Öksürük hakkında her şey, kaburgaları bile kırıyor

Bu aralar öksürmeyen yok. Grip, Covid-19, RSV ya da nezle. Öksürüğün ne kadar süreceği, nedenine ve altta yatan diğer sağlık koşullarına bağlı olabilir. Öksürüğünüz üç haftadan uzun sürerse veya şiddetliyse mutlaka doktora başvurmalısınız.

Öksürük neden olur?

Öksürük, solunum yollarınızdan havayı dışarı atan bir reflekstir. Bu, vücudunuzun solunum yollarınızı toz, mukus ve mikroplar gibi tahriş edici maddelerden temizlemeye yardımcı olma yoludur.
Öksürük birçok farklı hastalığın ortak belirtisidir. Her yıl tahmini olarak 30 milyon insan öksürük nedeniyle doktora başvuruyor. Öksürüğün ne kadar süreceği çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Kuru öksürük

Mukus içermeyen öksürük türü, kuru öksürük olarak isimlendirilir. Boğazın gerisinde rahatsız edici bir his ile birlikte tetiklenen bu öksürük formu, oldukça rahatsız edici ataklar şeklinde seyredebilir. Kuru öksürüğün nedenlerinin başında üst solunum yolu enfeksiyonları gelir. Kuru öksürüğün kontrol altına alınması bazen oldukça zordur. Hem yetişkin hem de çocuk hastalarda enfeksiyonun iyileşmesinin ardından kuru öksürük şikayeti birkaç hafta boyunca devam edebilir. Enfeksiyon hastalıkları dışında larenjit, boğaz enfeksiyonu, bademcik iltihabı, sinüzit, alerjiler ve reflü gibi durumlar da kuru öksürük nedenleri arasında yer alır.

Covid-19 hastalığı sırasında ateş ve nefes darlığı ile birlikte kuru öksürük gelişimi oldukça sık görülen şikayetlerdir. Covid-19 rahatsızlığına dair belirtileri kendinizde veya çevrenizde gözlemlemeniz halinde önerilen tedbirler dahilinde sağlık kuruluşlarına başvurarak bu durumun ortaya çıkarılmasına yönelik destek almanız önerilir.

Yaş öksürük

Prodüktif öksürük olarak da isimlendirilen yaş öksürük, bu refleks sırasında mukus çıkışı ile karakterizedir. Grip ve nezle gibi sık görülen hastalıklar yaş öksürüğe neden olabilir. Bazı bireylerde hızlı bazı bireylerde ise yavaş bir seyir izleme eğiliminde olan yaş öksürüğe burun akıntısı, geniz akıntısı ve halsizlik gibi diğer semptomlar da eşlik edebilir.

Yaş öksürüğün bu şekilde isimlendirilmesinin nedeni, boğaz, burun, hava yolları veya akciğer gibi solunum sistemini oluşturan vücut kısımlarında mukus üretiminin ve salgılanmasının artmasıdır. Boğaz ve göğüs bölgesinde dolgunluk hissedilmesi genellikle yaş öksürük ile birlikte görülebilir. Bazı yaş öksürük atakları sırasında ağza mukus gelmesi de ortaya çıkabilir.

Soğuk algınlığı

Soğuk algınlığı bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Bu enfeksiyonlara 200'den fazla virüs türü neden olabilir, ancak rinovirüsler soğuk algınlığına neden olan en yaygın virüs türüdür. Öksürük genellikle soğuk algınlığı virüsüne yakalandıktan sonraki 2 ila 3 gün içinde başlar.
Öksürük genellikle 10 ila 14 gün boyunca devam edebilir ve genellikle ortadan kalkan son soğuk algınlığı belirtisidir. Bazı durumlarda öksürük 2 haftadan daha uzun sürebilir.

Grip

Soğuk algınlığı gibi grip de bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. İnfluenza virüsünün farklı türleri buna neden olur. Birçok grip semptomu tipik olarak 3 ila 7 gün sonra hafifler. Ancak öksürük, özellikle yaşlı bireylerde ve altta yatan bir akciğer hastalığı olan kişilerde 14 gün veya daha uzun sürebilir.

Bronşit

Bronşit, akciğerlerdeki büyük hava yollarının (bronşlar) iltihaplandığı bir hastalıktır. Solunum yolu enfeksiyonları sıklıkla bronşite neden olur. Ancak sigara dumanı ve toz gibi çevresel tahriş edici maddelere maruz kalmak da bu duruma neden olabilir. Birçok bronşit vakası akut veya geçicidir. Öksürük de dahil olmak üzere semptomlar genellikle 3 haftadan kısa sürede düzelir. Kronikleşen bronşitte öksürük 3 ay boyunca devam edebilir.

Zatürre

Zatürre, akciğerlerinizdeki küçük hava kesecikleri (alveoller) iltihaplandığında meydana gelir. Aşağıdaki gibi semptomlara yol açabilir:

Öksürük
Ateş
nefes darlığı
Virüsler zatürreye neden olabilirken, çoğu vakaya bakteriyel bir enfeksiyon neden olur.
Genel olarak, zatürreden kaynaklanan öksürük tipik olarak 6 hafta içinde düzelir veya iyileşir. Kesin iyileşme süreleri, hastalığın ciddiyetinin yanı sıra kişiye göre de değişebilir.

COVID-19

COVID-19'dan kaynaklanan öksürük ortalama 19 gün sürme eğilimindedir. Ancak bazı kişiler öksürüğün aylarca, hatta 1 yıl sürdüğünü belirtmiş. Öksürüğünüz hastalığınızdan daha uzun sürerse, bu durum COVID-19 sonrası durum olarak da bilinen uzun COVID'in bir belirtisi olabilir.
Uzun COVID'in diğer solunum semptomları şunları içerebilir:

Nefes almada zorluk veya nefes darlığı
Göğüs ağrısı
Kalp çarpıntısı veya kalbin hızlı atması veya çarpması

Alerjiler

Alerjiler, bağışıklık sisteminiz zararsız bir maddeye tepki gösterdiğinde ortaya çıkar:

Polen
Toz
Evcil hayvan tüyü.

Öksürük de alerji belirtilerinden. Alerjiye bağlı olarak öksürük yaşadığınız sürenin uzunluğu değişebilir. Örneğin, polen mevsimi sırasında mevsimsel olarak ortaya çıkabilir. Kronik de olabilir. Bunun nedeni, evinizde veya çevrenizde yıl boyunca devam eden alerjen varlığı olabilir.

İnatçı öksürüğe ne sebep olabilir?

Birçok öksürük akut veya ani ve kısa süreliyken, diğerleri daha uzun süre devam edebilir. Öksürük, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle devam edebilir:
Geniz akıntısı: Geniz akıntısı, sinüsleriniz çok fazla mukus ürettiğinde meydana gelir. Mukus boğazınızdan aşağı damlayarak öksürmenize neden olabilir. Alerjiler geniz akıntısının yaygın nedenlerinden biridir.
Enfeksiyonlar: Solunum yolu enfeksiyonundan sonra öksürük devam edebilir. Bu, enfeksiyon sırasında solunum yollarınızdaki bozulma ve aşırı duyarlılık nedeniyle olabilir.
Altta yatan sağlık koşulları: Altta yatan sağlık koşulları da inatçı bir öksürüğe yol açabilir veya katkıda bulunabilir. Bu, aşağıdaki gibi durumları içerir:

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)
Astım
Kistik fibrozis (mukus ve ter bezlerini etkileyen kalıtsal bir hastalık)
Reflü
Akciğer kanseri
Uyku apnesi

Sigara içmek: Sigara içmek, kronik veya inatçı öksürük gelişimi için önde gelen bir risk faktörüdür.
Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar inatçı öksürüğe neden olabilir. Bunlar şunları içerebilir:
ACE inhibitörleri (Yüksek tansiyon ve konjestif kalp yetmezliği tedavisinde kullanılan bir ilaç türüdür)
Glokom ilaçları

Sigara öksürüğü ne kadar sürer?

Sigara öksürüğü, ne kadar yoğun sigara içtiğinize bağlı olarak birkaç günden birkaç haftaya kadar herhangi bir yerde sürebilir. Arada bir bir veya iki sigara içiyorsanız, sigarayı bıraktıktan birkaç gün sonra öksürüğünüz muhtemelen geçecektir. Düzenli olarak sigara içiyorsanız, muhtemelen sigara içtiğiniz sürece semptomlarınız olacaktır. Ayrıca, semptomları yatıştırabilecek birçok tedavi ve ev ilaçları ile bile öksürüğünüzden kolayca kurtulamayabilirsiniz. Yoğun sigara içiyorsanız, sigarayı bıraktıktan veya azalttıktan sonra bile öksürüğünüz aylarca, hatta yıllarca sürebilir.

Akciğer kanseri olabilir mi?

Akciğer kanserinin ses kısıklığı ve hırıltılı solunum gibi bazı belirtileri sigara içenlerin öksürüğüne benzer. Bu yüzden aradaki farkı anlamak her zaman kolay olmayabilir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi birine sahipseniz, özellikle de ağır bir sigara içicisiyseniz, akciğer kanseri taraması yaptırmak için doktorunuzla konuşun:

İstem dışı ve ani kilo kaybı
kan öksürmek
sürekli göğüs ağrısı

Bu belirtiler ortaya çıktıktan hemen sonra akciğer kanseri taraması yaptırın.

Geçmeyen öksürük herhangi bir komplikasyona neden olabilir mi?

İnatçı bir öksürük günlük yaşamınızı bozabilir ve ayrıca aşağıdakiler gibi çeşitli potansiyel diğer semptomlara neden olabilir:

Bitkinlik veya yorgunluk
Uyku güçlüğü
Baş ağrısı
Boğuk bir ses
Öksürükten kaynaklanan kas ağrıları ve acıları
Baş dönmesi
Kusma
Mesane kontrolü kaybı
Göz yüzeyinde kanama
Kırık kaburgalar

Geçmeyen öksürük nasıl tedavi edilir?

Geçmeyen bir öksürüğünüz varsa, aşağıdaki yöntemler öksürüğünüzü hafifletmeye yardımcı olabilir:
Sıvı tüketin: Bol sıvı tüketmek boğazınızdaki olası tahriş edici maddelerin temizlenmesine yardımcı olabilir. Suya ek olarak, çay ve et suyu gibi ılık sıvılara odaklanın.
Buhar soluyun: Bulunduğunuz ortama ekstra nem eklemek solunum yollarınızdaki ve boğazınızdaki tahrişi yatıştırmaya yardımcı olabilir. Nemlendirici kullanmayı veya buharlı bir duşta durmayı deneyin.
Ballı sıcak içecekler için: 1 veya 2 çay kaşığı balı ılık suya veya bir bitki çayına karıştırmak öksürüğü hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak bebeklerde kullanmayın.
Tahriş edici maddelerden kaçının: Öksürüğünüzü daha da kötüleştirebilecek yaygın tahriş edici maddelerden uzak durmaya çalışın.