Avrupa Birliği (AB), iltica başvurusu reddedilen kişilerin sınır dışı edilmesini hızlandırmayı ve bu süreçte uygulanacak cezaları sertleştirmeyi öngören kapsamlı önlem paketinde anlaşmaya vardı. Pakette, üçüncü ülkelerde geri gönderme merkezleri kurulması, güvenlik riski taşıdığı kabul edilen kişilere yönelik daha sert gözaltı ve gözetim uygulamaları gibi dikkat çeken düzenlemeler yer alıyor.
Yeni düzenlemeye göre, AB topraklarını terk etmeyi reddedenlere yönelik yaptırımlar artırılacak. İltica talebi kabul edilmeyen kişiler, sadece kendi ülkelerine değil, AB’nin “güvenli ülke” olarak sınıflandırdığı üçüncü ülkelere de gönderilebilecek. Tutukluluğa yol açabilecek eylemlerin kapsamı genişletilirken, gözaltı sürelerinin uzatılmasının da önü açılıyor.
AB ülkeleri ayrıca iltica başvurusu yapan yaklaşık 30 bin kişinin üye ülkeler arasında dağıtılmasını hedefleyen yeni bir “dayanışma” mekanizmasında uzlaştı.
AF ÖRGÜTÜ: EŞİ BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ HAK KAYBI
Uluslararası Af Örgütü, AB ülkelerinin üzerinde mutabakata vardığı düzenlemeye tepki gösterdi. Örgütün Göç ve İltica alanındaki avukatı Olivia Sundberg Diez, paketin “her ne pahasına olursa olsun sınır dışı etme” yaklaşımının sürdürüldüğünü ve bunun yanlış olduğunu belirtti.
Diez, düzenlemenin kişilerin göç statüsüne bağlı haklarının “eşi benzeri görülmemiş şekilde ortadan kaldırılması” anlamına geldiğini vurgulayarak, yasalaşması halinde daha fazla kişinin güvencesiz ve hukuki belirsizlik içeren koşullarla karşılaşacağı uyarısında bulundu.
Özellikle üçüncü ülkelerle kurulması planlanan geri gönderme merkezlerine dikkat çeken Diez, insanların hiçbir bağlantıları olmayan ülkelere uzun süreli gözaltı riskiyle karşı karşıya kalabileceğini ifade etti.
Diez, düzenlemenin hem göçmenler hem de onları kabul eden toplumlar için “derin zararlar” doğurabileceğini belirtirken, Avrupa Parlamentosu’na çağrıda bulundu:
“Avrupa Parlamentosu’nu, yaklaşan müzakerelerde insan haklarını merkeze almaya ve bu yaklaşımı tersine çevirmeye davet ediyoruz.”
Düzenlemenin, Konsey ile Avrupa Parlamentosu arasındaki müzakerelerin ardından son halini alması bekleniyor.
AB ülkeleri bugün, kendi topraklarında bulunan ancak sığınma başvurusu reddedilen kişilerin menşe ülkelerine geri gönderilmesini kolaylaştıracak yeni düzenleme konusunda anlaşmaya varmıştı.
AB Komisyonu'nun martta önerdiği düzenleme kapsamında, yasa dışı yollarla AB ülkelerinde bulunan ve sığınma başvurusu reddedilen kişilere geri dönme yükümlülüğü başta olmak üzere çeşitli yükümlülükler getirmesi öngörülüyor.
Ayrıca düzenlemeyle tartışmalı İtalya-Arnavutluk örneğiyle uygulamaya giren üçüncü ülkelerle geri dönüş merkezi anlaşmaları da yasal zemine oturtuluyor ve üye ülkelerin geri dönüş kararı verdiği ancak yetkililerle işbirliği yapmayan kişilere belirli yardım ve ödenekleri kesme veya hapis cezası dahil cezai yaptırımlar uygulamasının önü açılıyor.