İşçi ve işveren farklı düşünüyor: Evden çalışmak 'üretkenlik paranoyasına' kapı açıyor

İspanyol El Pais gazetesinde yer alan habere göre, evde çalışanlar sürekli izlendikleri endişesini duyuyor. Öte yandan yapılan bir Microsoft anketinde 10 büyük ABD şirketinden 9'unun çalışanlarını gözetleme amacıyla bir yazılım geliştirdiği ortaya koyuldu. Bu da evden çalışanların endişelerinde ne kadar haklı olduğunu gösteriyor.

Verimlilik paranoyasını hafifletmek için bazı şirketler mouse hareketlerini, tuş vuruşlarını, ekran faaliyetlerini, hatta tuvalet ve kahve molalarını kaydeden yazılımlar kullanarak çalışanlarının dakika dakika faaliyetlerini izlemeye karar verdi.

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (Eurofund) tarafından hazırlanan 'Çalışanların İzlenmesi ve Gözetimi: Dijitalleşmenin Getirdiği Zorluklar' başlıklı rapora göre, İspanyol şirketlerinin yaklaşık yüzde 40'ı çalışan faaliyetlerini izlemek üzere algoritmik yazılımlar kurmuş durumda. İspanya'nın önde gelen sendikalarından UGT'nin dijitalleşme başkanı José Varela; "İspanya, Almanya (yüzde 15), Fransa (yüzde 25) ve Birleşik Krallık'ın (yüzde 26) önünde, iş faaliyetlerinin algoritmik olarak izlenmesinde Avrupa'da birinci sırada yer alıyor" diyor.

İşçi ve işveren bu konuda ters düşüyor

Yakın zamanda yapılan araştırmalarda işverenlerin evden çalışanların 'mümkün olduğunca az şey yaptıkları' inancına kapıldığı da kaydedildi. Microsoft’un, 2022 Sonbahar anketi için 11 ülkede 20 bin çalışanla yaptığı görüşmede çalışanların yüzde 87'si evden de ofisten çalıştıkları kadar verimli çalıştıklarını düşünürken, yöneticilerin sadece yüzde 12’si bunu doğruladı. Büyük çoğunluğu evde üretimin son derece az olduğunu ileri sürdü. Oysa aynı Microsoft verileri evde yapılan çalışmalar sırasında haftalık toplantıların 2020'den bu yana yüzde 153 arttığını ve çoklu görevle uzun çalışma saatlerinin yeni norm olduğunu gösteriyor.

Göz önünde çalışanlara güveniliyor

Yöneticilerle çalışanların algıları arasındaki bu kopukluk, verimlilik paranoyası kavramının ortaya çıkmasına neden oldu. Chicago Üniversitesi Booth İşletme Okulu'nda Davranış Bilimleri ve Pazarlama profesörü olan Ayelet Fishbach durumu “Esasen patronlar, tam orada, gözlerinin önünde olan çalışanlara güveniyor. Güven sosyal ilişkilerin bir sonucudur. Tanıdığımız ya da fiziksel veya sosyal olarak bize benzeyen kişilere güveniriz" sözleriyle açıklıyor.

"Teknoloji, aynı fiziksel alanı paylaşmadığımız insanlarla bağlantı kurmamızı sağlayarak bunu değiştirmeye çalıştı” diyen Fishback, ancak bunun büyük bir engel olduğunu kaydederek, beyinlerimizin uzaktaki insanlara güvenmek için tasarlanmadığını kaydetti.

Harvard Business Review'da yayınlanan "Yöneticiler ve Çalışanlar Uzaktan Çalışma Konusunda Nerede Anlaşamıyor?" başlıklı raporda da, Stanford Üniversitesi Ekonomi Profesörü Nicholas Bloom liderliğindeki akademisyenlerden oluşan bir ekip, bu eşitsizliğin temelinde işe gidip gelmenin yattığını ortaya koydu. Çalışanlar işe gidip gelme süresini ve masraflarını çalışmalarına dahil ederken, yöneticiler bunu yapmıyor.