Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 2022 yılın ilk enflasyon raporunu açıkladı. MB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, 20 Aralık'taki kur korumalı mevduat hesabının duyurulduğu gün Merkez Bankası'nın "el altından" döviz sattığı iddialarına ilişkin olarak ise "O gün (20 Aralık 2021) Merkez Bankası tek kuruş satmadı. Bireyseller, kurumsallar, yurt dışı yaklaşık 2,250 milyar dolar satarak kuru düşürdü" dedi.

Bir dönem Merkez Bankası'nda döviz kuru politikası, portföy yönetimi ve döviz rezerv yönetimi alanlarında çalışmış olan ekonomist Uğur Gürses o dönem yaptığı paylaşımlarla Merkez'in rezevlerinde 2 günde yaklaşık 7 milyar dolar düşüş olduğunu, BDDK'nın hesaplarında ise vatandaşın döviz satmak yerine doların düşüşü ile alış işlemi yaptığını duyurmuştu.

İşte Şahap Kavcıoğlu'nun bahsettiği hikayenin aslı

Şahap Kavcıoğlu'nun "döviz kurunu düşürmek için o gece Merkez Bankası tek kuruş satmadı" sözlerini halktv.com.tr'ye yorumlayan Gürses "Şahap Bey aslında 'Merkez Bankası satış yapmadı derken' yalan söylemiyor, doğruyu söylüyor. 20 Aralık gecesi Merkez Bankası döviz satmadı. O gece Merkez Bankası kasasındaki dövizleri kamu bankalarına verdi. Kamu bankaları da arka kapıdan sattı. Merkez piyasaya direk giderek satış yapmadı. Kamu bankalarını kullanarak satış yapıldı. Biz sürekli arka kapıdan satış yapıldı diyoruz ya işte bunu kast ediyoruz. Hikayenin aslı budur" dedi.

'Şahap Bey bize şu sorunun yanıtını versin'

Şahap Kavcıoğlu'nun "Bireyseller, kurumsallar, yurt dışı yaklaşık 2,250 milyar dolar satarak kuru düşürdü" sözlerine ise Gürses "o kısmı bilemiyoruz ama o gece aksine dolar düşünce alış oldu. Ben BDDK'nın grafikleri ile de bunu açıklamıştım. Kavcıoğlu bizlere şunun yanıtını vermek zorunda 20 Aralık ve 21 Aralık tarihlerinde Merkez'in kasası neden yaklaşık 7 milyar dolar birden düştü? İşte bu sorunun yanıtını versin" dedi

Uğur Gürses

O hafta Merkezin rezervlerinde 9 milyar dolara yakın azalış olduğunu belirten Uğur Gürses sözlerine şöyle devam etti:

Hadi biz daha da genişletelim Aralık ayının toplamında 20 milyar dolara yakın bir eksilme oldu. Hadi diyelim ki 7 milyar dolar doğrudan kendisi sattı, 3.5 milyar dolar BOTAŞ'a sattı. İkisinin toplamı 10.5 milyar dolar yapıyor. Peki gerisi ne oldu? Sipesifik olarak Merkez Bankası'nın 20 Aralık gecesi döviz satmadığı doğru. O dövizler kamu bankalarına verildi. Kamu bankaları da arka kapıdan sattı. Bize o kısmını söylemiyor. Biz Merkez Bankası rezervlerini yorumlarken bu parayı asla Merkez sattı demedik. Arka kapıdan kamu bankalarına sattırıldı.

20 Aralık gecesi yaşananları en net anlatan 3 tablo

Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, 20 Aralık gecesi "Vatandaşlar döviz bozmak için birbiri ile yarıştı" demişti. Bakan Nebati'nin bu sözlerinden tam bir hafta sonra hem Merkez Bankası hem de BDDK haftalık verilerini yayınladı. Ekonomist İris Cibre ise 28 Aralık'ta o gece neler olduğunu halktv.com.tr okuyucuları için yorumlamıştı.

Ekonomist İris Cibre, BDDK ve Merkez Bankası'nın grafiklerinin Bakan Nebati'nin tam tersini söylediğini ifade etti. Dolardaki düşüşün Merkez Bankası'nın arka kapılar arkasında satış yapmasına bağlayan Cibre sözlerine şöyle devam etti:

@e507

"Birinci grafikte Merkez Bankası'nın net döviz pozisyonunu görmekteyiz. Grafik de -65,8 milyar dolarlık döviz açığı pozisyonu gerçekleşmiş. Tüm swaplar ve hazine dövizleri bu rakamın içindedir. Merkez'in grafiğine bakınca bir ayda yaklaşık 20 milyar dolarlık satış olduğunu çıkarabiliyoruz. Merkez'in kasasından 20 milyar dolar çıkmış.

Uğur Gürses

İkinci grafik Grafik BDDK'nın hesaplarını gösteriyor. Tabloya banınca döviz tevdiat hesaplarında bariz bir artış görüyoruz. Yani kişiler döviz almış. Ayın 20'sinde bankaların kasasında 259.8 milyar dolarlık mevduat var. Ayın 22'sine gelindiğinde ise kasada 262 milyar dolara yakın bir mevduat var. Yani bu 2 günde yaklaşık 2 milyar dolarlık bir döviz alımı olmuş. Dolar düşünce vatandaşın dolar aldığını görüyoruz. Bu net tablo ortada dururken Hazine ve Maliye Bakanı ile TBB Yönetim Kurulu Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü nasıl oluyor da gece yarısı vatandaşlar dolar bozdurmak için yarıştı diyor. Anlamıyorum.

BDDK

Üçüncü grafikte ise ilk grafiğe benziyor. Fakat bu grafik günbegün yaşananları daha net anlatıyor. 20 Aralık'ta 3.579 ve 21 Aralık'ta da 3.381 milyar dolarlık pozisyon açığı vermiş. Yani neredeyse 2 günde 7 milyar dolarlık satış gerçekleşmiş. Bu satışlar 18 liraya kadar yükselen doların 12 liraya düşmesini açıklıyor.

Bakan Nebati gece yarısı vatandaşların satmak için yarıştığını açıklıyor ama çoğu bankada işlem yapılamadı. Bu bilinçli mi yapıldı yoksa bilinçsiz mi oldu bilemiyorum. O konuda bir şey diyemem. Bankalar zaten kapalıydı. Bakın ben o gece sadece test etmek için 1dolar satmak ve ya almak istedim ama sisteme giriş yapamadım. Yok öyle vatandaş birbiri ile yarışmış falan. Bu beyan gerçeği yansıtmıyor. O gece isteme girmek bile mümkün olmadı"

Merkez'in yıl sonu enflasyon tahmini: Yüzde 11.8'den yüzde 23.2'ye yükseltti