Türkiye’de 'normalleşme' planlamaları: 4 aşama

Coronavirüs salgınında vaka ve ölüm sayısındaki yükselişin durması “zirve noktasına gelindi” yorumlarına neden olurken normalleşme tartışmaları da başladı. Olumsuz bir yeni gelişme olmazsa mayıs sonu itibariyle tedbirlerin kademeli olarak kalkması bekleniyor. Ancak normalleşme tersten işleyecek. İlk kaldırılan tedbirler en son alınan kararlar olacak.

Gazete Duvar’dan Nergis Demirkaya’nın haberine göre, Koronavirüs salgınında ilk vakanın açıklandığı 11 Mart’tan bu yana yaklaşık bir buçuk ay geçti. Bugüne kadar 791 bin 906 test yapıldı, 101 bin 790 vaka tespit edildi, 2 bin 491 can kaybı yaşandı. Vaka ve ölüm sayısı bu haftaya kadar sürekli artış gösterirken, son iki gün gelen verilerde aşağı yönlü eğilim “plato başlangıcı olabilir” üzerinden “ihtiyatlı bir iyimserlik” havasını beraberinde getirdi. Yükseliş eğrisinin durması olumlu yorumlanırken, bu tablonun devam etmesi durumunda mayıs ayı başında görünür bir düşüş beklentisi dile getirilirken olumsuz bir yeni gelişme yaşanmazsa kademeli bir normalleşme için de planlar yapılmaya başlandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan salgınla ilgili açıklamasında, “Amacımız önlemleri en titiz şekilde uygulayarak salgının seyrini ülkemizin Ramazan Bayramı sonrası normale dönüşüne imkan sağlayacak seviyeye indirmiş olmaktır” dedi.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da temkinli bir açıklama yaptı, “Sayın Cumhurbaşkanımızın da dediği gibi kademeli bir şekilde normalleşmemiz kurallara uyarak hareket etmemiz sayesinde olacaktır. Kurallara uymamız ve bilinçli hareket etmemiz ölçüsünde normalleşme takvimi gecikmeyecektir. Bayram ve sonrasında kademeli olarak normalleşme sürecine geçebilmemiz ilan edilen tedbirleri sıkı uygulamamıza bağlıdır” dedi. Bakan Koca, “Bazı illerimizin yer yer daha riskli olduğunu biliyoruz. Önümüzdeki dönemde bazı illerimizle ilgili farklı uygulamalar içinde olabiliriz” diyerek normalleşmenin kentten kente farklılık göstereceğinin de işaretini verdi.

Yükselme eğrisi yatay, 20-27 tepe noktası...

Bilim çevreleri de ihtiyatlı bir yaklaşım içinde olsa da bu sürecin salgında “zirve” noktası olabileceği görüşünde. Bilim Kurulu Üyesi Tevfik Özlü, “İyi gidiyoruz. Türkiye bugüne kadar kontrollü şekilde süreci yönetmeyi başardı, Pek çok Avrupa ülkesine göre çok daha kısa zamanda salgının yükselme eğrisini yatay hale getirdi. Gevşeme olmaz, rehavete kapılmazsak inişe geçeriz” dedi. TTB’nin Covid-19 İzleme Grubu’ndan yapılan değerlendirmelerde salgının 20-27 Nisan haftasında tepe noktasına gelebileceği yönündeydi.

CHP Bilim Kurulu: 27 Nisan plato başlangıcı

Edinilen bilgiye göre CHP’nin salgının ortaya çıkmasının ardından oluşturduğu Bilim Kurulu’nda da benzer değerlendirmeler yapıldı. Kurul’da 27 Nisan’ın vaka ve ölüm sayısında plato başlangıcı olabileceği, bu sürecin 15 Mayıs’a kadar devam edip ardından düşüşe geçebileceği konuşuldu. Son gelen veriler üzerinden yapılan değerlendirmede de vaka ve ölüm sayısındaki yatay seyrin olumsuz bir gelişme olmazsa 15 Mayıs değil, 10 Mayıs’ta düşüş eğilimine gireceği yorumları yapıldı.

Bakanlıklar normalleşme için çalışıyor

Ancak vaka ve ölüm sayısındaki düşüş alınan tedbirlerin hemen kalkacağı anlamına gelmiyor. Pozitif vaka sayısı sıfırlansa dahi aşı bulunana kadar tehlike süreceği için tedbirlerin kademeli olarak kaldırılması planlanıyor. Bu çerçevede Cumhurbaşkanlığından tüm Bakanlıklara da bir yazı gönderildi. Edinilen bilgiye göre yazıda normalleşme sürecine dair Bakanlıklardan görüş talep edildi. 3’er aylık dönemler halinde 4 aşama olarak planlanan normalleşme sürecini vaka sayısı belirleyecek. Örneğin ilk aşamada restoran ve kafelerin belli saatlerde açılmasına izin verilirken, daha sonra saat sınırı kalksa da sosyal mesafe kuralları uygulanmaya devam edilecek.

Tedbirler kademeli olarak tersten kaldırılacak

Normalleşme sürecinde alınan tedbirlerin bu kez kademeli olarak tersten kaldırılması bekleniyor. Bu durumda son gelen tedbirler ilk olarak kalkacak. Önce sokağa çıkma yasakları bitecek, ardından 20 yaş altına getirilen sokağa çıkma yasağı, daha sonra da 65 yaş üstüne getirilen yasak kalkacak. Bu süreçte restoran-kafe, mağaza ve kuaför gibi birçok işletmenin sınırlamalarla açılması bekleniyor. En son ise maçların seyircili oynanması ve kongre gibi toplantılara izin çıkabileceği ifade ediliyor.

Okulların tatili yeniden uzatılacak

Normalleşme sürecinde en önemli başlık ise okulların açılma süreci. Koronavirüs salgını kapsamında alınan ilk tedbirlerden biri okulların tatil edilmesi olmuştu. İki ayrı kararla okulların tatil süreci 30 Nisan’a kadar uzatıldı. Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu’nda gelecek hafta konu yeniden masaya yatırılacak. Ancak beklenti bu sürenin mayıs sonuna kadar uzatılacağı ve okulların açılmasının da eylül ayı olarak planlanacağı yönünde. Tam anlamıyla normalleşmenin ise bu hastalığa karşı etkili bir aşı bulunmadan gerçekleşmesi beklenmiyor.