Her biri birer yaşam: 2019 yılında 474 kadın öldürüldü
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, 2019 yılı raporunu yayınladı. Rapora göre; 2019 yılında 474 kadın erkekler tarafından katledildi.
2019 yılında da kadınlar evlerinde, yol kenarında, denizde, dere kenarında 'şüpheli' bir şekilde ölü bulundu. İntihar süsü verilen bir çok kadın cinayeti oldu. Koruma altında, boşanma savası çıkışında, koruma kararı istediği halde verilmediği için kadınların yaşam hakları ellerinden alındı. Ayrılmak istediği için, reddettiği için kadınlar, öldürüldü.
2019 yılında işlenen kadın cinayetlerinin 115’ü şüpheli ölüm olarak kaydedilirken, 218 kadının neden öldürüldüğü tespit edilemedi, 27’si ekonomik bahaneyle, 114’ü boşanmak istemesi, barışma isteğini reddetmesi, arkadaşlık isteğini reddetmesi gibi kendi hayatına dair karar almak isterken öldürüldü.
Kadınların kim tarafından, neden öldürüldüğü tespit edilmedikçe; adil yargılama yapılmayıp şüpheli, sanık ve katiller caydırıcı cezalar almadıkça, önleyici tedbirler uygulanmadıkça şiddet boyut değiştirerek sürmeye devam ediyor. Kadınlar her gün yaşamdan koparılırken, 6284 sayılı yasa ve İstanbul Sözleşmesi uygulanmamaya devam ediyor.
2019 yılında kadınlar kimler tarafından öldürüldü?
2019 yılında öldürülen 474 kadının 152’sinin kim tarafından öldürüldüğü tespit edilemedi, 134’ü evli oldukları erkek, 25’i eskiden evli olduğu erkek, 51’i birlikte olduğu erkek, 8’i eskiden birlikte olduğu erkek, 29’u amcası, eniştesi, evli olduğu erkeğin babası, kardeşinin evli olduğu erkek gibi akrabalık ilişkileriyle bağlı olduğu kişiler, 19’u tanıdık, 15’i babası, 13’ü kardeşi, 25’i oğlu, komşusu, çocuğuyla aynı okulda veli olan kişi gibi tanıdığı kişiler, 3’ü de tanımadığı kişiler tarafından öldürülmüştür.
2019 yılında kadınlar en çok ateşli silahlarla öldürüldü
185’i ateşli silahlarla, 101’i kesici aletle, 29’u boğularak, 6’sı kimyasal ilaç, 27’si darp edilerek, 6’sı yakılarak, 19’u yüksekten düşerek öldürüldü. Ve ne yazık ki 101’inin nasıl öldürüldüğü tespit edilememiştir.
2019 yılında kadınlar çoğunlukla evlerinde öldürüldü
Kadınların 292’si evinde, 52’si sokak ortasında, 9’u arabada, 3’ü dükkanda, 2’si eğlence mekanında, 2’si hastanede, 6’sı işyerinde, 1’i kafede, 1’i okulda, 5’i otelde, 5’i parkta, 1’i ise diğer bir kamusal alanda öldürülmüştür. Öldürülen kadınların 31’i göl, gölet, sulama kanalı, nehir, çay, dere, dere kenarı, deniz kenarı, sahil gibi su ve kenarı alanlarda öldürüldü veya cansız bedenleri bulundu. 32’si ise ormanlık alan, orman, mera, piknik alanı, bahçe, tarla gibi arazi alanlarında öldürüldü veya ölü bulundu. 3 kadın da ahır, metruk bina gibi ıssız yerlerde öldürüldü veya ölü bulundu. 29 kadının nerede öldürüldüğü tespit edilememiştir.
2019 yılında öldürülen kadınların çalışma durumu hala tespit edilemiyor
Kadınların çalışma durumlarını tespit etmek ise çok zor. Önemli olan bu verinin de basın mensupları tarafından dikkate alınması gerektiğini düşünüyoruz. Ulaşılabilen veriye göre kadınların 60’ı bir işyerinde çalışıyor, 20’si çalışmıyor ve 394 kadının çalışma durumu bilinememektedir.
6284 ve İstanbul Sözleşmesi
2019 öldürülen 474 kadının 358’inin koruma kararının olup olmadığı bilinmezken; 104 kadının herhangi bir uzaklaştırma veya koruma kararı bulunmamaktadır.
Şiddet uygulayanlara uzaklaştırma, yakın koruma gibi birçok tedbiri düzenleyen; kadınları maddi olarak güçlendirmekten kimlik değiştirmeye birçok hak tanıyan ve kadın örgütlerinin yıllarca süren mücadelesi sonucu yürürlüğe giren 6284 etkin uygulandığı takdirde kadınları koruyor.
Aralık ayında Amasya'da yaşayan 37 yaşındaki 2 çocuk annesi Cemile K. boşanma aşamasında olduğu erkek Muammer K. tarafından bıçaklı saldırıya uğrayarak boynu, yüzü ve elinden yaralandı. Antalya'da 16 yaşındaki Rümeysa A., yol kenarında kafasından ve karnından vurulmuş halde bulundu. Rümeysa yaşam mücadelesi veriyor. Malatya’da yaşayan Dilan K., evli olduğu erkek ve ailesi tarafından şiddet, baskı ve tehdide maruz kaldı. İstanbul’da yaşayan Elif İlter boşanmak istediği öğretim görevlisi Cengiz İlter tarafından kesici aletle yaralandı, Elif İlter yaşam mücadelesi veriyor. Yüzde 71 engelli olan S. ayrıldığı erkek tarafından tehdit edilmesine rağmen koruma kararları “masrafları karşılamazsan sana koruma vermeyiz” denilerek uygulanmıyor.
6284 etkin kullanılmadığı için Aydın’da yaşayan 32 yaşında 1 çocuk annesi Zeliha Erdemir, 2011 yılından beri şiddet gördüğü ve 2016 yılında boşandığı Cem Kara tarafından ölüm tehditleri alıyor. Oğlunu kaçırdıktan sonra 2 ay tutuklu kalan ve kefaletle çıkan Kara, tehditlerine devam edince 3 aylık uzaklaştırma cezası verildi. 46 kez eskiden evli olduğu erkek Cem Kara hakkında şikayette bulunan Zeliha Erdemir “Sesimi ölmeden önce duyun. Ölmek istemiyorum" dedikten sonra faile 3 ay elektronik kelepçe takılmasına karar verildi, ancak takılan kelepçenin de arızalı olduğu ortaya çıktı. Bu ay 6284 etkin uygulansaydı, kadınlar yaşıyor, çocuklar da annesiz kalmayacaktı. Aralık ayında öldürülen kadınların 23‘ünün çocuğu vardı, 1’i hamileydi.
2019 yılında 6284 sayılı kanun ve İstanbul Sözleşmesi etkin uygulanmadığı için Kırıkkale’de yaşayan 38 yaşındaki Emine Bulut 4 yıl önce boşandığı erkek Fedai Baran tarafından kesici aletle kızının gözleri önünde boğazı kesilerek öldürüldü. Cinayet sırasında kaydedilen videoda Emine Bulut “Ölmek İstemiyorum” demesi tüm Türkiye’yi derinden etkiledi. Emine Bulut’u öldüren boşanmış olduğu Fedai Baran’ın verdiği ilk ifadede “bana hakaret edince sinirlenip yanımda gezdirdiğim bıçakla vurdum” dedi. Mahkemelerde iyi hal indirimi almak için türlü bahaneler uydurulması 2019 yılında da davalarda çokça duyduğumuz sözler oldu. Ancak hiçbir bahane kadın cinayetlerini meşrulaştıramaz, adaletin sağlanması için kadın cinayeti davalarında indirimlerin sınırlandırılması talebimizi yineliyoruz. Emine Bulut’un boşandığı erkek tarafından öldürülmesi 2019 yılı kadın mücadelesinin kırılma noktalarından birisi oldu.
Günlerdir, aylardır, yıllardır sokaklarda, sosyal medyada, raporlarımızda söylediğimiz gibi kadına karşı şiddetin ve kadın cinayetlerinin ne kadar vahşileştiğini ve acil bir şekilde önlemlere ve düzenlemelere ihtiyacımız olduğunu tekrardan gün yüzüne çıkardı ve ortaya çıkan tepki kamuoyunda çok büyük yankı yarattı.
Geçen sene 440, bu sene 474 kadın erkek şiddetiyle öldürüldü. Uygulanmayan yasalar yüzünden bu rakamların artmasına izin vermemelisiniz. Yapılacak şey bellidir: tekrar söylüyoruz, uygulanıncaya kadar da söylemeye devam edeceğiz: 6284 sayılı koruma kanunu ve İstanbul Sözleşmesi’nin bütün yetkili kurum ve kuruluşlarca etkin bir şekilde uygulanmalıdır.
