Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), "İşsizlik ve İstihdamın Görünümü" başlıklı Aralık 2025 raporunu yayımladı.
TÜİK'in Kasım 2025 dönemi için açıkladığı yüzde 8,6'lık dar tanımlı işsizlik oranına karşılık, geniş tanımlı işsizlik oranının yüzde 29,1'e tırmandığı görüldü. Rapora göre, resmi verilerde 3 milyon 98 bin olarak görülen işsiz sayısı, ümitsiz işsizler ve potansiyel işgücü de eklendiğinde 11 milyon 890 bin kişi olarak hesaplandı.
DAR VE GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK ARASINDAKİ MAKAS AÇILIYOR
Veriler incelendiğinde, dar tanımlı işsizlik son iki yılda benzer seviyelerde seyretse de geniş tanımlı işsizlikte durdurulamayan bir artış yaşandığı kaydedildi.
Kasım 2023’te 8 milyon 675 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı, son iki yılda 3,2 milyon kişi artarak 11 milyon 890 bine fırladı. Sadece son bir yıldaki artış miktarı ise 396 bin kişi olarak gerçekleşti.
Bu durum, TÜİK’in kullandığı dar tanımlı hesaplama yönteminin piyasa gerçeklerini yansıtmakta yetersiz kaldığını verilerle kanıtladı.
KADINLAR VE GENÇLER KRİZİN MERKEZİNDE
İşgücü piyasasındaki cinsiyet uçurumu DİSK-AR raporuyla bir kez daha belgelendi. Geniş tanımlı kadın işsizliği oranı yüzde 38,9 gibi kritik bir seviyeye ulaştı.
Gençler tarafında ise dar tanımlı işsizlik yüzde 15,4 olarak görülmesine rağmen, genç kadınlarda bu oranın yüzde 24,4'e çıkması dikkat çekti. Milyonlarca genç kadın, işgücü piyasasının dışında kalarak sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya bırakıldı.
ÇALIŞMAK İSTEYEN ÇOK AMA İŞ YOK
Raporda "zamana bağlı eksik istihdam" verileri de çarpıcı bir tablo sundu. Haftalık 40 saatten daha az çalışan ve imkân verilmesi durumunda daha fazla çalışmak isteyenlerin sayısı 3 milyon 603 bine yükseldi.
Çalışmak istemesine rağmen çeşitli nedenlerle iş bulamayanların sayısı ise 5,2 milyon olarak kaydedildi. Bu veriler, ücretli çalışanların ve iş arayanların sadece "işsizlik" ile değil, aynı zamanda "yetersiz çalışma süresi" ve "düşük gelir" kıskacında olduğunu gösterdi.
İŞSİZLİK SİGORTASI HALKI KORUYAMIYOR
DİSK-AR'ın çalışmasında sosyal güvenlik sistemindeki büyük açık da ön plana çıkarıldı. Kasım 2025 itibarıyla 2,6 milyon işsizin, işsizlik ödeneğinden faydalanamadığı saptandı.
Başka bir deyişle, her 10 işsizden 8’i en zor zamanında devletin sağladığı bu temel güvenceden yoksun kaldı. Gerekli şartları sağlayamadığı için ödeneğe erişemeyen milyonlar, herhangi bir geliri olmadan hayata tutunmaya çalışıyor.