Türkiye'deki en iyi 100 mimari eser belli oldu

‘En İyi 100 Türk Filmi’, ‘En İyi 100 Albüm’, ‘En İyi 100 Türk Romanı’ derken sıra geldi ‘En İyi 100 Mimari Eser’e... Hürriyet Pazar, ‘soruşturma klasikleri’nde yeni bir kapıyı daha aralıyor. Mimarlık, tarihsel açıdan uğradığımız bütün duraklardan çok çok daha eski.

‘En İyi 100 Türk Filmi’, ‘En İyi 100 Albüm’, ‘En İyi 100 Türk Romanı’ derken sıra geldi ‘En İyi 100 Mimari Eser’e... Hürriyet Pazar, ‘soruşturma klasikleri’nde yeni bir kapıyı daha aralıyor.

Mimarlık, tarihsel açıdan uğradığımız bütün duraklardan çok çok daha eski. İnsanın varlığıyla birlikte etrafını inşa etme çabası, dokunuşu upuzun bir sürecin ifadesi. Doğanın fiziksel koşullarından korunma çabası, başını sokacak bir mekan arayışı, sonrasında malzemelerin ve bilimin gelişimi derken basit ihtiyaçlardan ihtişama, işlevsellikten estetiğe, günü kurtarmaktan tarihe tanıklık etmeye onca yapı insanların, toplulukların, ait oldukları coğrafyaların da bir ifade biçimine dönüştü.

Üzerinde yaşadığımız Anadolu da sayısız medeniyetin tanığı. Dolayısıyla mimarlık serüveninin de... Bu açıdan ‘En İyi 100 Mimari Eser’ soruşturmamızda 100 kişilik jürimize geniş bir hareket alanı tanıdık ve tanım aralığını, ilk yerleşmelerden biri olarak kabul edilen “Göbeklitepe’den Günümüze” parantezinde tuttuk. Bu parantezin içinde antik çağ, Roma, Selçuklu, Osmanlı ve tabii ki Cumhuriyet dönemi mimarisi vardı. Jüri bu çağların ifadesi olan yapıları (tek ya da çoğul) kendi mimarlık anlayışları ve beğenileri doğrultusunda seçti.

Daha önceki soruşturmalarımız da jüri üyelerinden ‘En iyi 10’larını istemiştik, bu kez tanım aralığının genişliğinden dolayı seçkimiz ‘En iyi 20’lik listelerden oluştu. Ve nihayetinde akademisyenlerden, mimarlardan, kültür sanat insanlarından oluşan bir seçici kurul, ‘Türkiye toprakları üzerindeki en iyi 100 mimari eser’i belirledi. Biz de onların seçimlerini sayfalarımıza taşıyarak tarihe özel bir not daha düştük... Kültür hayatımıza ışık tutmasını dilediğimiz bu soruşturmayı da umarız öncekiler gibi beğenirsiniz diyelim... Not: Soruşturmamızda çeşitli nedenlerden dolayı hatıralarımızdan olmasa da fiziksel çevreden silinmiş, yıkılmış, hayatı sona ermiş yapılar yer almadı. 100’lük tablo, varlığını hali hazırda sürdüren yapılardan oluştu.

Liste nasıl hazırlandı?

Listedeki yapıtlara sıralarına göre birinciye 20, ikinciye 19, üçüncüye 18, dördüncüye 17 vs. şeklinde puan verdik. Sırasız listelere ise ‘Eşit ağırlıklı’ mantığı uygulayarak her bir seçime 11 puan verdik ve genel toplam sonucu ‘En iyi 100 mimari eser’ listemizi elde ettik.

İŞTE 100 KİŞİLİK BÜYÜK JÜRİ (İsimler soyadına göre alfabetik sırayla yazılmıştır.)

Yaşar Adanalı-Şehircilik uzmanı, Zeynep Ahunbay-Akademisyen, Zafer Akay-Mimarlık tarihçisi, Günkut Akın-Akademisyen, Nüzhet Albayrak-Mimar, T. Elvan Altan-Akademisyen, Burçin Altınsay-Mimar, Suat Apak-Akademisyen, Ahmet Zeki Apalı-Rehber, Emre Arolat-Mimar, Deniz Aslan-Mimar, Işık Aydemir-Akademisyen, Olcay Aydemir-Mimar, İmre Azem-Akademisyen, Aydan Balamir-Akademisyen, Afife Batur-Akademisyen, Oğuz Bayazıt-Mimar, Cengiz Bektaş-Mimar, İhsan Bilgin-Akademisyen, Cânâ Bilsel-Akademisyen, Burak Boysan-Mimar, Sibel Bozdoğan-Mimarlık tarihçisi, Cafer Bozkurt-Mimar, Ragıp Buluç-Mimar, Müge Cengizkan-Mimar, Levent Çalıkoğlu-Eleştirmen, Hasan Çalışlar-Mimar, Feride Çiçekoğlu-Yönetmen/ Mimar, Pelin Derviş-Mimar, Atillâ Dorsay-Film eleştirmeni/Mimar, Boğaçhan Dündaralp-Mimar, Oya Eczacıbaşı-Sanat kurumu yöneticisi, Ömer Erbil-Gazeteci, Cem Erciyes-Gazeteci, Arzu Erdem-Akademisyen, Kerem Erginoğlu-Mimar, Alev Erkmen-Akademisyen, Erol Evgin-Sanatçı/Mimar, Sinan Genim-Mimar, Murat Germen-Sanatçı/Mimar, Ali Esad Göksel-Mimar, Korhan Gümüş-Mimar, Ertuğrul Günay-Eski Kültür Bakanı, Deniz Güner-Akademisyen, Serhan Güngör-Rehber, Melkan Gürsel-Mimar, Sevinç Hadi-Mimar, Tülin Hadi-Mimar, Doğan Hızlan-Gazeteci, Selim İleri-Yazar, Cem İlhan-Mimar, Cüneyt Kabuloğlu-Mimar, Hüseyin Kahvecioğlu-Akademisyen, Atilla Kangüleç-Mimar, Ömer Kanıpak-Mimar, Gökhan Karakuş-Mimar, Hakan Kıran-Mimar, Mehmet Konuralp-Mimar, Tansel Korkmaz-Akademisyen, Vasıf Kortun-Küratör, Sait Ali Köknar-Akademisyen, Ahmet Turan Köksal-Mimar, Doğan Kuban-Mimarlık tarihçisi, Mehmet Kütükçüoğlu-Mimar, Sinan Omacan-Mimar, Ebru Elvan Omay-Akademisyen, İlber Ortaylı-Tarihçi, Seda Özen-Mimar, Lale Özgenel-Akademisyen, Ahmet Özgüner-Mimar, Süha Özkan-Mimarlık eleştirmeni, Ertuğrul Özkök-Gazeteci, Oğuz Öztuzcu-Mimar, Nurbin Paker-Akademisyen, Gülsün Sağlamer-Akademisyen, Yıldız Salman-Akademisyen, Nevzat Sayın-Mimar, Cem Sorguç-Mimar, Metin Sözen-Akademisyen, Firuzan Melike Sümertaş-Mimar, Hakan Tüzün Şengün-Mimar, Görgün Taner-Sanat kurumu yöneticisi, Gülsün Tanyeli-Akademisyen, Uğur Tanyeli-Akademisyen, Mete Tapan-Akademisyen, Doğan Tekeli-Mimar, Saffet Emre Tonguç-Rehber, Han Tümertekin-Mimar, Banu Uçak-Mimar, Ertuğ Uçar-Mimar, Belkıs Uluoğlu-Akademisyen, Yeşim Ustaoğlu Yönetmen/Mimar, Ahmet Ümit-Yazar, Uğur Vardan-Gazeteci, Aydan Volkan-Mimar, Nejat Yavaşoğulları-Müzisyen/Mimar, İhsan Yılmaz-Gazeteci, Ömer Yılmaz-Mimar, Atilla Yücel-Akademisyen, Özcan Yüksek-Gazeteci