Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Tevfik Keskin, “İnsanlar (süt üreticileri) üretimden çıkarsa bir daha geri döndürmesi çok zor. Onun için, ‘Bekle dur bakalım’ demek yanlış işler. Yarın öbür gün göreceksiniz ki, hayvanlar birden bittikten sonra ‘Ne oldu ne yaptık?’ diyeceğiz” uyarısında bulundu. Ankara Sincan'da bir çiftçinin de mazot zammı nedeniyle tarlayı kontrole traktör yerine ata binerek gitmesi dikkat çekti.

Ulusal Süt Konseyi’nin Avrupa çiğ süt fiyatları verilerine göre, Almanya, Fransa, İngiltere başta olmak üzere birçok ülkede çiğ süt fiyatları yılın her ayında güncelleniyor.

Konsey, en son Aralık ayında açıkladı

Türkiye’de süt fiyatlarının son üç yılına bakıldığında ise 2019’da üç; 2020’de bir; 2021’de beş defa fiyat açıklaması yapıldığı görülüyor. En son Aralık 2021 yılında açıklanan süt fiyatlarında ise hala bir değişiklik yapılmadı.

Avrupa’da üreticiye kilogram başına verilen süt fiyatı 30- 40 TL arasında değişiyor. Türkiye’de son üç yıllık süt fiyatlarındaki değişim ise 1,70-4,70 TL bandında.

Toplanan süt azalıyor

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Ocak 2022 “süt ve süt ürünleri üretimi” verilerine göre; inek peyniri üretimi yüzde 11,5, yoğurt üretimi yüzde 9,7, içme sütü üretimi yüzde 8,4 ve toplanan inek sütü miktarı yüzde 5,7 azaldı.

1 lt süt ancak 783 gram yeme yetiyor, yarım kg açık var

Süt üreticisinin kar edebilmesi için 1 litre süt sattığında 1,3 kilo yem alması gerekiyor. Ancak şu an en ucuz yemin torbası 300 lira. Yani yemin kilo fiyatı 6 TL. Buna göre; sütün litre fiyatının en az 7,80 lira olması gerekiyor. Yani bir süt üreticisi, 4 lira 70 kuruşla en fazla 783 gram yem alabiliyor.

Türkiye’nin farklı bölgelerinden ANKA Haber Ajansı’na konuşan süt üreticileri içinde bulundukları koşulları ve beklentilerini şöyle anlattı:

'Adaletsizlik bizde değil, sizde'

Osman Nuri Öztürk (Süt üreticisi) : Tarım Bakanlığı’na seslenmek istiyorum. Mazot, gübre yem maliyetlerimiz artmış durumda. Bu şartlar altında hayvancılığı yürütmemiz mümkün değil. Eğer biz yürütemezsek siz sütü dışarıdan getirmek zorunda kalacaksınız. Bu fiyatlarda sütü bulamayacaksınız. Tarım Bakanlığı’nın bizlere çare bulmasını istiyoruz. Aksi takdirde bu hayvanları kestirmek zorunda kalacağız. Çok para kazandığımızı zannediyorsunuz ama kazanmıyoruz. 4,70’ten (TL) süt fiyatı belirliyorsunuz, biz 4,15 liradan süt satıyoruz. Adaletsizlik bizde değil, sizde.

'Yöneticilerin tarım ve hayvancılığı küçük gördüğünü görüyoruz. bu da bizi çok üzüyor'

Muzaffer Keleş (İzmir- Bayındır): Bir aile işletmesiyiz, büyükbaş hayvancılıkla uğraşıyoruz. Ciddi ciddi bu işi bırakmayı düşünüyoruz. Çünkü artan yem fiyatları, mazot, elektrik… Geçen ay 2 bin lira gelen elektrik faturası bu ay 4 bin 200 lira geldi. Sütümüz aynı para, bu işin yapılacak bir tarafı kalmadı. Bırakmayı düşünüyoruz ama yöneticilerin tarım ve hayvancılığı küçük gördüğünü görüyoruz. Bu da bizi çok üzüyor.

'Mecburen hayvan kesmek zorunda kalacağız'

Davut Akviranlı: Üretici olarak bugün sadece ayakta kalmaya çalışıyoruz. Bir ineğimi şu anda kessem 25 bin lira para topluyor. Eğer bununla süt üretmeye devam edersem bin lira zarar yazıyor. Siz benim yerimde olsanız, bu ineği keser misiniz, bakar mısınız? Yem bundan tam üç ay önce 190 liraydı. Bugün fiyatı 320 liraya yaklaştı. Sadece yem olarak da düşünmeyin… hammaddemiz mısır, mısırların çuvalına da sadece son bir ayda neredeyse 60 lira zam geldi. Bir tır yemin maliyeti bugün 150 bin lirayı aştı. Eğer biz bunları ödeyemezsek mecburen hayvan kesmek zorunda kalacağız. Hayvan kesersek ne yapacağız? Bugün yağda olduğu gibi ithal etmek zorunda kalacağız. Hayvan, yağ ithal ede ede geldiğimiz noktayı görüyoruz. Lütfen bizim sesimizi duyun.

'Entübe olmuş durumdayız'

Osman Erşin (Afyonkarahisar – Bolvadin): Geçen yıla kadar 60 hayvan sağıyorduk, şu an bunu 25’e düşürdüm. Mazotun 20 lira, geçen sene 2 bin 400 lira kullandığım elektrik 6 bin 600 lira geliyor. Yem maliyetleri artık hesap edilemez durumda. Tüm kaba yemimi silajımı her şeyimi kendim ürettiğim halde bu işin içinden çıkamaz duruma geldik. Entübe olmuş durumdayız.

'Gecemizi gündüzümüze kattığımız bu hayvanlarımızı kestirmek veya satmak çok gücüme gidiyor'

Ali Sezer (Çorum-Karahisar köyü) : Artan yem maliyetleri, mazot ve gübre fiyatları tarım ve hayvancılığı zor duruma soktu. Üç tane ineğimi yem almak için sattım. Böyle ilerlerse diğer hayvanlarımı da kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalacağım. Çok hevesle kurduğum bu işletmeyi kaybetmek istemiyorum. Ailemle birlikte gecemizi gündüzümüze kattığımız bu hayvanlarımızı kestirmek veya satmak çok gücüme gidiyor. Bir an evvel sesimizin duyulmasını istiyorum.

Tarlaya atla gitti

Ankara Sincan’da çiftçilik yapan Hasan Özer de mazot zamları nedeniyle ekili tarım arazilerini kontrol etmek için at kullandığını söyledi.

Tevfik Keskin: Üreticinin eline kalan 4 lira 40 kuruş

Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Tevfik Keskin ise, "Yemin proteinine göre fiyatlandırması var. Bizim bakanlığımızın ve süt konseyimizin hesaplamalarında 19 protein yem paritesi üzerinden gidiyor. Bu ne demek? 1 litre sütle 1.300 gram yem almamız gerekiyor. Şu an bir çuval yeminde fiyatı 300 TL. Yani yemin kilosu 6 liraya gelmiş oluyor. Onun için süt yem paritesine vurduğunuz zaman sütün fiyatının 7,80 olması lazım. Fakat bugün biz o rakamı versek bile maliyetler devam ederse kazancımız düşmüş oluyor tekrar. 8 Aralık’ta yapılan yüzde 47’lik zam belki çok büyük gibi görünüyor ama bizim girdilerimize gelen zamlar daha fazla arttığı için bizim rakamlarımız küçük kalıyor. Üreticimizin en azından maliyeti kadar para kazanması lazım ki zarar etmesin" diye konuştu.

Tevfik Keskin, USK’nın en son belirlediği 4 lira 70 kuruşluk süt fiyatlarının toplama ve soğutma bedelleri nedeniyle kesim yapıldığını üreticinin eline kalan paranın 4,40- 4,50 TL arasında olduğuna dikkat çekti.

'Yemciler artık peşin para istiyor'

Keskin, “Girdileri düşüremiyorsunuz. Yemci istediği gibi zam yapıyor. Onlar da ‘Ham madde arttı’ diyorlar. Onların da haklı taraflar vardır ama biz nasıl yapacağız? Biz, sıkıntılarımızı nasıl çözeceğiz?” dedi.

Yemcilerin üreticiye vadeyle yem satmadığını peşin istediğini belirten Keskin, “Yemciler artık iki, üç ay sonra verirsin (ödersin) diye bir şey yapmıyorlar. Parayı istiyor adam. Eskiden biraz fiyat farkı da olmuş olsa da uzun vadeli alabiliyorduk. Şimdi alamıyorsunuz. Adam da haklı çünkü yarın yeme ne kadar zam geleceğini bilemediği için o da parasını hemen nakite çevirip yeniden yerine koymak istiyor” dedi.

'İki yolu var; ya destekleme ya da zam'

Başkan Keskin, “Hayvancılıkta şöyle bir şey var. İnsanlar (süt üreticileri- besiciler) üretimden çıkarsa bir daha geri döndürmesi çok zor. Onun için, ‘Bekle dur bakalım. Açıklansın, şöyle geldi böyle geldi. Bunlar yanlış işler. Sadece üreticiye değil, ülke ekonomisine zarar veriyoruz. Yarın öbür gün göreceksiniz ki, hayvanlar birden bittikten sonra ‘Ne oldu, ne yaptık?’ diyeceğiz. İki yolu var bu işin. Ya süt desteklemesini ciddi bir biçimde artıracağız, 2-2,5 TL gibi… Ya da süte zam yapacağız" diye konuştu.

TOBB rakamları paylaştı! Türkiye kilit vurdu

CHP'li Öztrak: Süt üreticileri ineklerini besleyemez hale geldi

Süt üreticileri uyardı: Bu gidişle ne et, ne süt üretilemez