Depremin yarattığı yıkım altından müteahhitler ve iş insanlarının siyasi bağlantıları fışkırıyor. Yıkılan binanın müteahhidinin AKP’nin eski il başkanı olduğu ortaya çıkıyor. Depremde ağır hasar görmüş yeni binaların müteahhidi ile AKP’li belediye başkanının ortaklığı gündeme geliyor. Yıkılan otoyollar ile hasar gören havalimanlarının müteahhitlerinin iktidara yakınlığı ise malum. Deprem felaketinin acısını yaşarken iktidarın çürümüş rant düzeniyle yüzleşiyoruz.
Gazeteci Timur Soykan, BirGün'de yayımlanan bugünkü yazısında depremde yıkılan oteller ve siyasi bağlantılarını yazdı.
Kırçuval Otel
Malatya’nın Battalgazi İlçesi’ndeki Kırçuval Otel dışarıdan bakıldığında büyük bir apartmandan farksızdı. 52 odalı otelin binası 1997 yılında yapılmıştı. 3 yıldızlı, 8 katlı otel, saat 04.17’deki ilk depremde yerle bir oldu. Bu otelin sahibi de AKP’li bir isim: Zafer Kırçuval. 2014 yılındaki yerel seçimlerde Malatya’nın Battalgazi İlçesi’nin belediye meclisine seçildi. Kısa süre sonra Battalgazi Belediye Başkan Yardımcısı oldu ve halen bu görevde. 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde ise Malatya Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi seçildi. Geçen haziran ayında oğlunun düğününde nikah şahitleri arasında AKP Milletvekili Öznur Çalık ve Malatya Valisi Hulusi Şahin de vardı.
Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin takımları, belediyenin meclis üyesi olan Zafer Kırçuval’ın otelinde konaklıyordu. Malatya Büyükşehir Belediyesi Ampute Futbol Takımı’nın üçü İranlı (Mehdi Saedavi, M. Reza Mir Ahmadi, Hamed Matrouidi), biri Kamerunlu (Elvis Nkam Teneng) 4 oyuncusu hayatını kaybetti.
İkinci ligde mücadele eden Malatya Büyükşehir Belediyesi Erkek Voleybol takımının 6 oyuncusu da otelde kalıyordu. Mehmet Can Ağırbaş, Murat Çiloğulları, Resul Gül, Görkem Can Gündüz, Emircan Kocabaş ve Tunahan Yıldız enkaz altında kalarak yaşamını yitirdi.
Sağlam raporu verildi
Otelin 2020’deki Elazığ Sivrice depreminde hasar gördüğü ve hakkında yıkım kararı olduğu iddiaları gündeme geldi.
Otelin sahibi Zafer Kırçuval’a bunu sordum. “Hayır. Hasarsızlık raporu var. Elazığ depreminden sonra bina incelendi ve sağlam raporu verildi” diye yanıt verdi. Acaba Zafer Kırçuval, Battalgazi Belediye Başkan Yardımcısı ve Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin AKP’li üyesi olmasaydı, aynı rapor verilir miydi?
Zafer Kırçuval, 1997’de yapılan binayı daha sonra aldıklarını belirterek “Biz binada hiçbir değişiklik yapmadık. Ne çatlak ne de kolon kesimi vardı” diye konuştu.
'Allah'ın afeti'
Otelin bulunduğu Turgut Temelli Caddesi’nde ilk depremde Kırçuval Otel yıkılırken diğer çok sayıda binanın ikinci depremde yıkıldığı iddia ediliyor. Zafer Kırçuval, “Tek otel yıkılmadı, çevredeki, caddedeki tüm binalar yıkıldı. Bütün binalar üst üste. Hepsi ilk depremde yıkıldı” dedi. Binanın hasarsız raporu olduğunu tekrarlayıp “Güvenli bir oteldi” diye konuşunca “Ama o binada insanlar öldü” diye karşılık verdim. Sesi çok sakinken öfkelendi: “Allah’ın afeti kardeşim. Tek bir otel yıkılmadı, tüm Malatya yıkıldı.”
“Hakkınızda bir soruşturma var mı” diye sordum. “Hayır öyle bir şey yok. Bakacağız, artık.
Mimar ve mühendis hakkında öyle bir durum varmış” diye konuştu.
Yimpaş'tan ölüm oteline
Kahramanmaraş’ta yıkılan Saffron Otel markasının sahibi ise Yimpaş Holding kurucusu Dursun Uyar. Yimpaş vurgunu nedeniyle hapis yatan Dursun Uyar’ın AKP’nin kuruluşunda maddi kaynak sağladığı iddia edilmişti. Otelde onlarca kişi hayatını kaybetti ancak kesin sayı halen açıklanmadı. Dursun Uyar hakkında bir soruşturma açılıp açılmadığı da bilinmiyor. Ancak Maraş’ta 2019’da yapılan deprem tatbikatı senaryosunda bu otel yıkılıyor ve ekipler müdahale ediyordu.
Depremde kaç otelin yıkıldığı ve kaç insanın bu otellerde yaşamını yitirdiği halen açıklanmadı. Yaptığım araştırmada Malatya, Maraş, Adıyaman, Hatay, Antep’te 18 yıkılan otel belirleyebildim. Malatya’da Avşar Otel, Kırçuval Otel, Büyük Otel, Özlem Otel, Palancı Otel yıkıldı.
İsias Otel’in siyasi enkazı
Henüz 12-14 yaşındaki 25 voleybolcu çocuğun, uygulamalı eğitim için Adıyaman’a gelen 30 rehberin hayatını kaybettiği İsias Otel, tamamen çürümüş bir binaydı. Otelin ortaklarından Mehmet Fatih Bozkurt, 2014-2019 arasında Adıyaman Belediyesi’nin AKP’li üyesiydi. Oteli işleten kardeşi Ahmet Bozkurt ise Adıyaman TÜGVA’nın Yüksek İstişare Kurulu üyesi.
Büyük Otel
Malatya Büyük Otel, şehir merkezindeki Bakırcılar Çarşısı’nda 4 katlı devasa bir dikdörtgen binaydı. Zafer İş Hanı’yla iç içe kazulet binanın 1960’larda inşa edildiği öne sürülüyor. Alt katında dükkanlar bulunun otel 52 odalı ve 3 suiti var. Yatak sayısı 107’ydi. Enkazdan çok sayıda cansız beden çıkarıldı.
Avşar Otel
Malatya Yeşilyurt’taki Avşar Otel’in çevresindeki bazı apartmanlar ayakta kaldı. 135 yataklıydı. 700 kişilik restoran, 600 kişilik çok amaçlı salon ve 700 kişilik kapalı terası vardı. Otelin sahibi Osman Avşar, 2020 yılındaki Elazığ Sivrice merkezli depremden sonra Malatya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ekiplerinin binayı incelediğini ve sağlam raporu verdiklerini öne sürdü. Deprem sırasında otelin 10 odası doluydu.
Antakya’daki Otel Divan, 1963 yılında hizmete girmişti.
Yeni restore edilmişti ancak yorgun bina depreme dayanıklı değildi ve güçlendirilmemişti. Bina enkazında çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Güney Otel ise Antakya’da dikdörtgen kazulet bir yapıydı. Güney Otel’de çok sayıda insan enkaz altında kaldı. Özhan Otel ilk iki katının üzerine çöktü ve arka bölümü yıkıldı. Enkaz altında insanlar kaldı. Reyhanlı’da ise Alice Otel yerle bir oldu. 6 katlıyken sadece bir kat seviyesine indiği görülen binada hayatını kaybeden insan sayısı bilinmiyor.
Antep’te ise Nurdağı Otel depremde yıkıldı ve enkaz altında çok sayıda kişi hayatını kaybetti.