Kilo verememenin en büyük suçlusu: İnsülin direnci

“Su içsem yarıyor” mu diyorsunuz? Ne yaparsanız yapın kilo veremiyor musunuz? Bu durum pek çok ciddi sağlık sorununa neden olabilen insülin direncine işaret ediyor olabilir. Peki insülin direnci nedir? Nasıl hesaplanır? Tedavi yöntemleri nelerdir?

İnsülin Direnci Nedir?

İnsülin; kas, yağ ve karaciğer gibi kan şekerini kullanan dokulara şekerin alınması ve kullanılmasını sağlayan, Pankreastan salgılanan şeker metabolizmasını düzenleyen bir hormondur. Dokularda insülin direnci varsa şekerin dokulara alınıp, kullanılması, yakılması zor olur. Bu durum daha çok insülin salınmasına yol açar. Normal şartlarda vücut şekeri 1 ünite insülin ile kontrol altına alabiliyorken insülin direnci olan hastalarda vücut 2-3 ünite insülin salgılamak durumunda kalır. İnsülin direnci arttıkça, şeker kontrolünü sağlamak için insülin de artmış olur. Bu da vücutta gereğinden fazla insülin salgılanması anlamına gelir.

İnsülin direnci, sağlıklı beslenmenize ve spor yapmanıza rağmen kilo almanıza sebep olarak gösterilebilir. Çünkü fazlasıyla salgılanan insülin, alınan gıdaların yağ olarak depolanmasına sebep olur. Giderek daha çok salgılanmak zorunda kalınan insülin zaman içinde pankreası yorar. Bu durum da zamanla pankreas yetmezliği ve diyabet hastalığına kadar gidebilen ciddi bir sorun çıkarabilir.

İnsülin Direnci Belirtileri

İnsülin direnci, tip 2 diyabet, hipertansiyon, lipid yüksekliği, polikistik over sendromuna eşlik eder. İnsülin direnci ile ilişkili metabolik durumun değerlendirilmesinde, açlık ve tokluk kan şekeri, HbA1c değerleri bakılmalıdır. Gerekli durumlarda şeker yükleme testi (oral glikoz tolerans testi)  yapılabilir.

İnsülin direncine sahip olan hastaların bel çevreleri çok önemlidir. Bel çevresi kadınlarda 80cm, erkeklerde 94cm üzerinde olan bireylerde;

Açlık kan şekeri 100mg/dl’den yüksekliği

Kan basıncı 130-85mmhg üzeri veya hipertansiyon tanısı ile antihipertansif ilaç kullanımı

Trigliserid düzeyi 150mg/dl’nin üzeri veya HDL-kolesterol(iyi kolesterol) kadınlarda 50mg/dl erkeklerde 40mg/dl’den düşüklüğü gibi kriterlerinden en az ikisi mevcut ise insülin direnci varlığı kabul edilerek değerlendirme yapılmaktadır.

İnsülin direnci olan kişilerde;

-Yemeğin ardından yenilen tatlının kişiye aşırı derecede ağırlık hissi ve uyku hali yaratması

-Yemek sonrası ellerin titremesi ve terlemesi, bu durum şekerin düştüğünü göstermektedir.

-Sürekli açlık hissi

-Hızlı kilo alınması

-Yorgunluk hissi

-Sık tatlı tüketme ihtiyacı

-Bel çevresinde giderek genişleme

-Boyun ve koltuk altı bölgelerinde esmerleşme

-Karaciğerde yağlanma

-Kadınlarda düzensiz regl dönemleri

-Bu gibi semptomlar insülin direnci olmasına işaret eder. İnsülin direnci belirtilerini fark eder etmez mutlaka bir endokrinoloji ya da dahiliye uzmanına başvurulmalıdır.

İnsülin direncinin görülme sebebi nedir?

İnsülin direnci genetik olması ile birlikte hareketsiz yaşam tarzı ve sağlıksız beslenme sonucunda oluşur. Özellikle ofis ortamında hareketsizlik ve fast food tüketimi kişileri obezite ile karşı karşıya getirmektedir. Fazla kalorili besinleri hızla tüketme sorunu, hareket azlığı ile birleşince bel çevresi yağlanmasını kaçınılmaz hale getirmekte; bu da insülin direnci sendromunun başlamasına neden olmaktadır.

İnsülin Direnci Nasıl Hesaplanır?

Kişi insülin direncinin olup olmadığını günlük rutinini sorgulayarak da anlayabilir. Buna göre bireyin kendinize sorması gereken sorular şunlardır;

*Fast food; çerez, cips, patlamış mısır tarzı besinleri tüketiyor muyum?

*Tansiyonum 140-90 üzerine çıkıyor mu?

*Düzenli spor veya egzersiz yapmama rağmen kilo vermemde problem oluyor mu?

*Bel kalınlığım fazla mı?

*Ailemde; diyabet veya kalp hastası, tansiyon yüksekliği, polikistik over hastası ve şişman birey var mı?

*Yemek sonra konsantrasyon güçlüğü, dengesizlik ve baş ağrısı yaşıyor muyum?

*Kolesterolüm yüksek mi?

*Ani olarak şeker yeme isteğim oluyor mu?

*Her yemekten sonra yorgunluk ve uyku hali hissediyor muyum?

*Açlık kan şekerimde yükseklik tespit edildi mi?

*Haftada 2 kereden az mı egzersiz yapıyorum?

Bu soruların cevabı evet ise insülin direnciniz var demektir. Oluşabilecek rahatsızlıkları ve kilo alımını durdurabilmek adına doktorunuza görünmeniz gerekir.