AB’nin emisyon hedeflerine atıfta bulunan 'Fit for 55' ismini verdiği iddialı 'yeşil paketi' taslağında, sınırda karbon vergisinden, jet yakıtlarının vergilendirilmesine ve dizel ve benzinli araçların satışının durdurulmasına çok önemli maddeler yer alıyor. İtiraz eden sektör ve ülkeler olması bekleniyor, müzakereler aylarca sürebilir.
AB’nin şimdiye kadar açıkladığı en iddialı iklim değişikliyle mücadele planı olan ve 'Fit for 55' adı verilen paket, birliğin 2030 yılı itibariyle karbon emisyonlarını 1990’lı yıllara göre yüzde 55 oranında düşürme hedefine yaklaşmasını sağlayacak.
Üyelerin müzakerelerinin aylarca sürmesi beklenen yasa tasarıları arasında jet yakıtlarının vergilendirilmesinden, dizel ve benzinli araçların satışının 20 yıl içinde tamamen durdurulmasına, Türkiye gibi birlikle ticaret yaptığı ekonomilerin de yeşil dönüşüm yaşamalarını sağlayacak tartışmalı karbon vergisine birçok önemli karar bulunuyor.
Brüksel'de duyurdu
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB İklim Komiseri Frans Timmermans, 12 yeni iklim politikası teklifi içeren ve birliğin karbon emisyonlarını 2030 itibarıyla yüzde 55 oranında düşürme hedefini destekleyen “Fit for 55” isimli yeşil paketi dün Brüksel’de gerçekleşen bir basın toplantısıyla duyurdu.
AB iklim politikalarının başında bulunan Frans Timmermans, “Vatandaşlarımızdan birçok şey yapmalarını isteyeceğiz. Sektörlerimizden de çok şey yapmalarını isteyeceğiz. Bunu insanlığa bir mücadele şans verebilmek için yapıyoruz” açıklamasıyla konunun sadece AB veya ülkeler değil tüm insanlık için hayati önemine dikkat çekti.
Havayolları ve otomotiv üreticilerinden ve özellikle de kömüre daha bağımlı Doğu Avrupa ekonomilerinden birçok itiraz da gelmesi beklenen yeşil paket, AFP’ye konuşan kaynaklara göre, özellikle de taslağın nihai haline yaklaşılırken Avrupa Komisyonu içerisinde büyük iç tartışmalara da neden oldu.
AB, 2030 hedeflerinden şimdilik hayli uzakta ve 2019 itibariyle karbon emisyonlarını 1990’lı yıllara göre yüzde 24 düşürebildi. Bir AB diplomatı da Reuters’a verdiği demeçte paketin başarısının gerçekçi ve sosyal açıdan adaletli olmasına aynı zamanda ekonomiyi istikrarsızlaştırmayacak bir dengede olmasına bağlı olduğunu söyledi ve “Amaç ekonomiyi durdurmak değil bir üst seviyeye çıkarmak” dedi.
AB Emisyon Ticaret Sistemi’nin (ETS) kapsamı genişleyecek
Otomotiv ve havacılık sektörünün yanı sıra denizcilik sektörünün de Avrupa Birliği’nin emisyonu ücretlendirdiği Emisyon Ticaret Sistemi’ne (ETS) dahil edilmesi de öneriler arasında.
Brüksel’in yeni planları emisyonu fazla olan tüm sektörlerden ve üreticilerden bu konuda iddialı adımlar atmalarını gerektirecek.
Şu anda ETS’se üreticiler, enerji şirketleri ve havayolları zaten dahil edilmiş durumda. Ancak yeni açıklanan planlar üç yıllık bir süre içinde denizciliğin de sisteme dahil edilmesini öngörüyor.
Paketteki başlıca öneriler neler?
■ Araçlar için daha sıkı emisyon sınırlamalarıyla 2035 yılı itibariyle yeni benzin ve dizel araç satışının tamamen sonlandırılması.
■ Havacılık sektörünün kullandığı jet yakıtlarının vergilendirilmesi ve düşük karbon alternatiflere geçene 10 yıllık vergi tatili sağlanması.
■ “Sınırda karbon vergisi” ile AB dışındaki üreticilerin çelik ve çimento gibi malzemelerin üretiminde daha sürdürülebilir olmaya yönlendirilmesi
■ Blok genelinde yenilenebilir enerjinin payının artırılması için daha iddialı hedefler
■ Ülkelerin enerji verimliliği düşük binaları daha hızlı şekilde renove etmelerini gerektirecek düzenlemeler
2025'e kadar yüzde 100 geri dönüştürülebilen malzemelere geçiş
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, çevre kirliliğiyle mücadele kapsamında açıklanan tek kullanımlık 10 plastik ürüne ilişkin kararı yürürlüğe koyuyor. Aralarında plastik çatal kaşık, torba ve çubukların da bulunduğu 10 ürünün kullanımı yarından itibaren yasaklanıyor.
Elinde ürün olan işletmecilerin stokları bitirmesi için 1 Temmuz’a kadar verilen süre de doldu. Restoranlarda köpük ambalaj kullanımı dönemi böylece sona erdi.
Yasa kapsamında 2025’e kadar tamamen yüzde 100 geri dönüştürülebilen malzemelere geçilmesi hedefleniyor.