Hindistan’ın 2019’da başarısızlıkla sonuçlanan ilk denemeden sonra dün Ay’ın Güney Kutbu’na, Sanskritçe’de “ay aracı“ anlamına gelen Chandrayaan-3 adlı aracı indirmeyi başarması artık karasal jeopolitiğin arenasına dönüşmüş olan uzaydaki rekabette rakiplerini geçtiğini gösteriyor. Çünkü Hindistan’dan önce ABD, Çin ile artık tarihe karışmış olan Sovyetler Birliği (SB) bunu başaramamıştı.
Uzay “Soğuk Savaş“ döneminden beri uluslararası aktörler için bir rekabet alanı bilindiği gibi. Ancak bugün eskisine benzemeyen bir boyutta sürüyor bu rekabet. Çünkü “Soğuk Savaş“ döneminde sadece ABD ile SB arasında süren uzayda güçlenme yarışı, bugün bir çok ülke arasında yaşanıyor. Artık ülkeler ciddi ciddi uzaya yönelik planlar, projeler hazırlamakta. Öyle ki çok sayıda ülkeden sonra Fransa da nihayet savunma yeteneklerini geliştirmek için bir uzay komutanlığı kurmayı planladığını açıkladı.
Asya kıtasında Çin, Japonya, Hindistan uzaya çıkmayı başardılar.Güney Kore, Avustralya, Singapur da uzay programları geliştiriyor bilindiği gibi. Özellikle Çin ile komşuları Hindistan, Japonya, Avustralya arasında neredeyse her alanda rekabet artarak sürüyor. Uzayda da tabii. Çin’in yükselişinden endişe duyan Hindistan ile Japonya da dahil olmak üzere bazı ülkeler arasında uzayda daha fazla işbirliği de gelişiyor haliyle. Hindistan ABD, Rusya, Fransa gibi ülkelerle uzayda ortaklıklar kuruyor.
Ne var ki Hndistan Çin ile karada da yarış içinde. Uzayda işbirliği yaptıkları yok. Çin'in Ocak 2007'deki ilk başarılı anti-uydu (ASAT) denemesine karşı, Hindistan da kendi ASAT'ını geliştirmişti.
Hindistan neden uzayda?
Ülkedeki yoksulluğu büyük ölçüde azalttığı ileri sürülen Hindistan’ın dünyanın 5. Büyük ekonomisi olduğunu anımsatalım. Uzay çalışmaları konusundaki tutumu son derece barışçıldı. Uzun zaman uzayın silahlandırılmasına özellikle ABD‘nin Stratejik Savunma Girişimi programı ile balistik füze savunması inşa etmeye yönelik çabalarına karşı çıkmıştır. Kimileri böyle davranmasının nedeninin uzayda söz sahibi olmamasıyla ilgili olduğunu söylerler.
Ancak 2000’lerin başında “ezeli düşmanı“ Pakistan’ın nükleer bir güç haline gelmesi üzerine bu tutumunu değiştirdiğini görüyoruz Hindistan’ın. Balistik füze savunması inşa etmekle başladı işe. Daha sonra Çin'in ASAT denemesinden kısa bir süre sonra Entegre Savunma Karargâhı altında bir uzay hücresi kurdu. Bunu Nisan 2019'da, ordunun uzay yeteneklerini yönetmek için geçici bir önlem olarak Savunma Uzay Ajansı‘nın (DSA) kuruluşu takip etti. Tüm bunlar, Hindistan'ın uzayın askerileştirilmesine ya da silahlandırılmasına karşı çıkan genel yaklaşımını terk ettiği anlamına geliyor.
Ancak dizginlenemeyen askereştirme ile uzayın silahlandırılmasının sonuçları Hindistan için de olumsuz sonuçlar doğurma potansiyeli taşıyor. Bu nedenle Hindistan kendi güvenlik çıkarlarını tatmin edecek bir strateji izlerken, uzayın askerileştirilmesi ile silahlandırılması konusunda uluslararası bir kontrol de istiyor.Bunlar ileri dönemin sorunları elbette.
Yoksulluk yaygın
The Global Statistic adlı veri tabanına göre Hindistan yoksullukla mücadele başarılı görünüyor. Ancak yine de rakamlar ülkede hatırı sayılır bir yoksulluk olduğunu gösteriyor. Yoksullukla mücadele için harcanması gereken paranın uzaya savrulmasını anlamak gerçekten güç. Son istatistiklere göre 228 milyon yoksul ile Hindistan, dünyadaki en büyük yoksul nüfusa sahip hala. 2023 Küresel Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksine göre, 2005-2006 ile 2019-21 yılları arasındaki son 15 yılda Hindistan'da 415 milyon kişi yoksulluktan kurtulmayı başardı, yoksulluk oranı yüzde 55,1'den yüzde 16,4'e düştü
Ama ülkede hala 16,4 oranında “yoksul“, yüzde 4,2 oranında ise “aşırı yoksul“ insan var. Milyonlarca insan demek bu. Nüfusun yüzde 18,7'sinin yoksulluk riski altında olduğunun tahmin edildiğini de ekleyelim. Tam 374 milyon yoksul insan beslenme, barınma, yemek pişireceği yakıta erişme gibi olanaklardan yoksun. 445 milyon insan ise hem elektrik hem de temiz içme suyuna ulaşmada yetersizlik yaşıyor.
Evet, yoksulluğun azalmaya başladığı ama bitmediği Hindistan’da uzay projeleri için harcanan paranın yarım milyon insanın en temel ihtiyaçlarının karşılanması için harcanması daha iyi olurdu tabii.
Şimdi Hindistan rakiplerinin gidemediği Ay’ın güney kutbundan baksın bakalım ülkeye bir de.
Belki oradan daha net görür yoksullarını.
