Son günlerin en çok konuşulan konularından biri olan marketlerdeki pahalılık, herkesin bütçesini zorluyor. Ülkemizde en çok para harcadığımız sektörlerin başında gıda geliyor. Gıda fiyatlarının zamlanmasıyla birlikte, ev ekonomisini doğru şekilde yönetmek gerekiyor. Hayatımızın merkezine yerleşen en önemli kavramlardan biri şüphesiz ki " tasarruf " kavramıdır. Önce pandemi, sonra kur krizi, şimdi de Ukrayna savaşının etkisiyle her şeye zam üstüne zam yağıyor. Fiyatlar dengeleninceye kadar piyasalarda dalgalanmalar devam edecek. Bu süreci olabildiğince az kayıpla atlatmamız için gerek evde, gerek ofiste, gerekse diğer tüm alanlarda tasarruf önlemlerini etkin şekilde uygulamamızda yarar var. Tüm harcamalarımız içinde malumunuz, gıda harcamaları geniş bir paya sahip. Hatta enflasyonun artışında en önemli neden gıda enflasyonu. Gıda harcamalarından tasarruf yöntemleri ile bütçemizde ciddi bir tasarruf yapabiliriz. İster ev için olsun, isterse ofis için yaptığımız gıda alışverişlerimizle ilgili farkındalıklarımızı arttırırsak bu süreci daha iyi geçiririz. Pazar ve market alışverişleri yaparken tasarruflu olmak isteyenler için, altın önerilerimiz var. Masraflardan kısmanın yolunu arayanlar için market alışverişinde tasarruf etmenin püf noktalarını araştırdık.
Alışveriş listesi yapmadan alışverişe başlamayın
Söz konusu gıda alışverişleri olunca insan nerede duracağına kolay karar veremiyor sevgili arkadaşlar. İster markette olsun, isterse online kanallarda gördüğümüz bir ürünü anlık olarak canımız çekiyorsa sepete ekleyebiliyoruz. Gıda harcamalarından tasarruf yöntemleri içinde her şeyden önce alışveriş listesinin önemine dikkat çekmek istiyorum. Çünkü listeyi hazırlarken daha planlı hareket ediyor, akıl ve mantık ışığında kararlar alıyoruz. Elimizde liste olmadığında akıl ve mantık devre dışı kalıyor. Şunu da alayım, bunu da alayım, zaten zam gelecekmiş, hadi bunu da alayım diye diye bir de bakmışsınız ki sepet dolmuş. Oysa alışverişten önce liste hazırlamış olsaydınız bunların belki çoğunu almazdınız. Eğer bunlara gerçekten ihtiyacınız varsa bunları listenize zaten eklerdiniz. Bu nokta gıda harcamaları konusunda kritik bir öneme sahip. Harcamalardan en etkili tasarruf yöntemlerinin başında gereksiz harcamaları önlemek geliyor. Bunun da yolu alışverişe başlamadan önce liste hazırlamaktır. Bu alışkanlığı kazandıkça emin olun harcamalarınızda daha bilinçli hareket edeceksiniz.
Elinizde liste olursa gereksiz ürün alımı yapmazsınız
Bu noktada en sık yapılan hatalardan biri, “listeyi zihnimde yaptım” yaklaşımıdır. Eğer gerçekten de güçlü bir zihniniz varsa ve listenize sadık kalıyorsanız buna bir diyeceğimiz yok ama düşünülenler ile alınanlar arasında çok fark oluşuyor. Alışveriş sırasında listenizi elinizde tutmanız ve alacağınız ürünleri gözünüzle görmeniz gıda harcamalarından tasarruf yöntemleri konusunda daha faydalıdır. Bu konuda ofis alışverişleri biraz daha avantajlı. Çünkü ihtiyaçların karşılanması için liste hazırlamak ve listeyi onaylatmak gerekiyor. Ev için yapılan gıda alışverişlerinde ise “zihindeki listeler” nedeniyle ipin ucu kaçıyor. Bu konuda aile üyelerinin birbirlerini uyarmalarında yarar var. Hem üstelik elinizde bir alışveriş listesinin olması unutmayı da engeller. Sonra dönüp de herhangi bir ürünü tekrar almak zorunda kalmazsınız. Ayrıca listenizi hazırlamak için kağıt ve kalem kullanabileceğiniz gibi dijital araçları da kullanabilirsiniz. Yeter ki alışveriş sırasında listeniz gözünüzün önünde olsun ve otokontrol mekanizmalarınızı canlı tutsun.
Önceliklerinizi doğru sıralayın
Alışveriş listesi hazırlamak gıda harcamalarından tasarruf yöntemleri içinde en önemlisidir ancak bu listeyi nasıl hazırlayacağınızı da bilmeniz gerekir. Aksi durumda tasarruf yöntemleri başarılı sonuçlar vermez. Çünkü kaçınmanız gereken durumlar listenizle birlikte tekrar karşınıza çıkar. Gıda alışverişleri için iyi bir liste hazırlamak istiyorsanız önceliklerinizi doğru sıralamanız gerekir. Gerçekten ihtiyaç duyduğunuz gıdalar birçoğunuzun düşündüğünün aksine, karbonhidrat ağırlıklı gıdalar değil, protein ağırlıklı gıdalardır. Çünkü karbonhidratlar şeker metabolizmasına zarar verir ve kan şekerinde ani dalgalanmalar meydana getirir.
Yüksek karbonhidratlı yiyeceklerin üstünü çizin gitsin! Protein ağırlıklı beslenmek genel kanının aksine daha hesaplıdır.
Gıda alışveriş listenizde her zaman protein ağırlıklı besinler üst sıralarda olmalı. Duruma göre karbonhidratlara da yer verebilirsiniz elbette. Ancak fazla tüketimin zararlı ve masraflı olduğunu unutmamalısınız. Sebze ve meyveler konusunda da aynı durum söz konusu. Örneğin, birkaç ay sonra daha ucuza alabileceğiniz dolmalık biberi yılın bu zaman diliminde 30 liradan almanız bilinçli bir alışveriş değildir. Biberdeki demiri, kalsiyumu, C vitaminini alabileceğiniz başka birçok besin var. Öncelikleri doğru belirlemek aynı zamanda gıda israfını önlemek için de çok faydalıdır. Çünkü öncelikleriniz arasında olmayan ürünler emin olun ki midenizden ziyade çöpe gidiyor.
Yılın bu zaman diliminde dolmalık biber tüketmek zorunda değilsiniz. Yaza bir şey kalmadı, bekleyin fiyatı ucuzlasın. Hem kimse almazsa fiyatı zaten düşer. Çok istiyorsanız fiyatı düşünce alabilirsiniz.
Karşılaştırma yapmayı ihmal etmeyin
İyi bir alışveriş listesi hazırladınız diyelim. Listenizde gerçek ihtiyaçlarınızı üste, canınızın çektiği ürünleri alta koydunuz ve alışveriş aşamasına geldiniz. Peki ürünler, markalar, marketler ve online kanallar arasında hiç karşılaştırma yapıyor musunuz? Markete gittiğinizde örneğin çay alacaksanız reyonda gördüğünüz ilk çayı alır mısınız? Çayda damak zevkinize göre bir marka tercihiniz mutlaka vardır. Peki bu ürün başka marketlerde daha ucuzsa? Veya online kanallarda çay siparişi daha ekonomik hale geliyorsa önemli bir fırsatı kaçırmış olmaz mısınız? Bilinçli bir tüketici, gıda alışverişi yapmadan önce ürün, marka ve satış kanalları arasında mutlaka karşılaştırma yapar. Gıda harcamalarından tasarruf yöntemleri konusunda bu da etkin bir yöntemdir. Bu sayede aynı ürün veya markayı daha uygun fiyata alırsınız. Genel olarak baktığımızda, perakende satışa göre online kanallar hesaplı alışveriş için daha avantajlıdır. Dilediğiniz markanın çayını, kahvesini, şekerini online kanallardan daha ucuza alabilirsiniz. Üstelik siparişleriniz adresinize teslim edileceği için taşıma sıkıntısı da yok.
Birçok gıda ürününü online kanallardan daha ucuza sipariş verebilirsiniz.
Alışveriş bütçenizi önceden belirleyin
Haftalık mutfak masraflarınız için ayırdığınız limiti aşmamaya çalışın. Bu tutarın yeterli olmadığını gördüğünüzde limit artırımını gerçekten de objektif şekilde yapmaya çalışın. Ayrıca tüm tutarı kesinlikle harcamaya çalışmayın. Tasarruf konusunda da belli limitler koyun. Mesela her hafta gıda alışverişlerinizden 30-40 lira arttırıp hafta sonu bir kitap alabilirsiniz. Bütçe planlarınızı objektif yaparsanız fiyatlardaki dalgalanmalardan daha az etkilenirsiniz. Tasarruf için bir kenarda tuttuğunuz parayı da ilerde başka bir harcamanızda kaynak olarak kullanırsınız. Evde tasarruf yöntemleri içinde emin olun ki gıda harcamaları çok önemli bir paya sahip.
İyi bir bütçe planlaması yaparsanız kaynak sıkıntısı çekmez, alışverişlerinizi rahatlıkla gerçekleştirirsiniz.
Alternatif ürünlere kayıtsız kalmayın
Gıda tasarrufu için neler yapmalıyız diye merak edenler, bir ürünün yerine başka hangi alternatifleri kullanabileceklerini mutlaka düşünmeli. Özellikle alışveriş bütçesi için imkanlar kısıtlı olduğunda alternatif ürünler ön plana çıkıyor.
Karnınız açken gıda alışverişi yapmayın
Hepimizin gayet iyi bildiği gibi karnımız açken canımız çok fazla şey çeker. Bu konuda başta çikolatalar olmak üzere pek çok riskli ürün mevcut. Mesela kahvaltılık şarküteri ürünleri iştahınızı bir anda kabartabilir. Belki daha önce aklınızdan bile geçmeyen kuru bakliyat çeşitleri bir anda sepetinize girebilir. Hem açıklaması da hazır: Nasıl olsa bozulmuyor! Peki arkadaşlar, bu ürünlere gerçekten ihtiyacınız var mı? İşte, üzerinde durmanız gereken esas nokta burası. Aç karnına yapacağınız gıda alışverişleri sırasında gıda harcamalarından tasarruf yöntemleri konusunda istediğiniz sonuçları almanız zorlaşır. Basit bir kahve yanı çikolata bile bütçe limitinizi aşmanıza yol açar. Bu gibi durumlarda ilkeli davranmakta zorluk çekiyorsanız aç karnına kesinlikle alışverişe çıkmamalı veya online kanalları kullanmamalısınız. Öyle görünüyor ki gıda fiyatları yakın dönemde cep yakmaya devam edecek. Bu süreçte ne kadar çok tasarruf yaparsanız o kadar iyi.
Karnımız açken aldığımız gereksiz ürünlerin büyük kısmı maalesef çöpe gidiyor.
Ürünlerin saklama koşullarına dikkat edin.
Gıda israfında Türkiye maalesef uzun yıllardır üst sıralarda yer alıyor.
Alışveriş listenizi yaptınız, bütçenizi belirlediniz, alışveriş sırasında listenizin dışına çıkmadınız, hatta bir miktar tasarruf yapmayı da başardınız diyelim. Peki, ürünlerin saklama koşullarına dikkat etmezseniz bunların boşa gideceğinin farkında mısınız sevgili arkadaşlar? Mesela kahve saklama basit gibi görünen fakat özel titizlik isteyen bir iştir. Aynı şekilde şeker saklama için de bazı noktalara dikkat etmelisiniz. Her şeyden önce ürünleri nemden ve aşırı sıcaktan korumalısınız. Bu ürünleri ocak çevresinde tutarsanız kolayca bayatlamalarına yol açarsınız. Bu da ekstra maliyet yaratır. Gıda harcamalarından tasarruf yöntemleri içinde olay sadece alışveriş öncesiyle ilgili değil. Alışveriş sonrası alışkanlıkları da gözden geçirmek gerekir.
Alışverişlerinizi zamana yayın
Gıda harcamalarından tasarruf yöntemleri içinde bahsetmek istediğimiz son konu alışveriş sıklığıdır . İster perakende satış olsun, isterse online satış, toplu siparişlerde bazı avantajlar elde ettiğimizi biliyoruz. Ancak tüm ihtiyaçları bir anda sipariş vermek bütçe kullanımı ve saklama koşulları bakımından iyi bir yöntem değildir. Bu konuda bireysel kullanıcılar ve kurumsal işletmelerin gözetmesi gereken bazı durumlar söz konusu. Eğer imkanınız varsa, taze sebze ve meyve alışverişlerinizi marketten günlük olarak yapmanız daha isabetli bir seçimdir. Pazarda ucuz diye çokça sebze ve meyve alır, bunları buzdolabında iyi saklayamazsanız maalesef israfın önüne geçemezsiniz. Benzer bir durum ofis alışverişleri için de geçerli. Birden fazla lokasyonda hizmet veren firmalar tüm ihtiyaçlarını tek seferde karşılama yoluna gidebiliyor. Ancak bu durumda ürünleri saklamak kolay olmuyor. Bunun yerine alışverişlerinizi uygun zaman dilimlerine yayarsanız bir taraftan tasarruf konusunda süreci daha iyi takip edersiniz. Bir taraftan da ürünleri saklama sorunuyla daha kolay baş edersiniz.