İsveçli bilim insanı Svante Paabo, "soyu tükenmiş homininlerin genomları ve insan evrimine" ilişkin keşifleriyle 2022 yılı Nobel Tıp Ödülü'nün verildiği isim oldu. Babası biyokimyacı Sune Bergström de 1982 Nobel Tıp Ödülü'ne layık gösterilmişti. Böylelikle bir aileden iki kişi Nobel ödülü almış oldu.
Akademi tarafından yapılan basın açıklamasında, bu yılın tıp alanında Nobel Ödülü sahibi Svante Paabo'nun öncü araştırmaları sayesinde, imkânsız gibi görünen bir şeyin başarıldığı belirtildi. Bunun günümüz insanının soyu tükenmiş bir akrabası olan Neandertal'in genomunun sıralanması olduğu ifade edildi.
Paabo'nun tıbba kattıkları
Yapılan açıklamada, "Çığır açan araştırmasıyla Svante Paabo, paleogenomik adında tamamen yeni bir bilimsel disiplin kurdu. İlk keşiflerin ardından, grubu soyu tükenmiş homininlerden birkaç ek genom dizisinin analizlerini tamamladı. Paabo'nun keşifleri, insan evrimini ve göçünü daha iyi anlamak için bilim camiası tarafından yoğun bir şekilde kullanılan benzersiz bir kaynak oluşturdu. Ardışıklık analizi için kullanılan yeni ve güçlü yöntemler, arkaik homininlerin de Afrika'da Homo sapiens ile karışmış olabileceğini gösterdi. Tropikal iklimlerde arkaik DNA'nın bozulmasının hızlı olması nedeniyle Afrika'daki soyu tükenmiş homininlerin genomları henüz sıralanmamıştı" ifade edildi.
Açıklamanın devamında, "Svante Paabo'nun keşifleri sayesinde, soyu tükenmiş akrabalarımızdan gelen arkaik gen dizilerinin günümüz insanının fizyolojisini etkilediğini artık anlıyoruz. Bu örneklerden biri, yüksek irtifada hayatta kalma avantajı sağlayan ve günümüz Tibetlileri arasında yaygın olan EPAS1 geninin Denisovan versiyonudur. Diğer örnekler ise farklı enfeksiyon türlerine karşı bağışıklık tepkimizi etkileyen Neandertal genleridir" denildi.
Geçen yılın ödül sahipleri, insan vücudunun sıcaklık ve dokunmayı nasıl algıladığına ilişkin keşifleriyle David Julius ve Ardem Patapoutian olmuştu.
10 milyon kronluk ödül
Nobel ödüllerinin açıklanacağı hafta böylelikle başlamış oldu. Ödüllerin açıklanması yarın fizik, çarşamba günü kimya ve perşembe günü edebiyat alanlarıyla devam edecek. 2022 Nobel Barış Ödülü cuma günü, ekonomi ödülü ise 10 Ekim'de açıklanacak.
Ödülleri kazananlara 900 bin dolara karşılık gelen 10 milyon İsveç kronu verilecek. Ödüller 10 Aralık'ta sahiplerine dağıtılacak.