Orta Vadeli Program Vatandaşa Pahalıya Patlayacak... Yeni Vergi Dalgası Geliyor
Hükümetin dün açıkladığı 2024-2026 Orta Vadeli Program'da (OVP), vatandaşın vergi yükünü artıracak yeni düzenlemelere işaret edildi.
Bütçe açığının 2023'te 1,6 trilyon TL, 2024'te 2,65 trilyon TL, 2025'te 1,82 trilyon TL ve 2026'da da 1,82 trilyon TL olması bekleniyor.
Devlet harcamalarındaki artışın 2025'ten itibaren yavaşlayacak olmasına ilişkin tahmin, bütçe açığını daraltma hedefleriyle orantılı.
Milli Gazete'nin haberine göre yeni vergiler koyarak ya da vergi oranlarını artırarak bu açığın kapatılması yoluna gidileceği belirtiliyor.
OVP’ye göre yıllara göre tahmini vergi gelirleri ise şöyle:
* 2023 için 4 trilyon 270 milyar TL
* 2024 için 7 trilyon 407 milyar TL
* 2025 için 9 trilyon 523 milyar TL
* 2026 için 11 trilyon 349 milyar TL.
Vergi Uzmanı Murat Batı OVP'nin getirdiği yeni vergi artışlarına dikkat çekti. Batı t24'teki yazısında şunları belirtti:
OVP'nin Kamu Maliyesi hedefleri başlığı altında yer alan Politika ve Tedbirler kısmının 11'nci maddesi "Kamu mali yönetiminde sürdürülebilir ve sağlıklı gelir kaynaklarının artırılması için vergi tabanının genişletilmesi ve vergilemede gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecektir" şeklindedir.
Bu maddeden vergi kanunları kapsamında olmayan -kripto varlıklardan elde edilen gelirler gibi- bazı unsurların vergi kanunlarının kapsamına alınacağı anlaşılıyor" dedi.
Ekonomist Prof. Binhan Elif Yılmaz da, Orta Vadeli Program (OVP) açıklanmasının ardından HaberTürk’te değerlendirmelerde bulundu. Yılmaz “OVP’de verginin payı yüzde 18’e yükseltilmiş. Bu da vergi yükünün artacağını gösteriyor” dedi.
Gayrimenkul ve emlakta vergi artışı
OVP'de yer alan vergi düzenlemelerine ilişkin dikkat çeken noktalardan biri, doğrudan vergilere yönelik.
Bu kapsamda, gelir, kurumlar, emlak, MTV ve değerli konut vergisinin kapsamının genişletilip ya da vergi oranlarının artırılabileceği belirtiliyor.
Gayrimenkul alım-satımlarında ekspertiz zorunluluğu getirilebileceği, emlak vergisinin yeniden yazılabileceği ve 2000 CC ve üstü lüks araçlara yeni ÖTV artışı gelebileceği öne sürülüyor.
KDV, ÖTV ve MTV'ye zam
Karbon vergisi niteliği taşıyan vergilerin yeniden gözden geçirileceği ve tamamlayıcı karbon vergisinin ekonomik etkilerinin analiz edileceği belirtiliyor. Bu kapsamda, benzin ve dizelle çalışan araçların ÖTV ve MTV'sinde artışa gidilip, elektrikli araçlara ise teşvik amaçlı düşük oranlı vergi düzenlemeleri gelebileceği belirtiliyor.
KKM, kripto varlıklar ve pırlantaya vergi
Vergi tabanının genişletilmesine ilişkin maddede, kamu mali yönetiminde sağlıklı gelir kaynaklarının artırılması için vergi tabanının genişletilecek olmasından söz ediliyor.
Bu kapsamda, daha önce vergi alınmayan ürünlerin de artık vergi kapsamına alınabileceği belirtiliyor. Kur Korumalı Mevduat'tan (KKM) elde edilen gelirler ve kripto varlıklardan elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinin örnek verilebileceği belirtiliyor. Ayrıca, pırlanta ve altın gibi kıymetli madenlerden ÖTV alınmasının da bu kapsamda değerlendirilebileceği belirtiliyor.
Hayat standardı esasının geri dönmesi gündemde
1982-1998 yıllarında uygulanan gelir vergisi kapsamındaki "hayat standardı esasının" yeniden hayata geçirileceğine ilişkin sinyaller alındığını belirtiliyor. Bu uygulamada, bazı meslek gruplarının düşük gelir elde ettikleri durumlarda da gelir vergisi ödemek durumunda kalmaları söz konusu.
ÖTV ve KKM
Vergi Uzmanı Murat Batı "Vergi kanunları kapsamında olmayan -kripto varlıklardan elde edilen gelirler gibi- bazı unsurların vergi kanunlarının kapsamına alınacağı anlaşılıyor. Literatürde vergi kapasitesi olarak adlandırılan vergilendirilebilir saha daha etkin kullanılacak. Örneğin altın, inci, pırlanta gibi kıymetli madenler tekrar ÖTV kapsamına alınabilir, KKM gibi enstrümanlardan elde edilen gelirler vergilendirilebilir.
Ayrıca 21'inci maddede yer alan "Dijital faaliyetlerdeki kayıt dışılığı kavrayacak ve yatırım ortamının cazibesini artıracak vergi uygulamaları geliştirilecektir" ve 22'nci maddede yer alan "Dijital olarak alınıp satılabilen ve transfer edilebilen, dijital bir değeri temsil eden sanal varlıklar kullanılarak yapılan işlemlere yönelik mevzuat çalışmaları sürdürülecektir" şeklindeki hedefler de bu amaca hizmet edecek gibi.
Özetle maddi vergi kanunlarının (gelir, kurumlar, KDV, ÖTV gibi) konusu genişletileceği anlaşılıyor. Bu arada kanun kapsamının genişletilmesi ancak kanunla yapılabileceğinden ufukta yeni bir torba yasa var gibi duruyor" dedi.
