DOĞU TUNÇ
Bugün itibariyle son bulan uygulamalar, uygulandığı süre boyunca işçiye ne kattı? Uygulamalar kalktığında yansıması ne olacak?
Bu konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan sendika temsilcileri, salgın boyunca işçinin korunmadığını belirtiyor. İstisnalar ile patronlara alan açıldığını belirten işçi temsilcileri, hukuk ve ekonomi gözetilse bu uygulamalara gerek olmadığının altını çiziyor.
Disk Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu:
‘Pandemi ile başlayan bir şey, pandemi ile sona ermesi gerekir’
“Kısa çalışma ödeneğinin devam ettirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. İşsizlik sigortasındaki paralar aslında işçilerin zor günlerinde kullanılması gereken bir para. Şu anda yaklaşık 1 Milyon 300 bin kişiye yakın insan kısa çalışma ödeneğinde. Eğer bu ödenek devam ettirilmezse bu insanların mağduriyeti daha da fazlalaşacak. Belki de birçoğu işten çıkartılmak durumunda kalacak. Onun için kısa çalışma ödeneği mutlaka, hiç değilse yıl sonuna kadar devam etmesi gerekiyor. Ama biz genel olarak da pandemi sürecinin sonuna kadar uygulanmasını istiyoruz. Çünkü pandemi ile başlayan bir şey pandemi ile sona ermesi gerekir. Çünkü salgın devam ediyor.”
‘Ücretsiz izin uygulaması; işverenlerin, sendikalı oldukları için işçileri ücretsiz izne çıkartıp, öç aldığı bir uygulama oldu’
“Ancak orada tabi kısa çalışma ödeneğinin dışında, ücretsiz izin ve nakdi ücret desteği gibi bize bir hayli zarar veren uygulamalar var. Bunların devam ettirilmesini doğru bulmuyoruz. Elbette nakdi ücret desteği verilmeli ve en az asgari ücret kadar olmalı. Ama ücretsiz izin şeklinde değil. Bu konuda mağduriyet yaşayan kayıt dışı insanlar olsun, toplumun yoksul kesimleri olsun onlara nakdi ücret desteği sağlanmalı. Bu ücretsiz izin uygulaması tamamen işverenlere, sendikalaşma konusunda bir silah olarak kullanılma fırsatı verdi. Şu ana kadar ücretsiz izin uygulaması, işverenlerin sendikalı oldukları için işçileri ücretsiz izne çıkartıp öç aldığı bir uygulama oldu. Bunun asla devam ettirilmesini istemiyoruz ancak kısa çalışma ödeneğinin devam ettirilmesini istiyoruz.”
Disk Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu,” İşçi çıkartma yasağının, işçiden çok işverene yaradığı düşünülüyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?” sorumuz üzerine sözlerine şöyle devam etti;
‘İşveren, tazminat ödemekten kurtuluyor bu uygulamayla’
“İşten çıkama yasağı diye Türkiye’de bir yasak var ama fiili olarak uygulamada öyle bir şey yok. Çünkü işveren işçiyi tazminat vermeden istediği gibi zaten çıkartıyor. Kod 29’u biliyorsunuz. Şimdi 7-8 koda böldüler bu kodları. Şimdi işveren, istediği gibi işçiyi tazminatsız çıkartıyor zaten. Uzun yıllar mahkemeler sürüyor. Bu mahkemelerin sonuçlarına göre tazminatlarını alacaklar belki ama insanların mağduriyeti fazlalaşıyor. İşten çıkartma yasağı eğer istisnalar devam edecek şekilde devam ettirilirse tamamen patronların işine yarayan bir uygulama olur. Eğer tamamen istisnalar uygulanmadan, hiçbir şekilde işten çıkartılma söz konusu olmadığı taktirde işimize yarar. Ama bu şartlarda bizim işimize yarayan bir uygulama değil. İşveren tazminat ödemekten kurtuluyor bu uygulamayla.”
‘Tazminatını vermiyorum, gitmek istiyorsan git’
“Bir de şöyle bir şey var. Kendi isteğiyle ayrılmak isteyen insanlar bile, işverene gidip" 'tazminatımı ver, karşılıklı anlaşalım' dediği zaman 'yok, ben senin tazminatını vermiyorum, gitmek istiyorsan git' denilerek, işçinin tazminatının ortadan kaldırılmasına neden oluyorlar. Yani, yıllarca alın teriyle biriktirdiği hakkını, işverene bırakmak zorunda kalıyor işçiler” dedi.
TÜRK İŞ Yönetim Kurulu Üyesi Nazmi Irgat sorularımıza şöyle cevap verdi:
‘Ücretsiz izin kesinlikle olmamalı artık’
“Bütün çalışanların korkusu, bunu fırsat bilerek pandemi sonrası kıyıma gidilir mi, işten atılır mıyım korkusu. Ama gerçekten derinlemesine inceledik. Gerçekten kurallar uygulanacaksa, hukuk uygulanacaksa ya da ekonomi gözetilecekse, bu uygulamalara zaten gerek olmaması gerekiyor. Ama herkes gibi çalışanlar da bu ülkeyi yönetenlerin bununla ilgili kamuoyunu rahatlatıcı bir açıklama yapmasını bekliyor. Ama şu ana kadar o da maalesef yapılmadı. Kısa çalışma devam edebilir. Ama ücretsiz izin kesinlikle olmamalı artık.”
Nazmi Irgat, ”İşçi çıkartma yasağının, işçiden çok işverene yaradığı düşünülüyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?” sorumuz üzerine sözlerine şöyle devam etti;
‘İşçi çıkarma yasağı değil, tazminatsız işçi çıkartma yasağı yasaklanmış oldu’
“Maalesef öyle oldu. İşçi çıkarma yasağı değil, tazminatsız işçi çıkartma yasağı yasaklanmış oldu. Kod 29 adı altında, sendika örgütlenmesi yapılan yerlerde, insanları tazminatsız, ihbarsız işten çıkardılar. Üstelik bunlar Kod 29 adı altında çıkarıldıkları için işsizlik fonundan da yararlanamadılar” dedi.
Uygulamalar son buldu. İktidar konu ile ilgili, işçilerin endişeleri ile ilgili kamuoyunu rahatlatıcı bir açıklama yapmadı. Sendikalar öngörülerini kamuoyuna iletti. Önümüzdeki süreçte bu uygulamaların son bulmasının yarattığı etkiyi ve sonuçları hep birlikte göreceğiz. Takipçisi olmaya devam edeceğiz.
(Haberi ilk planladığımızda, 3 büyük sendikadan da görüş almak üzere planladık. Fakat HAK-İŞ sendikası 2 gün boyunca 4 farklı görüşme talebimize de olumlu bir dönüş sağlamadı)