Türkiye, yüzde 307 ile elektrikte zam şampiyonu

Türkiye, OECD ülkeleri arasında enerji fiyatlarına en çok zam yapan ülke oldu. 2003 yılından bu yana enerjiye yüzde 307 zam yapıldı.

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu, Türkiye’nin Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri içinde enerji fiyatlarının en çok artığı ülke olduğunu açıkladı.

Son 16 yıllık dönemde elektrik, gaz ve yakıt dahil olmak üzere ortalama enerji fiyatları 3 katı aşkın artış gösterdiğine vurgu yapılan açıklamada, elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesinin artışlardaki etkileri de irdelendi. Açıklamada, faturalarda gizleme hazırlığı yapılan dağıtım bedelinin 2009’dan bu yana 5 kat arttığı ortaya konuldu.

OECD’nin elektrik, gaz ve yakıt fiyat değişimlerini dikkate alarak hazırladığı tüketici fiyatları bazlı enerji endeksinde Türkiye açık ara zam şampiyonu oldu.

OECD’nin 2015’i baz alarak gerçekleştirdiği enerji endeks çalışmasına göre, 2003 yılında 36.6 değerine sahip olan Türkiye’nin endeks değeri Mayıs 2019’da 148.8’e çıktı. Aynı dönemde OECD ortalamasında artış yüzde 75 düzeyinde kalırken, Türkiye’de ise artış oranı yüzde 307 olarak gerçekleşti.

VERGİ YÜKÜ ACİLEN HAFİFLETİLMELİ

Akaryakıt başta olmak üzere enerji faturalarındaki bedel, fon ve vergi yüklerinin de giderek arttığı vurgulanan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“EPDK`nin 1 Temmuz`dan geçerli olmak üzere açıkladığı yeni elektrik tarifesine göre, 4 kişilik ailenin asgari yaşam standartlar için harcayacağı 230 kilovatsaatlik (kWh) enerjinin bedeli 142.2 TL`ye yükselmiştir. Söz konusu faturanın sadece yüzde 50.9`unu oluşturan 72.4 TL enerji bedelidir. Faturanın yüzde 29.7`sini oluşturan 42.3 TL dağıtım bedeliyken, TRT payı, belediye tüketim vergisi ve enerji fonu da dahil olmak üzere geriye kalan yüzde 19.3`sine denk gelen 27.5 TL ise fon ve vergilerden oluşmaktadır. Elektrik faturalarına diğer fon ve vergilere de KDV uygulanarak, verginin vergisi alınmaktadır. Temel girdi niteliğindeki enerji alanın dolaylı vergi toplamanın aracı gören bu anlayıştan bir an önce vazgeçilmelidir.”

DAĞITIM ÖZELLEŞTİRMELERİ FATURAYI UÇURDU

Faturalardaki fiyatların artışında elektrik dağıtımının özelleştirilmesinin etkisinin vurgulandığı açıklama şöyle devam etti:

“1 Temmuz 2019 tarihli elektrik tarifesine göre; 4 kişilik ailenin (230 Kwh) ortalama faturası 57.3 TL`dir. Aradan geçen zaman diliminde bu rakam yüzde 148 artışla 142.2 TL`ye çıkmıştır. Aynı dönemde sonradan dağıtım bedeli altında birleştirilen iletim ve dağıtım bedellerin toplamı ise 7.01 TL`de kalmaktadır. Son tarifeyle birlikte dağıtım bedelinin aile faturalarına 42.3 TL olarak yansıdığı düşünülürse, özelleştirme sonrası dağıtım bedelinin yüzde 503 düzeyinde arttığı görülecektir. 2009`de faturanın yüzde 12`sini oluşturan dağıtım bedelinin, son tarifede faturanın yüzde 29.7`sinden sorumlu olması, dağıtım özelleştirmelerinin etkisini direkt olarak gözler önüne sermektedir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu‘nun “kolay fatura” adı altına geçeceğini duyurduğu yeni fatura uygulamasında “dağıtım bedelinin” ayrı bir kalem olarak yazılmayarak gizlenmeye çalışılmasının altında yatan gerçek budur.”