HAZAR DOST
Afganistan’daki çatışma ortamının genişlemesi ve Taliban’ın gücünü arttırmasıyla beraber ülkeden Türkiye’ye göç eden sayısı da artmaya başladı. İran sınırından kontrolsüz bir şekilde Türkiye’ye giriş yaptıklarına dair hazırladığımız haberin ardından Van Valiliği, bin 500 düzensiz göçmenin yakalandığını açıkladı. halktv.com.tr olarak hazırladığımız haberde, sayının daha da yüksek olabileceğini, sınır güvenliğinin oldukça düşük olduğunu belirtmiştik. Nitekim bölgedeki gazeteciler de bizim görüşümüzü desteklemişti.
Yolculuk için 8 bin lira vermiş
20 yaşındaki Aziz, bir ay önce 30 gün yürüyerek Türkiye’ye gelmiş. 20 kişilik bir grupla başladığı yürüyüşünde 300-400 kişilik gruplarla da karşılaşmış. Türkiye’ye gelebilmek için 8 bin lira vermiş. Zeytinburnu’nda bir Afgan lokantasında çalışıyor.
Taliban’ın abisini ve abisini öldürdüğünü söyleyen Aziz, ''Orada kimsem yok. Rahat çalışamıyorum, para kazanamıyorum, hayat yaşayamıyorum'' diyor. Afganistan’da kimsesinin kalmadığını tekrarlayan Aziz, ''Türkiye’de kalmak istiyorum. Bize yardımcı oluyorlar, seviyorlar'' diyerek gelecek planlarından bahsediyor. Abdürreşid Dostum taraftarı olduğunu söyleyen Aziz, Özbek. Türkiye’ye gelen Peştunların sahillerde rahatsızlık çıkardığını iddia eden Aziz, ''Asker giysileriyle sahillerde insanlara rahatsızlık veriyorlar. Biz burada sabahtan akşama kadar çalışıyoruz. Başka aktivite yapmaya vaktimiz olmuyor'' diyerek mülteci karşıtlarının söylediklerine tepki gösteriyor.
'Peştunlar Avrupa, Özbekler ve Türkmenler kalmak istiyor'
Zeytinburnu’nda Afgan işletmelerin sayısı oldukça fazla. Özellikle vakit geçirdikleri bir kahveyi ise Türkiye’de doğan Afganistanlı biri işletiyor. Kendisinin Özbek olduğunu söyleyen işletmeci, kahveye gelenlerin sayısının son dönemde arttığını söylerken sosyal medyada tepkiye neden olan görüntülerin tüm mültecileri kapsamaması gerektiğini söylüyor. Mültecilerin hareketlerine dikkat etmesi gerektiğini söyleyen işletmeci, ''Dün buralarda çalışan iki arkadaşımız polis tarafından alınıp Geri Gönderilme Merkezi’ne gönderildi. Türkiye, çalışan, ekmek kazanmaya çalışanları gönderiyor ama sokaklarda sıkıntı çıkaranlara bir şey demiyor'' diyor.
Türkiye’ye gelen Özbek ve Türkmenler’in Türkiye’de kalmak istediğini söyleyen işletmeci, diğer gelen Afganların çalışıp para biriktirerek Avrupa’ya gitmek istediğini belirtiyor.
''Haftalık 500 lira kazanıyorum'
Yolda yürürken karşılaştığımız Cavit ise iki yıldır Türkiye’de yaşıyor. Taliban’ın saldırılarından kaçarak Türkiye’ye geldiğini söyleyen Cavit, kağıt atıkları toplayarak geçinmeye çalışıyor.
Haftalık 500-700 lira kazandığını belirten Cavit, Türkiye’de kazandığı parayı Afganistan’daki ailesine gönderiyor. Günde 10-12 saat çalışan Cavit, ''Türkiye’de para kazanabiliyorum. Avrupa'ya gitmek istemiyorum, Türkiye’de kalmak istiyorum'' diyor.
'Son dönemde gelen sayısı arttı'
Zeytinburnu’ndaki başka bir Afgan lokantasının işletmecisiyle yaptığımız sohbette ise gelen Afgan göçmenlerin sayılarının son dönemde arttığını öğreniyoruz. Kendi dükkanında çalışanların üçünün son bir, bir buçuk ayda Türkiye’ye geldiğini söyleyen işletmeci, ''Taliban ne kadar saldırırsa buraya gelenlerin sayısı da o kadar artar'' diyor.
Bir ay önce gelen 19 yaşındaki çalışanı, 25 günlük bir yürüyüşle Türkiye’ye geldiğini söylerken ülkeye Van üzerinden girdiğini, belirtiyor.
Zeytinburnu’nun içerisinde yaptığımız görüşmelerin ardından bugün (28 Temmuz) sosyal medyada yayınlanan ve oldukça tepki toplayan 'askeri kamuflajlı' Afganistanlıların görüntülerinin çekildiği Zeytinburnu sahiline geliyoruz.
Akşam üstü olmasına rağmen sahilde yer yer Afgan göçmenleri görmek mümkün. Üç arkadaş, izin günlerinde vakit geçirmek için otururken onlara eşlik ediyoruz.
''Hiçbir şeyin yoksa hiçbir şey gibi yaşayacaksın’'
Biri Göktürk’te hurdacılık, biri hayvan çiftliğinde çalışıyor. Diğeri ise işsiz. Farklı ilçelerde oturduklarını söylüyorlar ve biz soru sormadan cevaplıyorlar: ''Herkes aynı değil, o görüntülerdeki insanların yaptıkları doğru değil. Sizler haklısınız, insanın vatanı değerlidir''
Asgari ücretle günde 15 saat çalıştığını söyleyen göçmen, ''Buraya kaçak olarak geldim. Çalışıyorum, kimseye rahatsızlık vermeden yaşamaya çalışıyorum'' diyor. Dün bulunduğumuz sahilde çekilen görüntülere dair ise ''Buraya kaçak gelmişsin, pasaportun yok, oturumun yok, kimliğin yok. Hiçbir şeyin yoksa hiçbir şey gibi yaşayacaksın'' diyor.
Son dönemde Türkiye’ye daha fazla arkadaşları geldiğini kabul ediyorlar. Üçü de Türkiye’ye Van üzerinden giriş yapmış. Gelen çoğu arkadaşlarının ise Avrupa’ya gitmek istediğini söylerken biri, iki üç ay içerisinde Afganistan’a döneceğini söylüyor.