CHP Ankara Milletvekili Dr. Murat Emir, doğalgaz fiyatlarının belirlenmesinde esas alınan petrol varil fiyatlarında tarihi düşüş yaşanmasına karşı​n Türkiye’de doğalgaz fiyatlarında geçen yıla göre yüzde 10 artış olmasının nedenlerinin açıklanması gerektiğini söyledi. Emir, doğalgaz dağıtım şirketlerinin AKP’ye yakın şirketlere özelleştirme yoluyla verildiğini anımsatarak “Doğalgaz fiyatlarının yüksekliğinde damat, akraba, eş dost rantı da var mı?” diye sordu.

CHP’li Emir, kış aylarında vatandaşların temel giderlerinden olan doğalgaz fiyatlarına ilişkin TBMM’de basın toplantısı düzenledi. Petrolün varil fiyatının son iki yılda 116 dolardan 28 dolara kadar gerilediğini, doğalgaz fiyatlarının da petrolün varil fiyatı esas alınarak belirlendiğini kaydeden Emir, Türkiye adına doğalgaz ithalatı yapan BOTAŞ’ın da başta Rusya olmak üzere ithal ettiği doğalgazı 2013’e göre yüzde 52 daha düşük fiyatla almasına karşın vatandaşa zam yaparak sattığını kaydetti. Doğalgaz dağıtım şirketlerinin AKP’ye yakın şirketlere özelleştirme yoluyla satıldığına dikkat çekerek, vatandaşa yansıyan zamlı faturaların nedenlerinden birinin de bu olup olmadığını soran Emir şunları söyledi:

“Doğalgaz ithalatını yapan BOTAŞ’ın, Rusya’nın Gazprom şirketinden 2013 yılında 1000 M3 doğalgaz 383 dolara alınırken 2016 yılı başı itibariyle bu fiyat 184 dolara kadar indi. Yani 2013 yılındaki fiyata göre yüzde 52 oranında ucuzladı. Doğal olarak bu düşüşün doğalgaz tüketim fiyatlandırılmasına, dolayısıyla da vatandaşın doğalgaz faturasına düşüş şeklinde yansıması gerekirdi. Ancak burası Türkiye! Her zamanki gibi herkes gider Mersin’e biz gideriz tersine. 2008 yılında 62 lira olan 100 metreküp doğalgazın fiyatı, 2013 yılında 91,5 lira, bu yıl ise 101 lira. Yani 2008 yılında 62 kuruş civarında olan 1 M3 doğalgazın fiyatı 1 lirayı geçti. 2013 yılına göre vatandaşa yansıyan doğalgaz fiyatlarında yüzde 11 artış yaşanmış.

Hava sıcaklıklarının eksi 13-15 ortalamasında olduğu bugünlerde vatandaşı doğrudan etkileyen en önemli konu ısınma ve ısınma giderleri. Birçoğumuz doğalgaz satış noktalarındaki uzun doğalgaz kuyruklarına bu aralar sık sık şahit oluyoruz. Bunun nedeni insanlar artık ısınmak için doğalgaz yetiştiremiyor. Havalar soğudukça evlerdeki sıcaklığın ısınabilir düzeyde tutulabilmesi için daha fazla doğalgaz tüketilmesi gerekirken, alt ve orta gelir düzeyindeki vatandaşlarımız için bu gider artıkça aile bütçelerinde önemli bir deliğe neden oluyor. Ekonomik nedenlerden 20-30 TL’lik alınan doğalgazın, Ankara gibi karasal iklimin hakim olduğu ve kış aylarında ısının eksi 20’lere kadar düştüğü şehirlerimizde, 30 TL’lik doğalgaz, orta ayarda yakılan bir kombide 2, en fazla 2.5 gün giderken vatandaşlar en fazla üçüncü gün tekrar doğalgaz satış kuyruğuna girmek zorunda kalıyor. Soğukların tüm ay bu düzeyde gittiğini düşündüğümüzde vatandaşa yansıyan aylık doğalgaz faturası 350 TL’nin altına düşmemektedir.

Kış aylarında en büyük harcama kalemi olan ısınma giderlerinin dünya genelindeki petrol fiyatlarına paralel olarak gerilemesine karşın bizde artmasının makul bir izahatı yokken, siyasi iktidarın bu konuya duyarsız kalıp BOTAŞ’ın borçlarını gerekçe göstermesi de tek kelimeyle aymazlıktır. Maliye Bakanı Naci Ağbal, 2016 yılı bütçesine gelir olarak kaydedilerek rakamları açıklarken, bizlere borçlu diye anlatılan BOTAŞ’tan 5.5 milyar lira gelir geleceğini iade ediyor. Bu yöneticiler ya yalan söylüyor ya da dayak yememiş.

Türkiye’de doğalgazla ilgili yaşanan en dikkat çekici gelişme ise bu iktidarın, genel olarak enerji politikaları özel olarak da doğalgaz dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesine ilişin konudur. Türkiye’de, özellikle AKP’li belediyelerin olduğu büyükşehirlerde doğalgaz dağıtım işlerinin özelleştirilerek AKP’ye yakınlığıyla bilinen şirketlere devredildiğini biliyoruz. Bunlardan biri olan Bursa’da Bursagaz 2004'te özelleştirilerek Çalık Enerji’ye satılırken, aynı şirket 2007 yılında da yine AKP’li bir belediye olan Kayseri’deki HSV Kayseri Doğal Gaz Dağıtım şirketinin yüzde 90'ını satın aldı. Çalık Grubu’nu Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan kaynaklı çok iyi tanıyoruz; çünkü Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak, Enerji Bakanı olmadan önce bu grupta genel müdürdü. Türkiye’nin en fazla doğalgaz abonesi bulunan şehirleri arasındaki Ankara’da da 2013 yılında doğalgaz dağıtım işi özelleştirilerek yine AKP’ye yakınlığıyla bilinen Erdoğan’ın imam hatipten arkadaşı Mehmet Torun’un sahibi olduğu Torunlar Şirketi’ne verildi. Yakın tarihimizde, "Enerji ve Doğalgaz Anlaşmalarında Türkiye aleyhine anlaşma ve uygulamaların yapılmasına yol açtığı, devlet alım satımına fesat karıştırdığı, uyguladığı yanlış ve usulsüz enerji politikaları nedeniyle kamuyu zarara uğrattığı ve görevini kötüye kullandığı" iddiasıyla 2004 yılında Yüce Divan’da yargılanan ve ceza alan eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer’den kısmen de olsa hesabını sorduysa bugün yapılanlardan da gün gelir hesap sorulacaktır.

+Damatlı, ahbaplı enerji politikalarına ilişin vatandaşlarımız adına, şeffaflık adına buradan yetkililere soruyorum:

-Türkiye hangi ülkelerden ne miktarda doğalgaz ithal etmektedir?

-İthal edilen doğalgaz için hangi ülkeye birim fiyat temelinde kaç dolar ödenmektedir?

-Dünyada fosil yakıtlarda yaklaşık yüzde 70’lik bir ucuzlama yaşanmasına paralel birçok ülkede petrol ve doğalgaz fiyatlarında düşüş olurken Ülkemizde niçin petrol ve doğalgaz fiyatları düşmemekte tam tersine artmaktadır?

-Doğalgaz fiyatları oluşturulurken hangi kalemlerde vergilendirmeler olmakta ve bu miktarlar kaç liradır?

-Doğalgaz fiyatlarında dağıtım şirketlerinin payı kaç liradır? Bu fiyatlar il il açıklanmalıdır?

CHP’li Emir, gündeme getirdiği konulara, vatandaşın cebinin yanması değil yuvasının ısınması için yetkililerin acil açıklama yapması gerektiğini ifade etti.