Rus gazında tedarik krizi. Moldova Türkiye ile çare arıyor
Rusya ve Moldova, Ukrayna ile transit gaz sözleşmesinin 2025’te sona erecek olması ile tedarik krizi yaşıyor. Transdinyester’e gaz tedarikini sürdürebilmek için alternatif yollar üzerinde çalışan iki ülke, alternatif rota olarak Türkiye'yi görüşmeye başladı.
Türkiye üzerinden geçecek yeni bir tedarik rotası gündeme alınsa da bu rota, Ukrayna’nın gaz taşıma sistemini tamamen bypass etmeyi mümkün kılmayacak. Teknik zorlukları beraberinde getirecek alternatif rota Ukrayna topraklarında yaklaşık 100 kilometrelik bir geçiş gerektiriyor.
RUS GAZINDA TEDARİK KRİZİ
25 Kasım’da St. Petersburg’da yapılan görüşmede, Gazprom Yönetim Kurulu Başkanı Alexey Miller ile Moldova Enerji Bakanı Viktor Parlikov, Transdinyester’e yılda 2 milyar metreküp gaz tedarikini sürdürme seçeneklerini ele aldı.
Rus gazının, TürkAkım üzerinden Türkiye’ye, ardından Bulgaristan ve Romanya üzerinden Moldova’ya ulaştırılması planlanıyor. Ancak bu güzergah, Ukrayna topraklarında yaklaşık 100 kilometrelik bir geçiş gerektiriyor ve bu da transit risklerini ortadan kaldırmıyor.
Türkiye doğalgaz ticaretinin merkezi oluyor
MOLDOVA TÜRKİYE İLE ÇARE ARIYOR
Gazprom ve Moldova tarafları, Ukrayna’nın gaz taşıma sistemi operatörleriyle henüz bir müzakere gerçekleştirmedi.
Moldova hükümeti, Gazprom’un 2021’de müzakerelerde belirttiği 709 milyon dolarlık gaz borcunu tanımayı reddediyor. Bu konu, taraflar arasında sürekli bir gerilim unsuru.
Sovyet döneminde inşa edilen gaz boru hattının Ukrayna topraklarına iki kez girmesi, Ukrayna bypassını teknik olarak zorlaştırıyor.
Konuya ilişkin konuşan Ekonomi Yüksek Okulu'ndan uzman Vitaly Ermakov, “Türkiye-Bulgaristan-Romanya rotası teorik olarak mümkün, ancak Ukrayna topraklarından geçiş sorunu çözülmeden bu rota da transit risklerinden tamamen arınmış olmayacak.” diyor.
UKRAYNA’NIN DEVRE DIŞI BIRAKILMASI ZOR
Olası bir çözüm, gazın Romanya üzerinden dağıtım noktasına taşınması olarak görülüyor. Ancak bu, Moldova yönetiminin siyasi olarak kabul edeceği bir seçenek değil.
Doğal gaz tüketim desteği başladı. E-Devlet üzerinden başvurular alınıyor
Rusya ve Moldova, Ukrayna bypassını hedeflerken, teknik ve siyasi zorluklarla karşı karşıya. Yeni güzergahın hayata geçmesi durumunda bile Ukrayna’nın enerji altyapısındaki rolü tamamen devre dışı bırakılamayabilir.
Bu süreç, Transdinyester’e gaz tedarikinin sürdürülmesi için hem teknik çözümlerin geliştirilmesini hem de yeni siyasi uzlaşıların sağlanmasını gerektiriyor.
Gaz müzakerelerindeki karmaşıklık, enerji arzının sadece ekonomik değil, aynı zamanda siyasi bir araç olarak da kullanıldığını bir kez daha ortaya koyuyor.
