Çanakkale Savaşları'nın yer altındaki izleri: Lağım tünelleri ve savaşın kanlı yüzü
15
Çanakkale Savaşları'nın siper savaşlarına dair bilinmeyen yönlerinden biri, savaşın acımasız yüzünü yansıtan lağım tünelleri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdür Yardımcısı Dr. İsmail Sabah, hem Avustralyalılar, Yeni Zelandalılar hem de Türk askerlerinin karşılıklı siperler altına kazdığı tünellerin günümüze kadar ulaştığını ve hala savaşın izlerini taşıdığını belirtti.
25
Dr. Sabah’ın açıklamalarına göre, 25 Nisan 1915'te başlayan kara muharebeleri sırasında siperler arasındaki mesafe 8-10 metreye kadar düşmüş ve bu durum, karşılıklı tünel kazmaya neden olmuş. Türk askeri, Bombasırtı bölgesindeki mevzilerden Quinn's Post’a kadar olan siperler arasında tünel açmayı tercih etmişti. Bu strateji, siperler arasındaki dar mesafeyi aşmak ve düşman mevzilerini ele geçirmek amacı taşıyordu.
35
Dr. Sabah, tünellerin patlatılması ve ardından yapılan hücumlarla Quinn's Post mevzilerinde kanlı bir çatışma yaşandığını aktardı. Özellikle bu mevziler, Anzak kuvvetleri için kritik öneme sahipti. Patlatılan tüneller ve akabindeki saldırılarda birçok asker yaşamını yitirdi, ancak Anzaklar bu mevzileri tekrar kontrol altına almayı başardı.
45
Çanakkale Savaşları'nın ardından 109 yıl geçmesine rağmen, tünellerin izleri hala görülebiliyor. Araştırmalar, tünellerin kenarlarında mum ve gaz lambası koymak için kazılmış oyuklar ile ceketleri asmak için toprağa saplanmış demir kopçaları ortaya koydu. Dr. Sabah, bu tünellerin savaşın izlerini taşımaya devam ettiğini vurguladı.
55
Dr. Sabah, Çanakkale Savaşları’nın yer altı savaşlarının da büyük önem taşıdığını ifade ederek, bu dönemle ilgili olarak yer altı tehlikelerine karşı alınan önlemleri de dile getirdi. Özellikle Mustafa Kemal'in emriyle dinleme dehlizleri kazılmış ve yaklaşan düşman tehlikesine karşı hazırlıklı olunmuştur. Mehmet Akif Ersoy'un ‘Çanakkale Şehitleri’ şiirinde yer altı savaşlarına dair betimlemeleri, bu savaşların zorluğunu ve etkisini gözler önüne seriyor.