Prof. Dr. Soner Gökten, dolarda kur riskinin sürdüğünü belirtti. Para arzının artmasının enflasyonist baskı yarattığını ifade etti. Miktar teorisi kapsamında, para arzındaki artışın enflasyonu tetiklediğini söyledi.

DOLARİZASYON VE GÜVENSİZLİK

Gökten, Türkiye'de TL'ye olan güvenin kaybedildiğini, bu yüzden dolarizasyon yaşandığını belirtti. Yerli tasarruf sahibinin TL yerine dolar tutmasının, para arzını artırarak enflasyonist baskı yarattığını açıkladı.

PARA ARZI VE ENFLASYON İLİŞKİSİ

Para arzının TL ile ölçüldüğünü ve dolarizasyonun para arzını nasıl artırdığını anlattı. Basit bir örnekle, 100 TL'lik para arzının, dolar kurundaki değişimlerle nasıl 160 TL'ye çıktığını ve bunun enflasyonu nasıl tetiklediğini açıkladı.

M1 VE M2 PARA ARZI

En dar tanımlı para arzı M1 ve genişletilmiş para arzı M2 arasındaki farkları belirtti. Enflasyonla mücadelede, M1'in artışının durması ve azalışa geçmesi gerektiğini söyledi. Bu başarı için dolarizasyonun tersine çevrilmesi gerektiğini vurguladı.

İSTATİSTİKLER VE TRENDLER

Ocak 2022'den Temmuz 2024'e kadar M1 ve M2 para arzı istatistiklerini derledi. M2 para arzının arttığını, TL vadeli mevduatların yükseldiğini ve yabancı para vadeli mevduatta kayda değer bir düşüş olmadığını belirtti.

M1’DE YÜKSEK DOLARİZASYON

M1'de dolarizasyonun yüksek seviyelerde kaldığını ve TL'ye güvenin henüz geri dönmediğini söyledi. M1 dolarizasyonunun azalmaya başlamasının, yastık altı dolar satışının da başlayacağına dair önemli bir gösterge olduğunu belirtti. Ancak, henüz böyle bir sinyalin görülmediğini ifade etti.

KUR BASKISI VE FAİZ İNDİRİMİ

M1'deki dolarizasyon düşmedikçe, para arzının enflasyon üzerinde bir risk oluşturacağını söyledi. Bu riskin, kur baskısı yaratacağını, faiz indirimi sürecini geciktireceğini ve M2’yi yukarı itecek kısa vadeli fonlara fırsat tanıyacağını belirtti.

GEÇMİŞTEN BİR HATIRLATMA

2011 yılında, 1 dolar 1,1 TL iken, M1 içerisinde yabancı para pozisyon oranının sadece %20 olduğunu hatırlattı. Şu anki yüksek oranların, TL'ye güvenin geri dönmediğinin açık bir göstergesi olduğunu vurguladı.