Doğru bilinen yanlışlar:

Aşağıda birçok kanser efsanesinin ve kavram yanılgısının ardındaki gerçekliği bulacaksınız. Aynı zamanda okuduğunuz ya da duyduğunuz herhangi bir şey hakkında sağlık ekibinizle konuşup doğru sonuca ulaşabilirsiniz. Ayrıca en temel noktanın motivasyon, yanlış bilgilere kulak asmamak ve yanılgıya kapılmamak olduğunu unutmamak gerekir. En önemli yanlış inanış ise, kansere bıçak değmez inanışıdır.

Yanlış: Eğer ailenizde kanserli birey varsa sizin de kanser hastası olmanız kaçınılmaz. yapabileceğiniz hiçbir şey yok.

Gerçek:Kanser hastası bir aile bireyine sahip olmanız risk taşıdığınız anlamına gelse de bu gelecek sağlık durumunuzla ilgili kesin bir bilgi vermez. Aslında tahmin edilen her 10 kanserden 4’ü hayat stilimizdeki küçük değişikliklerle önlenebiliyor; dengeli ve düzenli beslenme, sağlıklı kiloyu koruma, egzersiz yapma, alkollü içecekleri sınırlama ve tütün ürünlerinden uzak durma gibi. Buna ek olarak doktorlar yüksek risk altındaki genetik mirasçıların cerrahi operasyonlara girerek ve tıbbi tedavi alarak kanser gelişimini önleyebileceklerini söylüyorlar.

Yanlış: Kanser tedavisi genellikle hastalıktan daha kötüdür.

Gerçek:Çoğu zaman kanser tedavisi, özellikle kemoterapi ve radyasyon terapisi, ciddi etkileri olan ve bazı hoş olmayan süreçleri içerse de günümüzde kullanılan geliştirilmiş tedavi yöntemleri, ilaç ve radyasyon tedavisi, geçmişte olduğundan daha üstesinden gelinebilir düzeyde. Tedavi sonucunda saç kaybı, doku zedelenmesi, şiddetli bulantı ve kusma gibi semptomlar günümüzde eskisi kadar yaygın değil. Bunun yanında, yan etkilerle başa çıkma hala kanser tedavi sürecinin önemli bir parçası. Bu yaklaşım, hafifletici ya da destekleyici olarak adlandırılır, herhangi bir seviyedeki kanser hastasına yardımcı olabilir. Gerçekten de aynı anda hem kanser tedavisi hem de yan etkilere karşı tedavi alan hastalarda semptomlar daha az gözükmüş, daha iyi yaşam koşulları sağlanmış ve hastalar tedaviden daha memnun kalmışlardır.

Yanlış: Kanser kesinlikle iyileşmez.

Gerçek: Bugün kanser istatistiklerine baktığımızda tüm kanser türlerini içeren ortalama 5 yıllık sağ kalım yaklaşık yüzde 67’dir. Bazı kanserler için bu oran erken evrelerde yüzde 90 ve üzeri olabilmektedir. Hatta yeni geliştirilen immünoterapi, akıllı ilaçlar gibi hedefe yönelik kişiselleştirilmiş tedavilerle yaygın kanserde bile şifa sağlanan hasta grupları vardır.

Yanlış: Kanser bulaşıcıdır.

Gerçek: Hayır, kanser bulaşıcı bir hastalık değildir, sadece nadiren organ nakli yapılmış kişilerde eğer verici kişide kanser varsa nakil yapılan kişide kanser gelişebilir. Kansere neden olabilen Hepatit B, Hepatit C gibi virüsler ya da rahim ağzı kanserine neden olan HPV virüsü bulaşıcı olabilmektedir. Ancak kanser kendisi kişiden kişiye bulaşmaz.

Yanlış: Biyopsi yaptırmak ya da ameliyat olmak kanserin dağılmasına yol açar.

Gerçek: Gelişen teknikler ve özel yöntemlerle yapılan biyopsi ve cerrahi işlemlerde kanserin yayılma olasılığı çok düşüktür.

Yanlış: Şekerli gıdalar tüketmek kanserin kötüleşmesine neden olur.

Gerçek: Hayır. Yapılan çalışmalar kanser hücresinin normal hücreye göre daha fazla şeker (glukoz) kullandığını göstermekle birlikte şekerli gıdalar yemenin kanseri daha kötüye götürdüğünü gösteren bir çalışma yoktur. Şekerli gıdaları tamamen keserek kanserin durdurulduğunu ya da küçüldüğünü destekleyen çalışma da yoktur. Ancak şekerli gıdalardan zengin beslenmek aşırı kilo alımına ve dolayısıyla obeziteye ve karaciğer yağlanmasına neden olarak birçok kanser gelişimi için risk oluşturmaktadır.Çoğu kanser hastası şekerli gıda tüketimini bırakıp bırakmaması konusunda şüpheli, çünkü şekerin kanser gelişimini desteklediğine dair bir söylence var. Yine de kanserin şeker tüketimiyle daha hızlı ve fazla yayıldığı hakkında kesin bir kanıt yok. Vücudumuzdaki sağlıklı ve kanserli tüm hücreler gelişmek ve yayılmak için şekere (glikoz) ihtiyaç duyarlar. Bunun ötesinde, bu durum yüksek şeker içerikli gıdalar yemeniz gerektiği anlamına gelmez. Fazla miktarda şeker tüketimi; kilo alımı, obezite ve şeker gibi kanser ve diğer sağlık problemlerinin gelişim riskini arttırıcı sorunlara yol açar.

Yanlış: Pozitif ya da negatif düşünceler kanser oluşmasını ya da iyileşmeyi olumlu ya da olumsuz etkiler.

Gerçek: Bugüne kadar kişisel tutumların kanser gelişimine neden olduğunu gösteren bir çalışma yoktur ancak doğal olarak kanser tanısı almak endişe, üzüntü, kaygı ve olumsuz düşünceleri arttırabilir. Sosyopsikolojik desteklerle bu olumsuz süreçler ve kaygılar azaltılabilir.

Yanlış: Mutfakta, ocakta ya da fırın başında yemek yapmakla kanser kötüleşir.

Gerçek: Hayır, yemek yapmak gibi günlük aktiviteler kanserin yayılmasına yol açmaz.

Yanlış: Cep telefonları kansere neden olur mu?

Gerçek: Cep telefonları radyo frekans dalgaları kullanarak sinyal iletirler ve bu radyo frekans dalgaları non-iyonize radyasyon formundadır. Diğer bir değişle DNA hasarı yapabilecek enerjiye sahip değillerdir. UV ışınları ya da X ışınları gibi iyonize radyasyon formunda değildirler. Bu konuda yapılan 400 binden fazla kişiyi içeren 20 yıllık bir araştırmada beyin kanseri gelişimi ile cep telefonu kullanımı arasında bir ilişki bulunmamıştır. Danimarka Kohort çalışmasında ve 13 ülkeyi içeren Interphone çalışmasında cep telefonu kullanımı ile beyin tümörü gelişimi arasında ilişki bulunmamıştır ancak daha az sayıda vaka içeren başka bir çalışmada tükürük bezi tümörleri ile ilişkili olabileceği bildirilmiştir. Kanser olmayan iyi huylu beyin tümörleri (menenjiyom) ya da akustik norinoma, vestibuler svannoma gibi hastalıklarla ilişkili olabileceği öne sürülmektedir. Çalışmalar kesin sonuç vermese de tedbirli olmak adına kulaklık kullanmak ve cep telefonu kullanımını azaltmak akıllıca olacaktır.

Yanlış: Bitkisel tedaviler kanseri iyileştirir.

Gerçek: Hayır, bazı çalışmalar tamamlayıcı tedavilerin kansere bağlı bazı yan etkileri azalttığını göstermekle birlikte genel olarak bitkisel ürünler tedavi edici değildir. Bununla birlikte bitkisel tedaviler kanserde kullanılan ilaçlarla etkileşim yaparak tedavinin etkinliğini azaltmakta ya da yan etkileri arttırmaktadır.

Yanlış: Ailesinde kanser hastası olan kişilerde kesinlikle kanser gelişir.

Gerçek: Kanserlerin yaklaşık yüzde 5-10’u kalıtımsaldır, yani kansere yol açan bir genetik mutasyonun (değişimin) aktarılması ile oluşur. Geri kalan yüzde 90-95 kanser hastasında kanser, doğal yaşlanma sürecinde, karsinojenlere ya da çevresel faktörlere (sigara, radyasyon gibi) maruziyet sonucu gelişmektedir.

Yanlış: Kanser tedavisinde tek tedavi kemoterapidir.

Gerçek: Hayır, günümüzde kanserin moleküler alt yapısının daha iyi anlaşılmasıyla birlikte daha etkili ve daha az yan etkiye sahip akıllı ilaçlar ve immünoterapi gibi tedaviler de çok yaygın kullanılmaktadır.

Yanlış: Kanser her zaman geri gelir, nükseder.

Gerçek: Erken evre birçok kanserde uygun tedavilerle kanserin geri gelme ihtimali oldukça düşüktür.

Kaynak:kansersavascilari.