Mezarda emeklilik yasalarıyla beli bükülen çalışana bir kötü haber daha. 2008 yılında yapılan düzenlemeyle çalışanların haklarının nasıl tırpanlandığı bir kez daha gün yüzüne çıktı.
Emeklilik sistemindeki adaletsizlikler tartışılmaya devam ederken, 2008 yılında yürürlüğe giren yasanın çalışanlar üzerindeki ağır faturası netleşiyor.
Hürriyet yazarı Noyan Doğan, o tarihten sonra sigortalı olanların emekli olduklarında çalışmaya devam etseler dahi çift maaş alamayacağını açıkladı. Milyonlarca çalışan için emeklilikte "ya çalış ya da emekli maaşı al" dönemi başlıyor.
Noyan Doğan, köşesinde okurlardan gelen soruları yanıtlarken, milyonlarca çalışanı bekleyen "tek maaş" tehlikesine dikkat çekti.
YA MAAŞ YA EMEKLİ AYLIĞI!
2009 yılında işe giren bir okurun, "Emekli olunca hem çalışıp hem de emekli aylığı alamayacak mıyız?" sorusuna yanıt veren Doğan, mevcut emeklilerin Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödeyerek her iki maaşı da alabildiğini, ancak yeni nesil çalışanlar için bu kapının kapandığını belirtti.
Doğan, konuya ilişkin şu ifadeleri kullandı:
"İşin doğrusu şu; emekli olanların maaşları kesilmeyecek ama emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler, bugünkü gibi hem emekli maaşı hem de çalıştığı işyerinden maaş alamayacaklar. Nedenini açıklayayım; bugün emekli olup, emekli aylığı bağlananlardan yaşlılık aylığı kesilmeden yeniden çalışabilmeleri için Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesiliyor ve bu sayede hem çalıştığı işyerinden maaş alabiliyor hem de emekli maaşını alıyorlar."
2008 SONRASI GİRENLER DİKKAT!
İktidarın 2008 yılında çıkardığı yasa ile sadece emeklilik yaşını yükseltmekle kalmadığı, aynı zamanda çalışanın gelecekteki gelirini de kısıtladığı ortaya çıktı. Bu tarihten sonra sisteme girenler, emekli olduklarında çalışmaya devam etmek isterlerse emekli aylıklarından vazgeçmek zorunda kalacaklar.
Doğan, yasal düzenlemenin detaylarını şöyle aktardı:
"Ekim 2008’dede çıkan yasa ile emeklilik yaşı hem kademeli olarak yükseltildi hem de prim gün sayısı artırıldı. 2008’de çıkan yasa ile bu tarihten sonra ilk kez sigortalı olanların emeklilikleri gelip de emekli maaşları bağlandığında, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödeyerek çalışamaya devam etmelerinin de önüne geçildi. 1 Ekim 2008’den sonra sigorta girişi olanlar, emekli olup çalışmaya devam ettiklerinde hem emekli maaşı hem de işyerinden maaş alamayacaklar. İki maaştan birini tercih edecekler. Buna göre Nisan 2008’den sonra ilk kez sigortalı olanlar; erkekse 7200 prim gün sayısı ile 60 yaşında; kadınsa 7200 prim gün sayısı ile 58 yaşında emekli olabilecekler. Bu kişiler emekli olduklarında çift maaş alamayacaklar. Bu şartlarda bir tercih yapacaklar; ya işyerinden maaş alacaklar ya da sadece emekli maaşı."
Ancak bu kısıtlamanın 1 Ekim 2008 öncesi girişlileri kapsamadığı, bu grubun SGDP ödeyerek çalışmaya devam edebileceği belirtildi.
DUL VE YETİM AYLIĞINDA 'STATÜ' ENGELİ
Sistemin bir diğer mağduriyeti ise dul ve yetim aylıklarında yaşanıyor. Eşinden ve babasından maaş almak isteyen kadınlar, aynı statüden emeklilik engeline takılıyor.
Doğan, bu durumu şöyle açıkladı:
"Dul kalan kadının hem eşinden hem de babasından maaş alabilmesi için emeklilik statülerinin farklı olması gerekiyor. Sizin durumunuzda eşiniz ve babanız SSK emeklisi olduğu için çift maaş alamazsınız. Eşiniz SSK, babanız da emekli sandığı emeklisi olsaydı bu durumda iki maaş alabilirdiniz. Ancak maaş tercihi yapabilirsiniz. Eğer eşinizin maaşı yüksekse eşinizden, babanızın maaşı yüksekse babanızdan maaş alabilirsiniz."
GSS BORÇLARINA 'KISMİ' AF
Vatandaşın ödeyemediği ve biriken Genel Sağlık Sigortası (GSS) borçları için ise Meclis'e sunulan torba yasada bir düzenleme yer alıyor. Ancak bu af, tüm borçları kapsamıyor.
Doğan, düzenlemenin içeriğini şu sözlerle paylaştı:
"Meclis’e gönderilen Kanun Teklifi ile Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu olanlara kısmi af geliyor. Prim borcu olanların gecikme faizi ve cezaları silinecek. Tasarıda, 'Prim ödeme yükümlüsü kendisi olan vatandaşlara ödeme kolaylığı sağlanması, ekonomik ve sosyal hayatlarına daha sağlıklı devam etmeleri için yürürlüğe konulan yapılandırma kanunlarından yararlanamayan ya da yararlanmalarına rağmen zorunlu genel sağlık sigortası prim borçlarını ödeyemeyen sigortalılara yönelik kamuya olan borç yüklerini hafifletmek ve sağlık hizmetlerine erişimlerini kolaylaştırmak amacıyla düzenleme yapılması öngörülüyor' deniyor. 1 Ocak 2016’dan önceye ait olup ödenmemiş GSS primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Ödenmiş primler, iade ve mahsup edilmeyecek."