Yayın yasağı kalktı ihmalleri konuşuyoruz! 76 can işte bunlar yüzünden öldü
Türkiye'nin en prestijli kayak merkezlerinden biri olan Kartalkaya'da, Grand Kartal Otel'de meydana gelen korkunç yangın, tatilcilere ve bölgeye büyük bir felaket yaşattı.
2200 metre yükseklikteki otelde, sömestr tatili için ailesiyle birlikte konaklayan çok sayıda misafir bulunuyordu. 76 kişinin hayatını kaybetmesine yol açan yangının sebebi henüz netleşmiş değil, ancak pek çok ihmal ve olasılık gündeme geldi.
- OLAY YERİNE 45 DK SONRA ULAŞILABİLDİ
Otelin restoran kısmında, mutfak bölümünde sabah kahvaltısı hazırlığı sırasında başlayan yangın, kısa sürede tüm katlara yayıldı. Yangının başlangıç noktasının, mutfakta sıçrayan yağlar ya da elektrik tesisatındaki bir arıza olabileceği belirtildi. Yangına ilk müdahaleyi otel çalışanları ve çevredeki otellerde kalan diğer tatilciler yaparken, itfaiye ekipleri olay yerine 45 dakika sonra ulaşabildi. Bu süre zarfında alevler, otelin çatı katına kadar ilerlemişti.
- OTEL BÖLGENİN İLK KAYAK MERKEZİ VE DENETİMLER YETERLİ DEĞİL
Bolu'nun Kartalkaya bölgesinde 1978 yılında kurulan Grand Kartal Otel, bölgenin ilk kayak tesisi olma özelliğine sahipti. 12 katlı, 161 odalı ve 500 kişilik kapasiteye sahip otel, yıllar içinde çeşitli restorasyonlardan geçmişti. Ancak, yangına uyumluluk denetimlerini Bolu İtfaiyesi yapıyordu ve yangın sonrası pek çok soruya yanıt aranmaya başlandı.
- YANGINDAN KAÇARKEN ÖLDÜLER
Yangının hemen ardından, otelde kalan misafirler, hayatlarını kurtarmak için pencerelere çıkarak yardım çağırdı. Bazıları camlardan atlayarak kurtulmayı denedi, ancak bu kişilerden bazıları hayatını kaybetti. Pencereye bağladıkları çarşaflarla aşağı inmeye çalışan diğer misafirler de büyük tehlike atlattı. Olayda hayatını kaybedenlerden bazıları tanınmış isimlerdi. Beymen satış müdürü Defne Arkadaş ile kızları Dila ve Ela ve gazeteci-yazar Nedim Türkmen ile ailesi, yangının kurbanları arasında yer aldı.
- YANGINDAKİ İHMALLER BİR BİR SIRALANDI
- Otelin yapısal zayıflıkları, yangının hızla yayılmasına yol açtı. Yangına müdahale sistemlerinin yetersizliği de büyük eleştirilere neden oldu:
- Yangın başladığında duman alarmı çalmadı.
- Yağmurlama sistemi devreye girmedi.
- Yangın tüplerinin yerinde olmadığı iddiaları gündeme geldi.
- Yangın merdivenleri, ulaşılması güç noktalarda yer alıyordu.
- Bölgedeki diğer otellerin kapasitesi 2500 kişi olmasına rağmen, yangına ilk müdahaleyi yapacak herhangi bir itfaiye aracı bölgede konuşlandırılmamıştı. Ayrıca, 40 kilometre uzaklıkta bulunan itfaiye ekipleri, buzlu yollar nedeniyle yangına 45 dakika sonra ulaşabildi.
- SİYASİ POLEMİKLER: DENETİMLER KİMİN SORUMLULUĞUNDA?
Yangının ardından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 22 Ocak'ta bir günlük yas ilan etti ve bu olayın siyasete alet edilmemesi gerektiğini belirtti. Ancak, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, yangının sorumluluğunu Bolu Büyükşehir Belediyesi'ne atarak, “itfaiyenin olumlu rapor verdiğini” savundu. Bu açıklama, Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Özcan, sorumluluğun, AK Parti döneminde alınan kararlarla alakalı olduğunu vurguladı.
Ayrıca, gazeteci Bahadır Özgür, 2012'de itfaiyenin denetim yetkisinin kaldırıldığını ve bu değişikliğin yangın güvenliği önlemlerini zayıflattığını ortaya koydu.
Bolu'nun çeşitli kurumları, yangın söndürme, kurtarma ve tedavi çalışmalarını sürdürürken, sorumluluk paylaşımı ve denetim eksiklikleri gündemdeki yerini korumaya devam ediyor.
Kartalkaya’daki facia, turizm sektörünün güvenlik standartlarını sorgulatan ve ciddi denetim eksikliklerini ortaya koyan bir olay olarak hafızalara kazındı.
- YÖNETMELİK YANGIN İÇİN NE DİYOR?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının Aralık 2024 tarihli Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Kılavuzu belgesinde ayrıntısıyla işlenen Yangın Koruma Yönetmeliğinde sorumluluk üçe ayrılıyor.
1- Yangın Güvenliği Sorumluluğu (Madde 124):
“Yapı, bina, tesis ve işletmelerde yangın güvenliğinden; kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda en büyük amir, diğer bina, tesis ve işletmelerde ise sahip veya yöneticiler sorumludur.”
2- Denetim Sorumluluğu (Madde 131):
“Özel yapı, bina, tesis ve işletmeler, mahalli itfaiye teşkilatı ile bunların bağlı veya ilgili olduğu bakanlık ve kamu kurum ve kuruluşlarının müfettişi, kontrolör veya denetim elemanları tarafından denetlenir.”
3- Periyodik Testler, Bakım ve Denetim (Madde 84):
“Bu Yönetmelikte öngörülen acil aydınlatma, yönlendirme ve yangın algılama ve uyarı sistemleri; bina sahibinin ve yöneticinin veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisinin sorumluluğu altında, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulur.”
FACİADA ASIL SORUMLU KİM?
- Turizm işletmesi belgesi, belediyeden onaylı proje ve iskân ruhsatı yoksa verilemiyor. Turizm işletme belgesinde, otelin deklare edilen vasıfları -yıldız sayısı, dekorasyon, alet edevat, teçhizat vb. donanıma sahip olup olmaması- taşıyıp taşımadığına bakılıyor. Binanın fen ve teknik kurallarına uygun inşa edilip edilmediğinden belediye sorumlu.
- Bakanlık her işletmeyi periyodik olarak denetlemek zorunda. Eksik gördüğü bir husus varsa bildirip düzeltilmesi için süre verir, yapılmazsa faaliyeti askıya alır.
- Tesis, bu durumda Kartalkaya’da yangının çıktığı Grand Kartal ve diğer tesisler, belediye sınırları dışında olduğu için ruhsat Bolu İl Özel İdaresi ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliğinin Bolu İl Müdürlüğü sorumluluğunda görülüyor.
BBC'de yer alan bilgilere göre; Dr. Beceren'e göre ilk alarmın ardından olası bir yanlış alarm ihtimalini değerlendirmek üzere bu kişinin, alarm verilen noktayı kontrol etmesi bekleniyor.
Yanlış bir alarm olduğuna dair bir giriş yapılmaması ya da ikinci bir detektörün uyarı iletmesi halinde, normal şartlarda tüm binada yangın alarmları devreye giriyor.
Doğru kurulan bir sistemde, duyma engelliler için flaşörler ya da uyuyanlar için sesli özel uyarıcılar çalışırken anonslar insanları en yakın yangın çıkışlarına yönlendiriyor.
Yangınların çok hızlı büyüyebildiğini hatırlatan uzmanlar, su püskürten yağmurlama sisteminin devreye girmesinin erken müdahale için önemini vurguluyor.
BBC Türkçe'ye konuşan Türkiye Mühendis ve Mimarlar Odası (TMMOB) Bolu İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Erol Perçin, "mücavir alanda kaldığı için" otelin bakanlığın takibinde olması gerektiğini söyledi.
Mücavir olan resmi kaynaklarda, belediye sınırları dışında kalan ancak imar mevzuatı açısından belediyelerin kontrol ve sorumluluğunda olan alanlar olarak tanımlanıyor.
Denetimlerle ilgili bir diğer önemli noktanın da görece eski yapıların değişen mevzuatlarla uyumluluğunun kontrol edilmesi olduğu belirtiliyor.
Prof. Dr. Şevket Özgür Atayılmaz, "Hoca olarak bu tip vakalarla sıklıkla karşılaşabiliyoruz. Otel, rezidanslar, bakım evleri ya da yuvalar gibi kalabalık yerlerde güncel standartlara uymayan yerlerin çalışmalarını durdurmak gerekiyor" dedi.