Sarraj Türkiye'ye geliyor: Libya'da neler yaşandı?
halktv.com.tr Dış Haberler
Sarraj Türkiye'de AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile bir araya gelecek.
Görüşmede Doğu Akdeniz'deki dengeler ve Tobruk merkezli Libya Ulusal Ordusu (Hafter güçleri) ile mücadele ele alınacak.
Libya'da son durum ne?
Nisanın başından bu yana Hafter güçleri, Libya'da kan kaybediyor. Türkiye SİHA'larının bölgede etkisini artırmasıyla birlikte hava hakimiyetini kaybeden Hafter, SİHA'ların karadaki ikmâl hatlarını da vurmasıyla birçok noktadan geri çekilmek durumunda kaldı. En önemli zafer olarak ise, Trablus'taki el-Vatiyya üssünün Hafter'den geri alınması olarak değerlendiriliyor.
Bugün ise (3 Haziran 2020) yazılı bir açıklama yapan Libya ordusu resmi sözcüsü Albay Muhammed Kununu, “Askeri birliklerimiz Trablus Uluslararası Havaalanı'nda kontrolü tamamen sağladı.” ifadelerini kullandı. Trablus Uluslararası Havaalanı, 6 Nisan 2019'dan bu yana Hafter güçlerinin kontrolünde bulunuyordu.
Öte yandan bölgede güç dengeleri son bir aydır Rusya ve Türkiye arasında sağlanıyor. Rusya'nın inkâr etmesine karşın Hafter'e 14 adet Su-24 ve MiG-29 savaş uçağı verdiği ve sahada da paralı Wagner askerlerini konuşlandırdığı iddia ediliyor. Türkiye'nin ise Libya'da Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı Sarraj'a politik ve askeri danışmanlık açısından açıktan destek verirken, Suriye'deki cihatçı ÖSO savaşçılarını paralı asker olarak Libya'ya gönderdiği öne sürülüyor. Özellikle Suriye basınından ortaya çıkan bu iddia, daha sonra Libya ve Avrupa basınında da geniş yer buldu.
Geçtiğimiz haftalarda ABD, Sarraj'a desteğini belirtmişti. ABD'nin Trablus Büyükelçisi yaptığı açıklamada Hafter'i terörizm yoluyla yeni siyasi düzen yaratmakla suçlamış ve ABD'nin BM tarafından tanınan meşru hükûmetle ortak çalışmaktan gurur duyduğunu belirtmişti.
Arap basınında bir süredir sürecin başından bu yana Hafter'e destek veren Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin bu desteğini çekmeye hazırlandığı iddiaları yer almaya başladı. Bununla birlikte Mısır merkezli Mada Masr isimli haber sitesi, Hafter'e yakın kaynaklara dayandırdığı haberinde Mısır ve BAE'nin "Hafter'in işinin bittiğine karar verdiği" öne sürüldü.
Ne olmuştu?
Türkiye, 2019 yılının kasım ayında Trablus merkezli ve BM tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükûmeti (UMH) ile deniz yetki alanlarının sınırlandırılması ve askeri ve güvenlik iş birliği anlaşması imzaladı. Bu anlaşmaya dayanan Türkiye, o tarihten bu yana Libya'da UMH'ye askeri danışmanlık hizmeti veriyor. Öte yandan bu anlaşma çerçevesinde Doğu Akdeniz'de iki ülke arasında sondaj çalışmalarında da iş birliği bekleniyor.
Anlaşmanın ardından Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde İHA üssü kurmuş ve burada konuşlanacak olan İHA'ların Doğu Akdeniz'de devriye görevi yapacağı duyurulmuştu.
Geçtiğimiz aralık ayında hava üssü operasyonel hâle getirilmiş ve devriyelerine başlamıştı. İHA'ların üssü olan ve başkent Lefkoşa'nın 40 kilometre doğusunda bulunan Geçitkale Havaalanı, 1982 yılında Türk savaş uçaklarının kullanımı amacıyla yapılmıştı ancak hiç kullanılmamıştı.
