Piyasa öyle bir hale geldi ki etiketlerle isteyen istediği gibi oynuyor…
Hele hizmet sektöründe! Hele hele lokantalar da!...
Domates/ biber fiyatı arttı, işçi ücreti arttı, doğalgaz fiyatı arttı, elektrik zamlandı, kiralar yükseldi gerekçesiyle fiyatlar üçe beşe katlandı… Akıl almaz hal aldı…
Ödediğin TL’yi dolara bölüyorsun çok fazla, Euro’ya bölüyorsun fahiş!... Almanya, İtalya, İspanya, Yunanistan bile bizden ucuz…
Fiyatlar doların üzerinde arttı… Dolar enflasyonunun da üzerine çıktı…
Neden?
Nedeni belli; sadece ekonomi bozulmadı esnafın da ahlakı bozuldu!... Veya Erdoğan’ın aldığı yanlış kararlar esnafın ahlakını bozdu… Veya esnafın ağzı yandı malını daha da kötü günler gelecek kaygısıyla fiyatlandırıyor...
Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez bakın bu durumu nasıl açıklıyor:
"Büyük çoğunluk kurun düşük kaldığı ve bunun bir düzeltmeyle yükseleceğini düşünüyor. Esnaf biraz da o nedenle fiyatları olması gerektiğini düşündükleri kura göre yüksek tutuyor. Pek çoğumuz fiyatlardaki anormalliği esnafın aç gözlülüğüne bağlıyoruz. Arada aç gözlüler elbette vardır ama mesela 2021 Eylül ayına gelene kadar esnaf böyle aşırı fiyatlama yapmıyordu. Çünkü ekonominin dengeleri iyi kötü yerindeydi. Ne zaman ki faizi enflasyonun altına düşürdük ve o yolda devam ettik bütün dengeler bozuldu. Ve bu bozulma zaten mevcut olan ahlak bozulmasını, yönetim bozulmasını, sosyal bozulmaları zirveye çıkardı.”
2021 yılının Eylül ayında Erdoğan yanlış tuşa bastı üç yıldır inim inim inliyoruz. Daha üç yıl daha inim inim inleyeceğiz. Ama Erdoğan’a bu aklı verenler Saray’da keyif çatmayı sürdürüyor. En küçük bir gelir kaybı yaşamadılar. Ekmek elden su gölden yaşıyorlar…
Faiz indirilince enflasyon iner saçmalığının bedelini Saray değil halk ödedi.
Şimdi tam tersini yaparak faizi arttırarak enflasyonu indirmeye çalışıyorlar ama olmuyor?
Dikiş tutmuyor…
2021 yılının sonbaharında şoku yiyen esnaf artık iktidara inanmıyor. Malını kafasındaki dolar kurunun üzerinde fiyatlıyor.
Dolar kaç lira olduğunun önemi yok… Esnafa göre doların olması gereken seviye 44/45 lira… Malına dolar 45 liraymış gibi değer biçiyor…
İktidarın enflasyonla başa çıkamamasının nedeni bu…
Yine Mahfi Eğilmez’in açıklamasına dönersek… Şöyle diyor:
‘Artık tek başına faizi artırarak o eski dengelere dönmek mümkün değil diye en başından beri anlatmaya çalışıyorum. Ekonomiyle birlikte bozduğumuz bütün dengeleri yeniden eski yerine getirmeden buradan çıkamayız. Ekonomideki geçici düzelmeler çıkış anlamına gelmez."
Bozulan ahlak…
Bozulan sosyal yapı…
Bozulan psikoloji…
Bu üçü yerli yerine oturmadan ekonomi düzelmez.
İktidar kemeri ne kadar sıkarsa sıksın. Ücretliyi ne kadar boğarsa boğsun ekonomi eski havasına kolay kolay dönmez. Çünkü kimse iktidarın yarın ne yapacağını bilmiyor.
Erdoğan’ın Saray’ına yeni saraylar katıp katmayacağı belli değil. Uçak filosunu artırıp arttırmayacağı meçhul. Kendine bağlı müteahhitlere astronomik garantilerle 30 yıl/40 yıl ödemeli ne tür işler vererek yeni kara delikler açmayacağının garantisi yok…
Esnafın ağzı yandı bir kere. 2021 yılının kasım/aralık ayında vurgunu yedi. O travmayı hala atlatamadı. Yenisi gelecek korkusuyla, fiyatları şişirdikçe şişiriyor…
Kalbur üstü restoranlar 270 liraya üreticiden aldığı şarabı 3500 liraya satabiliyor…
Sıradan restoranlar 60 liraya aldığı palamut balığına 350 lira fiyat biçebiliyor…
Dedim ya; ölçü kaçtı. Paranın değeri kalmadı…
Piyasa kuvvetli devalüasyon beklediği için fiyatlar uçtu gitti. Bu iktidarın başa çıkması zor…
Erken seçime gitmeyecekleri için, Erdoğan ve Saray sosyetesi hayatından memnun olduğu için, daha çok çile çekeceğiz…
Çoook!...