9 Nisan’da çıngar
çıkacak. Ama!..

Cumhurbaşkanı adayına odaklandık yani yürütmenin kimin olacağına, tek kişilik hükümete…
Ama unutmayalım aynı gün ikinci bir sandık daha var. O sandıkta yasama organını seçeceğiz. O
sandıkta partilere, partilerin milletvekili adaylarına oy atacağız.
Birinci sandıkta omuz omuza yürüyen, ittifak yapan partiler, ikinci sandıkta yarışacaklar.
Birbirlerinin rakibi olacaklar.
Cumhur İttifakı’nda durum aşağı yukarı belli. MHP ve Yeniden Refah kendi amblem ve listeleriyle
seçime katılacak. BBP önce tek başına seçime girme kararı aldı, sonra baktı ki pabuç pahalı. Destici
koşa koşa Erdoğan’a giderek AKP listelerinden yer talep etti. Sonuç henüz belli değil.
Hüda Par’ın Erdoğan’a desteği karşılığında üç milletvekili alacağı iddia ediliyor.
Hüda Par AKP’nin içine monte edilecek. AKP içinde Hüda Par kutucuğu açılacak.
Şimdi diyeceksiniz ki; her parti kendi bacağından asılacaksa, her parti tek başına tartıya çıkacaksa
‘ittifak şemsiyesi’nin ne anlamı var?
Birinci nedeni yüzde yedi barajı…Her partinin yüzde yedi barajı geçmesi gerekmiyor. İttifaka katılan
partilerin toplam oyunun yüzde yediyi geçmesi gerekiyor. Bir anlamda ittifak küçük partiler için barajı
sıfırlıyor. Baraj sorununu ortadan kaldırıyor.
İl barajını geçen milletvekili çıkartır.
İl barajı kaç?
4 milletvekili çıkaran yerlerde yüzde 25…
8 milletvekili çıkaran yerlerde yüzde 12.5…
35 milletvekilinin çıkacağı yerde baraj yüzde 2.8’dir… Ama yüzde 2.8 aşağı yukarı 90 bin oy demektir.
2018 seçiminde farklıydı. İttifakın aldığı oy kendi içinde dağıtılıyordu. İktidar ‘Millet İttifakı’na
yaradığını görünce değiştirdi.
İkincisi seçim öncesi koalisyonların kurulmasına imkan sağlıyor. Seçimden önce saflar belli oluyor.

Millet İttifak’ında işler epey çetrefil…
Neden mi?
BİR: 6’lı masanın hangi illerde ortak liste çıkaracağı belli değil. 20 il diyen de var, o kadar olmaz diyen
de… Daha fazla olacağını savunan da…
İKİ: DP’nin kendi amblemi altında seçime girmeyeceği belli. 2018 yılında da girmemişlerdi. Genel
Başkanları Gültekin Uysal İYİ Parti listesinden seçime girmişti. Bu seçime büyük olasılıkla CHP
listesinden girecek. Gelecek Partisi’nin kendi amblemiyle seçime girip girmeyeceği henüz belli değil.
Diğer dört parti (CHP/İYİ Parti/Saadet/DEVA) tek başlarına mücadele edecekler.
ÜÇ: CHP, Saadet, Gelecek ve DEVA partisinden önemli isimlere listelerinde yer verecek mi?
Verecekse kontenjan sayısı kaç olacak? Verecekse hangi illerden kontenjan verecek? Verecekse
kaçıncı sıraları onlara ayıracak? Verecekse garantili yerleri mi tahsis edecek?
Bu soruların yanıtları Millet İttifakı’nı bir hayli yoracağa benziyor.
Şurası kesin… 9 Nisan akşamı partilerde gümbürtü kopacak. Her seçimde kopar diyeceksiniz haklısınız
gümbürtünün dozu önemli. Sarsıntının şiddeti…
Yerini beğenmenler, dışarıda kalanlar, üzerine dışardan ithal aday getirilenler isyan edecek.
Gürültü kopmaya en müsait parti şu anda CHP…
Özellikle üç büyük ilde. Mevcut milletvekilleri var, bir daha milletvekili olmak isteyen eski
milletvekilleri var, partinin vitrinine konulması istenen popüler isimler var, milletvekili olması istenen
dallarında uzman isimler var, 6’lı masanın bazı partilerine açılacak kontenjanlar var… Bir de tabi
örgütten gelenler var. Yıllarca gecesini gündüzüne katıp sahada çalışanlar.
Çok hassas denge. Örgüt ikinci plana itilirse zor çalışır. Kontenjanlara CHP’lilerin hoşlanmadığı isimler
konulursa tepki doğar.
Tepkili kesim yine Kılıçdaroğlu’na oy verir ama yasama organı seçiminde CHP’ye mührü basmaz. Ne
bileyim belki TİP’e oy verir.
Hassas denge dediğim bu… Duyduğum kadarıyla İYİ Parti’de de liste konusunda benzer sıkıntılar
yaşanıyormuş. Seçilebilecek yerlere talep çokmuş. Onlarda mevcut milletvekili/popüler aday/uzman
kadro/örgüt dörtgeni arasında sıkışmışlar.
Kısaca 9 Nisan’da listeler belli olunca çıngar çıkacak diyeceğim ama çıngar çıkmaması lazım.
Çünkü bu seçim normal seçim değil.
Çünkü bu seçimde partiler kendi programlarıyla seçmenin karşısına çıkmıyor.
Çünkü bu seçim rejimi oylama seçimi. Tamam mı devam mı seçimi.
Çünkü bu seçim seçim değil aslında referandum.
Çünkü bu seçim yeni bir seçime (parlamenter sistemde) hazırlık seçimi.