ABD ara seçimleri iki yılda bir yapılır. Bu ara seçimler, 4 yılda bir seçilen Başkanın görev süresinin tam ortasına denk geldiği için de “ara karne” gibi de yorumlanabilir. Yani toplamda 4 yıl görev yapacak olan ABD Başkanının iki yıllık görev süresi boyunca yaptıkları ya da yapamadıkları ara seçimlerde sandıktan çıkacak sandalyelere de yansıyacak.
Demokrat ABD Başkanı Joe Biden’a karşı Cumhuriyetçi eski Başkan Donald Trump ve destekçilerinin yeniden güçlendiği açık seçik görülen ara seçim sürecini, eski ABD Dışişleri Bakanlığı Çalışanı, emekli Albay Rich Outzen ile konuştuk.
'Biden düşük performans sergiledi'
Demokratların Cumhuriyetçiler karşısındaki güç kaybını tanımlayan Outzen bunun sebebi olarak Başkan Biden’ın halk için önemli olan ekonomi, güvenlik ve sosyal politika konularında düşük performans göstermesini işaret etti. Outzen ara seçimlerin tam anlamıyla “Cumhuriyetçilerin dönüşü” olarak tanımlanamayacağını ancak Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında bölünmüş bir yönetimden söz etmenin mümkün olabileceğini ifade etti. Konuya dair değerlendirmelerde bulunan emekli Albay, “Demokratik Başkan ve Cumhuriyetçi Kongre” olarak karşımıza çıkabilecek seçim sonrası durumun Biden’ı ideolojik yaklaşımdan faydacı bir yaklaşıma sürükleyeceğini bunun da ABD için pozitif anlam taşıdığını vurguladı.
Cumhuriyetçilerin çoğunluğu elde etmesi ne anlam taşıyacak?
Cumhuriyetçilerin Kongrede çoğunluğu elde etmesi halinde ABD’yi nelerin beklediğini sorduğumuz Outzen, “harcamaların dizginlenmesi” vurgusu yaptı. Outzen, Cumhuriyetçilerin çoğunluğu elde etmesiyle Biden Yönetiminin enerji, sosyal politikalarının tersine çevrilebileceğini ifade ederek Covid-19 ve eğitim politikası konusunda da “hesap verilebilirliğin” artmasını beklediğini söyledi.
Outzen’in ifade ettiği eğitim politikalarına açıklık getirmek gerekirse ABD Başkanı Joe Biden, Ağustos ayı sonunda hükümetin öğrenci kredi geri ödemelerine af uygulayacağını açıklamış bu da ülkede tartışmalara sebep olmuştu.
Biden bu adımla 2020 yılındaki seçim vaatlerinden birini daha yerine getirmiş olsa da küresel krizler nedeniyle son 40 yılın üzerine çıkan enflasyonu işaret eden ekonomistler ise bu durumun enflasyonu daha da yükseltebileceğini ifade etmiş Cumhuriyetçi kongre üyeleri de başkanın yasal olarak bu borçları silme yetkisi olup olmadığını sorgulamıştı.
Biden, eski Başkan Donald Trump görevdeyken kabul edilen vergi indirimine atıfta bulunarak "Hiçbir zaman çalışan Amerikalılara ve orta sınıfa yardım ettiğim için özür dilemeyeceğim, hele de varlıklı Amerikalılara ve büyük şirketlere fayda sağlayan 2 trilyon dolarlık bir vergi indirimine oy veren insanlardan" demişti.
'Dış politikada büyük bir değişiklik beklemiyorum'
Cumhuriyetçilerin Senato’da çoğunluğu sağlaması halinde dış politikada kritik bir yer tutan İsrail, Çin, Türkiye konularında büyük bir değişiklik beklemediğini ifade eden Outzen, “Senato'da kazanılacak bir GOP* (Cumhuriyetçi) zaferinin İran politikası ve göçmen politikası üzerinde büyük etkileri olacaktır. Ancak Ukrayna, Çin, ticaret, İsrail ya da Türkiye konularında her iki durumda da büyük bir değişiklik beklemiyorum” dedi.
'F-16 konusunda iki durum var...'
Türkiye ABD arasında kangrene dönen F-16 konusunda iki neden ötürü bir açıklık olduğunu ifade eden Outzen, ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake’in Cumhuriyetçiler içinde Demokratlara kıyasla daha büyük bir desteğe sahip olduğunu ve bunun da Senatoda Cumhuriyetçi çoğunluğun elde edildiği bir senaryoda "Flake'in bir anlaşma için daha fazla destek alabileceğini" söyledi.
Öte yandan Türkiye’ye F-16 satışında büyük bir engel olan Senatör Bob Menendez’in Demokrat olduğuna dikkat çeken Outzen, Senato’da Cumhuriyetçi çoğunluğun elde edilmesi halinde Menendez’in etkisinin bir nebze de olsa azalacağını söyledi. Outzen yine de her iki senaryoda da Biden’ın onayının gerekliliği konusuna vurgu yaptı.
ABD ara seçimleri nedir?
Son haftalarda ABD'nin en büyük gündemi olan ara seçimlerde, Kongre’nin alt ve üst kanatları Temsilciler Meclisi ve Senato’nun üyeleri seçilecek. Seçimlerde Kongredeki dağılım belirlenirken 435 üyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı ve 100 üyeli Senato'nun da 35 üyesi için sandığa gidilecek.
Kongre, Temsilciler Meclisi ve Senato
Kongre, ülke genelinde uygulanan ulusal yasaları yapıyor. Temsilciler Meclisi hangi yasaların oylanacağını belirlerken, Senato ise bu yasaları veto etme ya da onaylama yetkisine sahip olmasıyla öne çıkıyor.
Senato aynı zamanda başkan tarafından yapılan atamaları onaylıyor ve başkana karşı soruşturmalar yürütebiliyor. Bu yüzden Senato'da olası bir Cumhuriyetçi çoğunluğu da Biden'ın geleceği için belirleyici olacak.
Ara seçimler neden önemli?
İki yılda bir yapılan ve ABD Başkanının görev süresinin "bir değerlendirmesi" niteliği taşıyan ara seçimlerin 2024 yılında yapılacak başkanlık seçimlerinin sonuçlarına dair bir izlenim yaratacak.
Eski Başkan Donald Trump'ın seleflerinin aksine siyasetten geri çekilmemesi ve Biden'ın ekonomi ve enflasyon konusunda halk desteğini kaybetmesi de önemli başlıklar arasında yer alıyor.
Demokratların ara seçimlerden yenilgiyle çıkmaları Biden’ın 2024 seçimlerinde aday olmamasına yol açabilir. Çünkü Kongre’nin iki kanadından biri Cumhuriyetçilere geçerse bu taslakların yasalaşmasında bir tıkanıklık yaşanabileceği anlamına geliyor.
Ara seçimler öte yandan 2020 yılında gerçekleşen 6 Ocak Kongre Baskını sonrasında ilk kez yapılacak olmasıyla da mühim. Seçimler öncesinde ülkede yaşanan ve yaşanacağına dair sinyaller alınan şiddet olayları ülke genelinde büyük bir endişe yarattı. ABD'nin Demokrat Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin eşi Paul Pelosi'nin evinde çekiçli saldırıya uğraması ve seçim görevlilerinin ölüm tehditleri alması da endişe artırıcı unsurlar arasında yer aldı.
Kritik 6 eyalet
Ara seçimlerde kritik altı eyalet, belirleyici olacak. Başkan Joe Biden'ın 2020'de demokratlara geçirerek değiştirdiği beş eyalet: Arizona, Georgia, Michigan, Pennsylvania ve Wisconsin - artı Nevada.
Seçimler sırasında bu eyaletlerde yaşanacaklar; kürtaj hakları, ekonomi politikaları, eğitim ve iklim krizi gibi konuları sadece kendi sınırları içinde değil, ülke genelinde de etkileyecek.