TEPAV normalleşme için tarih verdi
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), "Türkiye için COVID-19 Salgını Normalleşme Süreci Tahminleri -2" araştırma notunu paylaştı. İlkini 20 Nisan 2020 tarihli ve 17 Mart-18 Nisan verilerini kullanarak yapan TEPAV bu sefer verileri Singapur Teknoloji ve Tasarım Üniversitesi’nin araştırma sonuçlarıyla karşılaştırdı. TEPAV'ın güncel araştırmasında, "Normalleşmenin başlangıcı olarak kabul edilen 8-14 Haziran tarih aralığında günlük vaka sayısı 100’ün altına düşmeye başlamıştır" ifadesini kullandı.
"1 vaka bile çok önemli"
TEPAV araştırmasında şu bilgileri paylaştı:
- Singapur Teknoloji ve Tasarım Üniversitesi’nde yapılan ve https://ddi.sutd.edu.sg/when-will-covid-19-end/ sitesinde sunulan analizler salgının ne zaman biteceği sorusunu günlük vaka sayısının sıfıra ne zaman yaklaşacağını alternatif eşik değerlerini baz alarak yanıtlamaktadır.
- Örneğin yüzde 97 değeri beklenen toplam vakaların yüzde 97’sinin tespit edildiği tarihi göstermekte. Başka bir ifadeyle yüzde 3’lük bir popülasyon oranı henüz tanımlı değil. Örneğin 200 bin beklenen toplam vaka olması durumunda hala yüzde 3’lük henüz tespit edilmeyen 6 bin vaka vardır ve bu sayı -bütün sürecin 1 vaka ile başladığı düşünüldüğünde-azımsanamayacak ölçüdedir.
- Değer yüzde 99 olursa bunun anlamı, beklenen toplam vakanın yüzde 1’lik kısmının henüz tanımlanmadığıdır. Değer yüzde 100’e geldiğinde artık o tarihte son vakanın da tespit edildiği anlamına gelir. Covid-19 pandemisinin sonlanacağı tarih için bu yüzdelerin hangisinin kullanılacağı subjektif olmaktadır
- Yüzde 97, yüzde 99 ve yüzde 100 farklı eşik değerlerine göre belirlenen salgın bitiş tarihleri 16 Mayıs (yüzde 97) ila 11 Ağustos (yüzde 100) arasında; makul olarak ise yüzde 99-yüzde 99.9’a karşılık gelecek tarih olarak ifade edilmesi - daha temkinli olmak açısından- tercih edilebilir.
- Bizim çalışmamıza göre normalleşmenin başlangıcı olarak kabul edilen 8-14 Haziran tarih aralığında günlük vaka sayısı 100’ün altına düşmeye başlamıştır.
Mayıs sonunda tedbirler gevşetilecek
Tedbirlerin gevşetilmesi için öngörülen 2020 Mayıs’ın son haftası (25-31 Mayıs) tarihleri Singapur Teknoloji ve Tasarım Üniversitesi’nde yapılan analiz sonuçlarındaki yüzde 99 eşik değerine tekabül etmektedir (28 Mayıs).
- Normalleşme sürecinin başlaması için öngörülen haziran ayının ikinci haftası (8-14 Haziran) tarihi Singapur Teknoloji ve Tasarım Üniversitesi’nde yapılan analiz sonuçlarındaki yüzde 99.1- yüzde 99.9 aralığına denk gelmektedir.
- Bu tahminlerin; 17 Mart - 26 Nisan dönemine ait verilerin kullanıldığı ve 26 Nisan’a kadar olan iyileşme ve ölüm oranlarının trendi ile mevcut tedbirlerin ve bu tedbirlere uyumun aynı katılıkta devam ettiği varsayımları altında yapılmakta olduğunu hatırlatmak isteriz. Tabi ki bu parametrelerde yaşanacak bir değişimin sonuçları etkileyebileceği açıktır.