Tasarruf Paketi Sonrası Flaş Gelişme! Memura Esnek Çalışma mı Geliyor?

'Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi' kapsamında esnek ve uzaktan çalışma modellerinin daha da geliştirileceği açıklanırken, kamu çalışanları için bu sistemin nasıl uygulanacağının da ipuçları geliyor.
Esnek çalışma yönetmelik taslağına göre 6 model gündemde. Peki kamu personellerinin çalışma düzenini değiştirecek modellerin detayları neler?

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in birlikte açıkladığı 'Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi', kamuda çalışan personel için pek çok önemli yeniliği de beraberinde getirecek. Etkinlik ve verimlilik için önemli adımlar atılacak. Bu kapsamda idari yapılanmada etkinliği esas alacak kapsamlı bir çalışma yapılarak yeni kurumlar kurulmasının önüne geçilecek.

İdareler arasındaki görev dağılımı gözden geçirilerek mükerrer yapılanmalar önlenecek. Örneğin; Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı birçok ildeki defterdarlıkları ve vergi dairesi başkanlıkları birleştirilecek. Çalışma modellerinde yeni adımlar atılacak.

Bakan Şimşek, bu konuyla ilgili, "Esnek ve uzaktan çalışma modelleri daha da geliştirilecek" açıklaması yaptı.

Peki esnek ve uzaktan çalışma nasıl uygulanacak? Hazırlanan esnek çalışma yönetmeliği taslağına göre; kamuda "esnek çalışma", "değişken zamanlı çalışma", "yoğunlaştırılmış çalışma", "uzaktan çalışma", "kısmi zamanlı çalışma" ve "akademik eğitim amaçlı çalışma" şeklinde olmak üzere 6 model hayatımıza girecek. Bu modeller şöyle işleyecek:

ESNEK ÇALIŞMA
* Esnek çalışma gönüllülük esasına dayanacak. Memurlar, yazılı müracaatları olmaksızın kurumları tarafından esnek çalışmaya zorlanamayacak.
* Esnek zamanlı çalışmada memurlar, çalışmalarını kurumları tarafından esnek zaman ve çekirdek zaman olarak iki kısma ayrılan çalışma günü süresi içerisinde yürütecek. Memurların çekirdek zamanda kurumun çalışma ortamında bulunmaları zorunlu iken, esnek zaman içerisinde bu zorunluluk olmayacak.

* Çekirdek zaman, kanuni günlük çalışma süresi içerisinde en fazla 5 saat olacak şekilde; esnek zaman ise çalışma günü süresi içerisinde çekirdek zaman ve öğle dinlenme süresi dışında kalan süreleri kapsayacak şekilde kurumlar tarafından belirlenecek. Ancak öğle dinlenme süresi de esnek zaman olarak belirlenebilecek. Günlük çalışma süresinin içerisine öğle dinlenme süresinin dahil edilip edilmeyeceği kurumun tercihine bağlı olacak.

* Günlük çalışma süresi günlük 8 saat olup, kanuni günlük çalışma süresinin başlama saatinden 2 saat önce başlayacak ve bitme saatinden 3 saat sonra sona erecek. Memurlar çalışma günü süresi içerisinde her halde en fazla 10 saat çalışabilecek.

* Esnek zamanlı çalışma şeklinde kurumlar memurlara günlük çalışma sürelerinin başlangıcını ve bitişini belirlemede serbestlik tanıyabildikleri gibi memurlardan bu süreleri sabitlemelerini de isteyebilecek. Çalışma saatleri sabitlenen memurlar bir sonraki sözleşme dönemine kadar bu süreleri değiştiremeyecek.

* İşin gerektirdiği hallerde kurum memurun işe daha erken gelmesini veya işten daha geç çıkmasını isteyebilecek.

* Çekirdek zaman ve esnek zaman kurumlar tarafından bir yıl içerisinde çalışma yoğunluğu, hizmet gerekleri ve personel durumu dikkate alınarak en fazla iki defa değiştirilebilecek.
* Kanunun 125'inci maddesinin (A) bendinin (b) alt bendinin uygulanmasında "göreve geç gelmek" fiilinin tespitinde çekirdek zamanın başlangıç saatine, "görevden erken ayrılmak" fiilinin tespitinde çekirdek zamanın bitme saatine ve "görev mahallini terk etmek" fiilinin tespitinde çekirdek zaman dilimine göre değerlendirme yapılacak.

DEĞİŞKEN ZAMANLI ÇALIŞMA
* Değişken zamanlı çalışmada memurlar, çalışmalarını kurumları tarafından esnek zaman ve çekirdek zaman olarak iki kısma ayrılan günlük çalışma süresi içerisinde yürütecek. Memurların çekirdek zamanda kurumun çalışma ortamında bulunmaları zorunlu iken, esnek zaman içerisinde bu zorunluluk olmayacak.
* Çekirdek zaman, kanuni günlük çalışma süresi içerisinde en fazla 5 saat olacak şekilde; esnek zaman ise çalışma günü süresi içerisinde çekirdek zaman ve öğle dinlenme süresi dışında kalan süreleri kapsayacak şekilde kurumlar tarafından belirlenecek. Ancak, öğle dinlenme süresi de esnek zaman olarak belirlenebilecek. Günlük çalışma süresinin içerisine öğle dinlenme süresinin dahil edilip edilmeyeceği kurumun tercihine bağlı olacak.

* Günlük çalışma süresi kanuni günlük çalışma süresinin başlama saatinden 2 saat önce başlayacak ve bitme saatinden 3 saat sonra sona erecek. Memurlar kanuni çalışma süresi kadar çalışmakla birlikte kanuni günlük çalışma süresi kadar çalışmak zorunda olmayacak. En az çekirdek zaman kadar, en fazla ise 10 saat olmak üzere memurlar günlük çalışma sürelerini belirleyebilecek.

* İşin gerektirdiği hallerde kurum memurun işe daha erken gelmesini veya işten daha geç çıkmasını isteyebilecek.

* Çekirdek zaman ve esnek zaman kurumlar tarafından 1 yıl içerisinde çalışma yoğunluğu, hizmet gerekleri ve personel durumu dikkate alınarak en fazla 2 defa değiştirilebilecek.

YOĞUNLAŞTIRILMIŞ ÇALIŞMA
* Yoğunlaştırılmış çalışmada memurlar çalışmalarını, kanuni günlük çalışma süresinin başlama ve bitme saatlerine göre kuruma en fazla 2 saat erken gelmek veya kurumdan 2 saat geç ayrılmak suretiyle yürütebilecek ve fazla çalışma yaptıkları süreleri aynı hafta veya bir sonraki hafta içerisinde izin olarak kullanabilecek.

* Yoğunlaştırılmış çalışmada öğle dinlenme süresinin belirlenmesi zorunlu olacak. Öğle dinlenme süresi günlük çalışma süresinden sayılmayacak.
* Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi Kanun'un 100'üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca tespit edilecek.

* Memurlar 1 günde en fazla 10 saat çalışabilecek. Memurların günlük çalışma süreleri eşit olabileceği gibi farklı da olabilecek.

* Yoğunlaştırılmış çalışma şeklinde çalışma saatlerinin başlangıcı ve bitişi her çalışma günü için aynı olacak. Çalışma saatleri sabitlenen memurlar bir sonraki sözleşme dönemine kadar bu süreleri değiştirmeyecek ve "Çalışma Saatleri Çizelgesi" doldurulması zorunlu olacak.

* Hesaplama dönemi haftalık veya iki haftalık olmak üzere memurların seçebilecekleri yoğunlaştırılmış çalışma şekilleri sırasıyla şöyle olacak:

a) 9/80 çalışma saati: Memurun 2 haftada 9 gün 80 saat çalışıp, ikinci haftada bir günü izin olarak kullanması.

b) 4/40 çalışma saati: Memurun haftada 4 gün 40 saat çalışıp, bir günü izin olarak kullanabilmesi.

c) 4/36-1/4 çalışma saati: Memurun haftada 4 günü günde 9 saatten 36 ve bir yarım günü 4 saat çalışarak kalan yarım günü izin olarak kullanabilmesi.
* Memurlar bir çalışma takviminde yılda 4 defa belirtilen 3 aylık periyotlarla iki hafta öncesinden yetkili amirine bildirmek ve uygun bulunması kaydıyla yoğunlaştırılmış çalışma şekilleri arasında geçiş yapma hakkına sahip olacak. Bu 3 aylık periyotlar şöyle olacak: Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül, Ekim-Aralık.

UZAKTAN ÇALIŞMA

* Uzaktan çalışmada memurlar çalışmalarını, kurumun çalışma ortamı dışında, kanuni günlük veya haftalık çalışma sürelerine bağlı kalmaksızın bilişim sistemi üzerinden yürütebilecek. Ancak, bir projenin gerçekleştirilmesi ya da geçici süreli bir görevin yerine getirilmesi amacıyla tayin edilen sürede teslim edilmek kaydıyla yetkili amir tarafından verilen görevler uzaktan çalışma kapsamında bilişim sistemi kullanılmadan da yerine getirilebilecek.

* Uzaktan çalışmanın ne kadar süreyle, haftada kaç gün ve nasıl yapılacağı hususlarını yetkili amir ile memur birlikte belirleyecek. Memurlar, haftanın hangi günlerinde uzaktan çalışacaklarını bir hafta önceden yetkili amire bildirecek. Yetkili amir, memurların uzaktan çalışacakları günleri hizmet ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak koordine edecek ve memurların talep etmeleri halinde uzaktan çalışma yapılacak günleri değiştirebilecek.

* Uzaktan çalışma yurt içi veya yurt dışında yürütülebilecek. Ancak, kurumlar uzaktan çalışılacak yer konusunda coğrafi olarak sınırlama getirebilecek.

* Uzaktan çalışma için gerekli donanım kurumlar tarafından temin edilecek, bakım ve onarımı yapılacak. Memur kendi donanımını kullanmak isterse, aksi kararlaştırılmadığı müddetçe bakım ve onarımından kendisi sorumlu olacak. Engelli çalışanların uzaktan çalışmayı yürütmesini sağlamak için ilave donanıma ihtiyaç olduğu takdirde temin edilmesi, bakımı ve onarımından kurum sorumlu olacak.
* Uzaktan çalışmada memur yetkili amiriyle, elektronik belge yönetim sistemi, e-posta, video konferans veya telefon yoluyla yetkili amiriyle iletişim kurabilecek. Gerektiği takdirde yetkili amir uzaktan çalışma yapılan ortam ve memuru denetleyebilecek.

KISMİ ZAMANLI ÇALIŞMA

* Hasta, yaşlı ve bakıma muhtaç veya engelli bakım yükümlülüğü bulunan memurlar bu durumlarını belgelendirmek kaydıyla yazılı başvuruda bulunmaları üzerine, yönetmelikte belirlenen esaslar çerçevesinde kanuni çalışma sürelerinden daha az süreyle çalışmalarını yürütebilecek.
* Bu çalışma şeklinde çalışma saatleri kalıcı bir şekilde azaltılabildiği gibi geçici süreli de azaltılabilecek.

* Memurlar anne, baba, eş, çocuk veya kardeşlerinin kaza veya geçirdiği bir hastalık neticesinde belirli bir süre tedaviye ihtiyaç duyması nedeniyle ya da yaşlı ve bakıma muhtaç anne veya babaları için yılda en fazla 2 ay süreyle günde 5 saat çalışabilecek.

* İlgili mevzuatına göre alınmış geçerli engelli sağlık kurulu raporuna göre;

a) % 40 ile % 90 arasında engellilik oranına sahip bakmakla yükümlü olduğu anne, baba, eş veya çocukları bulunan ve memurlar günde 6 saat süreyle,

b) % 90 ve üzerinde engellilik oranına sahip bakmakla yükümlü olduğu anne, baba, eş veya çocukları bulunan memurlar günde 5 saat süreyle çalışabilecek.
* Memurlar çalışma sürelerini, öğle dinlenme süresinde de çalışarak tamamlayabilecek.

* Kısmi zamanlı çalışma şeklinde çalışılacak sürelerin gün içerisindeki dağılımını memurun tercihi dikkate alınarak yetkili amir belirleyecek.

* Kanuni günlük çalışma süresinin 1 saat öncesi ile öğle dinlenme arasının başlangıcı veya öğle dinlenme arasının bitişi ile kanuni günlük çalışma süresinin bitişinin 1 saat sonrası arasında olmak kaydıyla memurun günlük çalışma süresine ilişkin iki tercih hakkı bulunmakta.

* Aynı kişiye ait sağlık kurulu raporuna istinaden kısmi zamanlı çalışma hakkından yalnız bir memur faydalanabilecek

* Kısmi zamanlı çalışan memurular, durumlarının devam ettiğini gösteren belgeleri her yıl Ocak ayı içerisinde kurumlarına vermek zorunda olacak.
* Kısmi zamanlı çalışan memurların yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeleri hariç mali haklar ile sosyal yardımları ile özlük haklarına dokunulmayacak.

AKADEMİK EĞİTİM AMAÇLI ÇALIŞMA
* Memurlara üniversitelerde veya eğitim enstitülerinde yüksek lisans veya doktora eğitimleri için eğitim süresiyle sınırlı olmak üzere, durumlarını belgelendirmek ve yazılı başvuru yapmak kaydıyla haftada en fazla 3 gün günde 2 saat veya haftada en fazla 2 gün günde 3 saate kadar izin verilir.

* Telafi edilecek çalışma saatleri kanuni günlük çalışma süresinin başlama saatinden 2 saat önce başlayacak ve bitme saatinden 3 saat sonra sona erecek. Öğle dinlenme süresi yetkili amirin onayı ile izinlerin telafisi için kullanılabilecek.
* Akademik eğitimli çalışmada verilen izin ve telafi saatlerine ilişkin memurun iki tercih hakkı olacak:

a) 2/6: Günde 2 saat haftada 3 güne kadar toplam 6 saat iznin verildiği, diğer 2 gün içinde günde 3 saate kadar çalışılarak izinlerin telafi edildiği çalışma şekli.

b) 3/6: Günde 3 saat, haftada 2 güne kadar iznin verildiği, diğer 3 gün içinde günde 2 saate kadar çalışılarak izinlerin telafi edildiği çalışma şekli.