeli miktarda serotoninin salgılanması, dış dünya ile daha sıkı bağlar kurmamıza yardımcı oluyor.*
Serotonin, mutluluk sinyallerini beynin birçok farklı bölgesine yayarak en az 14 farklı reseptöre dokunuyor. Ve bu farklı etkileşimler sırasında neşe, sevgi ve hoşnutluk hisleri ateşlenir.
Serotonin ayrıca şunlara yardımcı oluyor:
- Depresyonu azaltmaya
- Kaygı düzeyini dengelemeye
- Yaraları iyileştirmeye
- Bulantıyı güdülemeye
- Kemik sağlığını korumaya
Vücuttaki çeşitli fonksiyonlarda serotonin nasıl davranır?
Bağırsak hareketleri: Serotonin, öncelikle midede ve bağırsaklarda bulunuyor. Bağırsak hareketlerini ve fonksiyonunu kontrol etmeye yardımcı oluyor.
Duygudurum: Beyindeki serotonin ise kaygı, mutluluk ve ruh halini düzenliyor. Düşük seviyeleri depresyon ile ilişkilendiriliyor ve ilaç tedavilerinin getirdiği artan serotonin düzeyinin, uyarılmayı azalttığı düşünülüyor.
Mide bulantısı: Serotonin, bulantının sonucunun bir parçası. Serotonin üretimi, ishal durumunda şişiren yiyecekleri daha hızlı itmek için yükseliyor. Beyinde mide bulantısını kontrol eden kısmı uyaran serotonin miktarı da kanda artıyor.
Uyku: Bu kimyasal, beynin uykuyu ve uyanmayı kontrol eden bölümlerini uyarmaktan da sorumlu. Uyumak veya uyanmak, hangi bölgenin uyarıldığına ve hangi serotonin reseptörünün kullanıldığına bağlı.
Kan pıhtılaşması: Kan trombositleri, yaraların iyileşmesine yardımcı olmak için serotonin salgılıyor. Serotonin, küçük arterlerin daralmasına ve kan pıhtılarının oluşmasına yardımcı oluyor.
Kemik sağlığı: Serotonin, kemik sağlığında da rol oynuyor. Aşırı salgılanması durumunda kemiklerde çok yüksek seviyeye ulaşan serotonin osteoporoza yol açabiliyor, bu da kemikleri zayıflatıyor.
Cinsel işlev: Düşük serotonin seviyeleri artmış libido, artan serotonin seviyeleri ise azalmış libido ile ilişkilendiriliyor.
Zararlı bakteri veya alerjen içeren bir şey yediğimizde bağırsaklarımız ekstra serotonin salgılıyor.
Ekstra serotonin, bağırsaklarımızdaki kasılmaların genellikle kusma veya ishal yoluyla zararlı yiyeceklerden kurtulmak için daha hızlı hareket etmesini sağlıyor.
Mutluluk veren, serotonin kaynağı besinler
Bitter çikolata
Bitter çikolata, hem diyete uygun bir tatlı olmasıyla hem de mutluluk verici bir besin olmasıyla dikkat çekiyor. Günde 1-2 kare bitter çikolata tüketmek size mutluluk verecektir.
Muz
Günde 1 adet kahvaltıda ya da ara öğünlerde tüketilebilecek bir meyve olan muz, serotonin bakımından da son derece zengindir ve kişiye mutluluk verir.
Ceviz
Ceviz, fındık, çiğ badem, kaju gibi kuruyemişler, serotonin açısından oldukça zengin besinlerdir ancak bu konuda birincilik cevizin elinde. Günde 2-3 adet ceviz tüketmek stresi azaltır ve mutluluk verir.
Ay çekirdeği
Ay çekirdeği, toplumumuzda çok sevilen bir besindir. Keyifle “çitlenen” ay çekirdeği, serotonin bakımından son derece zengin bir besindir ancak kilo kontrolü açısından porsiyon kontrolü yapılarak tüketilmelidir.
Kuru incir
Kan şekerini düzenleyen ve kaygı seviyesinin oldukça azaltan kuru incir, serotonin içeren meyvelerin başında gelmektedir. Kuru incir de porsiyon kontrolü dahilinde tüketildiğinde kişiyi oldukça mutlu eden bir meyvedir.
Bezelye
Hem düşük kalorisi hem de pilavla tüketildiğinde daha da katlanan lezzeti ile bezelye de en güçlü serotonin kaynaklarından bir tanesidir. Bezelyeyi ana öğünlerde tüketmeniz sizi mutlu edecektir.
Peynir
Kahvaltıda peynir tüketmek de vücuda serotonin hormonunu almak açısından önemlidir. Porsiyonuna dikkat edildiği taktirde peynir tüketimi de mutlu olmaya fayda sağlar.
Tahıllar
Nohut, buğday, fasulye, kinoa gibi tahıllar ile hazırlanabilecek salatalar günlük olarak öğünlerde kullanılabilir. Tahıl tüketimi serotonin almak açısından oldukça önemlidir ve kişiyi son derece mutlu eder.