Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü’nün yargı kararıyla kesinleşen usulsüz işlemleri, ödenek üstü dev harcamaları, kendi görev alanındaki işleri yapacak kadroya sahip olmasına karşın özel sektörden hizmet satın alması öncelikli tespit edilenler olarak ortaya çıkıyor.
Sayıştay'ın DSİ raporu
Türkiye'nin su kaynaklarının planlanması, yönetimi ve işletilmesinden sorumlu olan DSİ’nin görevleri arasında “Taşkın sular ve sellere karşı koruyucu tesisler meydana getirmek” de yer alıyor. Her felaketten sonra insanların yaşamına mal olan eksiklikleri ve yanlışlıkları bir bir ortaya çıkan kurumla ilgili Sayıştay’ın hazırladığı son raporda önemli tespitler yer alıyor.
Usulsüz işlemler
BirGün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre, Genel Uygunluk Bildirimi’nde yer alan bilgilere göre, kurumun işlemleri ile ilgili yapılan hesap yargılaması sonucu 27 milyon 807 bin liralık tutarın sorumlularından tahsiline karar verildi. Tüm özel bütçeli idarelerin 42 milyon 933 bin TL’lik usulsüz işlemlerinin yarısından fazlasının gerçekleştiği kurumdaki sorumlulardan son rakamlarla sadece 7 milyon 969 bin TL’si tahsil edilebildi. Tahsilat oranı tüm kurumlardakinden de daha geride kaldı.
2 milyar ek ödenek
DSİ’ye mali yıl başlarken ayrılan 9 milyar 206 milyon TL’lik ödenek yetmedi ve 2019’a başlayan genel müdürlüğün toplam ödeneği yıl içinde 11 milyar 817 milyon liraya çıktı. 2 milyarlık ek ödeneğin neredeyse tamamı olan kısmı 11 milyar 689 milyon TL’si harcandı.
Yeterli kadrosu olmasına rağmen hizmet satın alıyor
Teknik kapasite, donanım, teknik ve idari personel açısından yeterli kapasitede olan kurumda 2019-2023 Stratejik Plan verilerine göre 6 bin 348 teknik hizmetler sınıfı personeli çalışıyor. Toplam personel sayısının yüzde 70’i teknik personelden oluşan kurumda, DSİ’nin görev alanı ile ilgili her türlü planlama raporlarının ve yapım projelerinin hazırlanması ile görevli Etüt ve Planlama ile Proje ve İnşaat Daire Başkanlıkları da bulunuyor. Buna karşın proje hazırlama işi ihalelerle özel şirketlere bırakılıyor.
Sayıştay raporunda yer alan usulsüzlükler
Bu tespitlerin yer aldığı Sayıştay raporunda şöyle denildi:
“Bu kadar donanımlı ve kapasiteli bir kuruluş tarafından ihalesi yapılacak olan baraj, gölet, sulama, taşkın koruma, atıksu toplama ve arıtma tesisleri, içme suyu tesisleri ve isale hattı işlerine ait planlama raporlarının ve yapım projelerinin hazırlanamaması düşünülemez. Kaldı ki bu tür işlerin idare imkanları ile hazırlanmasına engel teşkil edebilecek sorunların yaşanması ve eksikliklerin bulunması durumunda, söz konusu sorunların ve eksikliklerin idare bünyesinde giderilmesi mümkündür. Zira bu alanda idare tarafından ihtiyaç duyulan birçok proje idare imkanları ile hazırlanmıştır. Genel Müdürlük bünyesinde yer alan uzman birimler tarafından rahatlıkla hazırlanması mümkün olan söz konusu proje hazırlama işlerinin piyasadan ihale yoluyla temin edilmesi bütçe ödeneklerinin etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ilkelerine uygun düşmemektedir.”
DSİ ihale yağdırdı
Kamu İhale Kurumu’nun kamuya açık ihale ilanlarından derlenen bilgilere göre, Genel Müdürlük çok sayıda projenin yapım işini şirketlere bıraktı. Sadece 2021’in temmuz, ağustos ve eylül ayları tarihli 60’ın üzerinde danışmanlık ve proje yapım ihalesi yayımlandı. Bazıları açık olarak yapılan ihalelerden bir kısmında da belli istekliler arasında ihale usulü tercih edildi.
Son iki yılda sonuçlananlardan bazıları ile sözleşme tutarları şöyle:
- İstanbul-Kabakoz Barajı Proje Yapımı (2,9 milyon TL)
- İstanbul Hamzalı Barajı Proje Yapımı (2,3 milyon TL)
- Ordu 3 Grup İçmesuyu Göletleri Planlama Raporu Hazırlanması (1,9 milyon TL)
- Şırnak-Silopi Grup Projeleri Planlama Raporu Yapımı (5,8 milyon TL)
- Kızılırmak Havzasından Konya Kapalı Havzasına Su Aktarılması Planlama (5,9 milyon TL)
- Samsun-Ladik Tersakan Barajı İçme-Kullanma ve Sulama Suyu Temini Projesi Planlama Raporu (2,9 milyon TL)
- Muğla Fethiye Çataloluk Barajı Sulaması Proje Yapımı (433 bin TL)
- Muğla Menteşe Gazeller Yerüstü Sulaması Proje Yapım İşi (269 bin TL)
- Muğla Milas Ören Yeraltı Barajı proje yapımı (97 bin TL)
- Tokat-Reşadiye İsmailiye Göleti Proje Yapımı (359 TL)
- Bartın İli İçmesuyu Tesisleri Proje Yapımı (885 bin TL)
- Giresun İçmesuyu İsale Hattı Proje Yapımı (1,3 milyon TL)