AKP, bekçilere 'kimlik sorma yetkisi' veren kanun teklifini sundu

AKP Grup Başkanvekili Mehmet Muş, çarşı ve mahalle bekçilerine halka yardım, vatandaşlardan kimlik sorabilme ve adli görevler verilmesini de içeren kanun teklifini TBMM Başkanlığına sunduklarını açıkladı.

"Bekçiler kimlik sorar mı, soramaz mı" tartışmasını hatırlatan Muş, şunları kaydetti:

"Yönetmelikte kimlik sormayla alakalı yetkileri vardı, sonra bu yönetmelikte olduğu için biliyorsunuz yargıya taşındı. Biz bunu kanunla hüküm altına alıyoruz. Görev yapan çarşı ve mahalle bekçimize, kendi kimliğini önce ibraz etmeleri ve makul bir sebep gördükleri anda vatandaşlarımızı durdurup kimlik sorma yetkisini veriyoruz. Çünkü çarşı ve mahalle bekçileri, 58 bin aranan şahıs hakkında işlem yapmış.

Bunlar hep vatandaşımızın ve toplumumuzun huzur ve refahı için yapılan uygulamalardır. EYP'ler, el bombaları, kalaşnikoflar ele geçirildi. Düşünün, bunlar yakalanmamış olsa Allah muhafaza toplumda nasıl olaylar meydana gelebilir, nasıl sonuçlar ortaya çıkabilirdi? Bu anlamda bekçilerin, görevlerini hukuk içinde, hukuk devletine uygun şekilde yapmasını kanunla teminat altına almış oluyoruz."

Neler olmuştu?

Sözkonusu kanun teklifinde yer alan 'bekçilerin kimlik sorma yetkisi' maddesi son aylarda sıkça tartışmalara konu olmuştu. Önce İzmir'de bir mahkeme, ardından Mardin'de bir mahkeme bekçilerin kimlik soramayacağı yönünde kararlar vermişti.

Bornova’da iki genç ve bekçiler arasında yaşanan kimlik sorma tartışmasının yargıya taşınmasının ardından İzmir 35’inci Asliye Ceza Mahkemesi Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanunu’nun (PVSK) polislere verdiği kimlik sorma yetkisinin bekçilere verilmediği yönünde karar vermişti.

Ancak mahkemenin bu kararını tanımayan Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) bekçilerin kimlik sorma yetkisi olduğunu savunarak şu açıklamayı yapmıştı:

“Yönetmeliğin 16. maddesindeki ‘Bekçiler bölgeleri içinde dolaşan şüpheli şahısları takip eder ve hüviyetlerini araştırırlar.’ hükmüne göre Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin kişilere kimlik sorma yetkileri mevcuttur.”

Mardin'de ise gece evine dönen bir muhabire kimlik sormak isteyen bekçi, muhabirden kimlik sorma yetkisinin olmadığı yanıtını alınca polisi çağırmıştı. Karakola götürülen muhabire 153 lira para cezası verilmiş ancak muhabir durumu mahkemeye taşımıştı. Mardin 2’nci Sulh Ceza Hakimliği, bekçilerin kimlik soramayacağını belirterek idari para cezasının kaldırılmasına karar verdi.

Mahkeme kararının gerekçesinde özetle şu ifadelere yer verildi:

“…772 sayılı kanun gereğince düzenlenen yönetmeliğin 16. Maddesinde ise ‘Bekçiler bölgeleri içinde dolaşan şüpheli şahısları takip eder ve hüviyetlerini araştırırlar. Şüpheli ve diğer şahısların suç teşkil eden bir fiilini gördüklerinde yakalayarak karakola teslim ederler.’ şeklinde düzenlendiği, madde metninde belirtilen ‘kimliği araştırırlar’ kavramının geniş yorum ile durdurulup kimlik sorma yetkisi anlamına gelmeyeceği karar verilmiştir.”